Aosta
Aosta (Frans: Aoste, Arpitaans: Aoûta) is de hoofdstad van de autonome Italiaanse regio Valle d'Aosta, die gedeeltelijk Arpitaans spreekt. Frans is er een erkende taal. De stad ligt op 583 meter hoogte en heeft ongeveer 34.000 inwoners. Het is een oude Romeinse stad met restanten van een forum, een amfitheater en stadsmuren met poorten. Geografisch bevindt Aosta zich aan de Italiaanse kant van de Mont Blanctunnel, midden tussen de hoogste bergen van Europa, zoals de Mont Blanc, de Cervino of Matterhorn, de Monte Rosa en de Gran Paradiso.
Stad in Italië | |||
| |||
Situering | |||
Regio | Valle d'Aosta (VAO) | ||
Provincie | Aosta (AO) | ||
Coördinaten | 45° 44′ NB, 7° 19′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 21,4 km² | ||
Inwoners (31 dec. 2013) | 34.901 (1631 inw./km²) | ||
Hoogte | 583 m | ||
Overig | |||
Postcode | 11100 | ||
Netnummer | 0165 | ||
Aangrenzende gemeenten | Charvensod, Gignod, Gressan, Pollein, Roisan, Saint-Christophe, Sarre | ||
Beschermheilige | San Grato (it.) Saint Grat (fr.) | ||
Naam inwoner | aostani (it.) aostois (fr.) | ||
ISTAT-code | 007003 | ||
Detailkaart | |||
Locatie van Aosta / Aoste in Aosta (AO) | |||
|
Dwars door het dal stroomt de Dora Baltea die wordt gevoed door de enorme gletsjers van de Mont Blanc en de Gran Paradiso. Mont Emilius rijst hoog boven de stad uit (3559 meter).
Geschiedenis
Reeds in de oudheid bewoonde een megalithische bevolking het gebied, dat werd overgenomen door de Salassi, een Kelto-Ligurische stam. Ze werden in 25 voor Christus verslagen door keizer Augustus en zijn bereden legioenen en er werd een stad gesticht met zijn naam: Augusta Praetoria Salassorum - nu afgesleten tot Aosta. Na het jaar 11 v.Chr. werd het de hoofdstad van de provincie Alpes Graies (de grijze alpen). Na eeuwen van keizerlijke overheersing en kerstening wist Aosta dankzij de Alpen en haar stadsmuren met succes invasies af te slaan. De Franken van Pepijn de Korte bereikten de stad eenmaal om de Longobarden Italië uit te slaan. Na het jaar 888 ontstond het Italiaanse rijk van Arduin van Ivrea en Berengarius I van Friuli. De geboorte van het rijk van Savoye met als hoofdstad Chambéry bracht de stad uiteindelijk in de Italiaanse unie.
Toerisme
De streek kent rode wijnen en het Nationaal park Gran Paradiso er niet ver vandaan. Aosta biedt vele sportieve en recreatieve mogelijkheden zoals trektochten door de bergen, kajakken, kanovaren, hydrospeed, raften, rotsklimmen (in/outdoor), tennis enzovoort.
Door de streek loopt de middeleeuwse weg en pelgrimsroute Via Francigena.
- Stadstoren van de Signori di Quart, gebouwd op de restanten van een Romeinse toren en gebruikt als gevangenis.
- Panorama uit noordoosten.
- Tweetalig bord op de Pont-Suaz (Charvensod) bij de ingang van de stad.
- Piazza Émile Chanoux met stadhuis.
- Sporen bij het station van Aosta, de staalfabriek Cogne en op de achtergrond de bergen Becca di Nona en de monte Emilius.
- Standbeeld van de Aostaanse dokter Laurent Cerise in het park bij het station.
- Standbeeld van Vittorio Emanuele II, bijgenaamd « le roi chasseur » (de koning-jager) in een park.
- Standbeeld van Sant'Anselmo d'Aosta, in de via Xavier de Maistre. Op de achtergrond de klokkentoren van de kathedraal, rechts het Seminario maggiore.
- Voorkant van de Cappella della Santa Croce (kathedraal).
- Kathedraal.
- Triomfboog van Augustus.
- Romeins poortje bij het amfitheater.
Bezienswaardigheden
- De Boog van Augustus 25 v.Chr. aan de oostelijke poort
- De stadspoort Pretoria uit de 1e eeuw voor Chr.
- Het Romeinse amfitheater
- De 12e-eeuwse kathedraal
- Het Piazza Chanoux met het neoclassicistische stadhuis uit 1839
- Archeologisch museum
- Het religieuze complex Collegiata di Sant'Orso (Frans: Collégiale de Saint-Ours) met klokkentoren uit 1131
- De Romeinse cryptoporticus, ondergrondse galerijen ten noorden en onder de kathedraal, vergelijkbaar met het Forum van Trajanus in Rome. Waarschijnlijk was dit een bestuurlijk en commercieel centrum. Twee gangen van 130 en 90 meter zijn voor het publiek toegankelijk.
Geboren
- Anselmus van Canterbury (circa 1033), aartsbisschop van Canterbury en heilige
- Joseph Henriet (1945), politicus en taalkundige
- Franco Lovignana (1957), bisschop
- Sergio Pellissier (1979), voetballer
- Simone Origone (1979), speedskiër
- Paolo De Ceglie (1986), voetballer
- Fabio Cordi (1988), snowboarder
- Luca Matteotti (1989), snowboarder
- Federico Pellegrino (1990), langlaufer
- Nicole Gontier (1991), biatlete
- Francesco De Fabiani (1993), langlaufer
Zie ook
Externe links
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Aosta op Wikimedia Commons. |
Bronnen, noten en/of referenties |
Gemeenten in de regio en provincie Valle d'Aosta |
---|
Allein · Antey-Saint-André · Aosta · Arnad · Arvier · Avise · Ayas · Aymavilles · Bard · Bionaz · Brissogne · Brusson · Challand-Saint-Anselme · Challand-Saint-Victor · Chambave · Chamois · Champdepraz · Champorcher · Charvensod · Châtillon · Cogne · Courmayeur · Donnas · Doues · Emarèse · Etroubles · Fontainemore · Fénis · Gaby · Gignod · Gressan · Gressoney-La-Trinité · Gressoney-Saint-Jean · Hône · Introd · Issime · Issogne · Jovençan · La Magdeleine · La Salle · La Thuile · Lillianes · Montjovet · Morgex · Nus · Ollomont · Oyace · Perloz · Pollein · Pont-Saint-Martin · Pontboset · Pontey · Pré-Saint-Didier · Quart · Rhêmes-Notre-Dame · Rhêmes-Saint-Georges · Roisan · Saint-Christophe · Saint-Denis · Saint-Marcel · Saint-Nicolas · Saint-Oyen · Saint-Pierre · Saint-Rhémy-en-Bosses · Saint-Vincent · Sarre · Torgnon · Valgrisenche · Valpelline · Valsavarenche · Valtournenche · Verrayes · Verrès · Villeneuve |