Joseph Henriet

Ten tijde dat de Mouvement autonomiste jurassien de stichting van een onafhankelijk kanton Jura nastreefden, werkte Henriet enkele jaren in Zwitserland als onderwijzer, om vervolgens naar Valle d'Aosta terug te keren om er zijn politieke missie te starten, wat culmineerde in de oprichting van de Action de Libération des Peuples des Alpes (Nederlands: Bevrijdingsactie van de Alpenvolkeren), beter bekend onder de afkorting ALPA.[3] Het oorspronkelijke doel van de beweging was afsplitsing van de regio Valle d'Aosta van de Italiaanse Republiek en het volkenkundig streven om alle Alpijnse volkeren binnen het traditioneel Franstalig taalgebied rondom de Mont Blanc te verenigen in één alpenstaat.

Als politiek leider, vertegenwoordigde Henriet op Europees niveau de beweging ALPA op een internationaal congres te Leuven (België). Op dit congres waren diverse bewegingen vertegenwoordigd, die allen streefden naar maximale autonomie voor de volkeren en regio's in Europa, waaronder de Baskische ETA en de Noord-Ierse IRA, maar ook een bescheiden beweging van Roberto Gremmo, die in 1977 zou uitgroeien tot de Arnàssita Piémontaise beweging in Piëmont. Men besprak hier onderling de heroriëntatie van de Europese Unie, die op dat moment naar hun mening te veel is beïnvloed door haar economische oorsprong en die te veel nadruk legt op centralisatie. Tevens werden er ervaringen uitgewisseld tussen de aanwezige bewegingen. Vooral de gedachtewisselingen met Federiko Krutwig-Sagredo zouden veel bijdragen aan de ontwikkelingsgang van Henriet en zijn beweging. Op dat moment had ALPA nog geen vastgestelde etnische ideologie en richtte zich vooral op de Franssprekende minderheid in het Aostadal.

Omdat ALPA zich aanvankelijk richtte op de Franssprekende minderheid in de Italiaanse regio, bood de Franse politicus en presidentskandidaat Guy Héraud zijn hulp aan om te pogen het Aostadal toe te voegen aan de Franse natie. Bij de bevrijding van Frankrijk in 1944 had Charles de Gaulle eerder een soortgelijk vruchtloos projet. De ideeën van Héraud tevergeefs, ALPA had echter bij terugkomst van het internationaal congres in Leuven, zelf onder leiding van Henriet een lokaal congres voor haar achterban georganiseerd in Gignod. Op dat congres ontstond het bewustzijn dat het volk in Valle d'Aosta op cultuurhistorische gronden noch behoort tot een Franse etniciteit, noch tot de Italiaanse, maar het zelf een eigen sociaal-culturele identiteit bezit dat ze tevens verbindt met de andere Alpijnse volkeren rondom de Mont Blanc, met als voornaamste kenmerk de Arpitaanse taal en cultuur.[4] Hiermee ontstond het arpitanisme als culturele en politieke stroming. De beweging ALPA maakte daarmee in 1972 plaats voor de nieuwe beweging HEL. Guy Héraud zag toe op de ontwikkeling en besloot na één gezamenlijke vergadering af te stappen van de samenwerking en zijn Franse aspiraties in het Aostadal.

De voorgestelde Arpitaanse federatie bestaande uit Arpitaanstalige gebieden in het huidige Frankrijk, Italië en Zwitserland. Naar model van Henriet in 1972.

In 1972 werd de naam van de politieke emancipatiebeweging gewijzigd in Harpitanya Etnocrateka Libra (HEL). Als gevolg van een centraliserende en autoritaire politiek waarmee in vorige eeuwen het Frans werd opgelegd aan niet-Franstalige gemeenschappen in de periferie van de Franse staat, werd verondersteld dat de bewoners van de westelijke Alpen (waaronder Valle d'Aosta) zouden behoren tot de Franse etniciteit. Middels het boek Arpitanië uit 1971 weersprak Henriet dit door te stellen dat inwoners van Arpitanië behoren tot de Arpitaanse etniciteit met diens gezamenlijke kenmerken, zoals stamverwantschap, taal, cultuur, geschiedenis en de daaraan ontleende normen en waarden. HEL streeft naar een afscheiding van Italië en de stichting van een vrije etnocratische Arpitaanse staat. De beweging zou gedragen moeten worden door een nieuwe Arpitaanse standaardtaal (zie: koinē), die het volk een alternatief bood voor het door de politiek opgelegde Italiaans en Frans.[5] en diende als instrument om gedachten en concepten in eigen taal publiekelijk uit te drukken.

In 1993 keerde Henriet terug in de politiek als lid van de Lega Nord, een Italiaanse separatistische partij die het gehele noorden van Italië wilde afscheiden van de rest van het land, en er een onafhankelijke federale staat Padanië van wilde maken. Henriet werd voorzitter van de Ligue Valdotaine, de Valdostaanse afdeling van de partij. De Ligue Valdotaine kreeg van politicus Umberto Bossi daarbij de vrijheid om wederom te werken aan het project voor een Cisalpijns Arpitanië, dat vervolgens als staat of regio zou gaan samenwerken met Padanië. Ook werd er gezocht naar een transalpijnse samenwerking met de Ligue Savoisienne, een Franse separatistische beweging uit de nabijgelegen arpitaanstalige streek Savoye. De Savoyse partijvoorzitter Patrice Abeille was belangstellend, maar durfde de samenwerking met de Ligue Valdotaine echter niet aan, omdat hij zijn partij middels een gezamenlijke project niet wilde verbinden aan de reputatie van de populistische Lega Nord.[6]

Bij de Italiaanse parlementsverkiezingen 1996 was Henriet kandidaat namens de Lega Nord in Valle d'Aosta, waar hij 9,67% van de stemmen kreeg. Dit bleek niet voldoende om Valle d'Aosta te vertegenwoordigen in de Senaat. Onder de naam Lega Nord - Val d'Aohta Libra (Noordelijke Liga - Valle d'Aosta onafhankelijk) behaalde de partij tijdens de Regionale verkiezingen van 1998 in Valle d'Aosta slechts 3,39% van de stemmen, waarna Henriet binnen de partij afscheid nam als voorzitter en verderging als politiek secretaris.

Als dank voor de verrichte werkzaamheden van de afgetreden voorzitter Henriet werd er op 4 juli 1999 in Saint-Pierre een voetbalwedstrijd georganiseerd tussen de voetbalelftallen van Arpitanië en het sterke Padanië, dat later meervoudig wereldkampioen zou worden voor teams die geen lid zijn van de FIFA. Met onder meer de profvoetballer Pascal Dupraz aan Arpitaanse zijde, wist Arpitanië wist de wedstrijd echter met 2-1 te winnen. Na de wedstrijd kreeg elke speler een bronzen medaille, waarop een draaiende zon van de Salassi afgebeeld stond. In 2001 trad Henriet af als politiek secretaris. Sindsdien blijft Henriet zaakvoerder voor het arpitanisme.[7]

In augustus 2019 lanceerde Henriet via social media het idee van een Movimento 27 C, een politieke beweging die streeft Valle d'Aosta als zevenentwintigste kanton te laten toetreden tot de Zwitserse Bondsstaat.

Boeken over de Saracenen.[9]

Het Arpitaans werd gesproken in verschillende variëteiten, en om van deze ernstig bedreigde taal van ondergang te redden, vond Henriet het in 1976 noodzaak een Standaardarpitaans vorm te geven, zodat deze standaardtaal zich binnen Arpitanië als alternatief voor het Frans of Italiaans tot moderne volwaardige taal kon ontwikkelen. Voor de ontwikkeling van een uniforme standaardtaal binnen het dialectcontinuüm, nam Henriet tijdens de dialectselectie een variëteit uit de omgeving van Montjovet (Valle d'Aosta) als uitgangspunt, een variëteit die volgens de Zwitserse taalwetenschapper Hans-Erich Keller het meest behoudend was en daarmee minder invloed van het frans of italiaans heeft ondergaan. Om deze standaardtaal schriftelijk weer te geven koos Henriet voor een fonologische spelling, waarbij de symbolen gebruikt werden van het Latijns alfabet, maar opzettelijk niet altijd dezelfde waarde hadden als in het Franse of Italiaanse alfabet. Vernieuwend in deze spelling was dat bijvoorbeeld de stemloze velaire plosief [k] werd geschreven met een K, en de stemloze postalveolaire fricatief [ʃ] met de letter X werd weergeven. Henriet's werk voor een standaardvorm, de zogeheten koinē, was getiteld La Lingua Arpitana (De Arpitaanse taal), en werd gepubliceerd in 1976. Het werk of simpelweg het idee van Henriet voor een Arpitaanse standaardvorm is echter nooit door de politiek of instanties overwogen als onderwijs- en bestuurstaal in Valle d'Aosta, noch in de andere regio's waar arpitaanse variëteiten gesproken worden. In de onderstaande tabel is de Arpitaanse transcriptie van Henriet's koinē te zien met de bijbehorende klanken.