12. SS-Panzer-Division Hitlerjugend
De 12. SS-Panzer-Division "Hitlerjugend" was een pantserdivisie van de Waffen-SS. Het bevel tot oprichting werd gegeven op 10 februari 1943, de divisie werd ontbonden met de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland op 8 mei 1945.
12. SS-Panzer-Division Hitlerjugend
| ||
 | ||
Embleem van het Duitse 12. SS-Panzer-Division Hitlerjugend | ||
| Oprichting | 20 juli 1943 | |
| Ontbinding | 8 mei 1945 | |
| Land | .svg.png){kind=small} | |
| Krijgsmacht- onderdeel |  | |
| Organisatie | Divisie | |
| Onderdeel van | I. SS-Panzerkorps | |
| Aantal | 20.540 | |
| Veldslagen | Westfront | |
| Commandanten | Fritz Witt Kurt Meyer Hubert Meyer Fritz Kraemer Hugo Kraas | |
De divisie nam vooral deel aan operaties in het westen, met name in Frankrijk en België. Tijdens de laatste maanden van de oorlog werd de 12e SS-pantserdivisie overgeplaatst naar Oostenrijk en Hongarije.
Het symbool van de divisie was een Sig-rune die een sleutel doorkruist. Als component van de Waffen-SS werd de divisie schuldig bevonden aan oorlogsmisdaden op de Processen van Neurenberg.
Geschiedenis
Oprichting
Het idee tot de oprichting van de 12. SS-Panzer-Division kan teruggetrokken worden tot eind 1942 of begin 1943. SS-Gruppenführer Gottlob Berger was waarschijnlijk de persoon die het idee tot de oprichting van een “Hitlerjugend”-divisie aan Adolf Hitler voorlegde, waarschijnlijk ergens in januari 1943. Naar zijn idee zouden alle leden van de Hitlerjugend met geboortejaar 1926 opgeroepen worden om te dienen in de SS-divisie Hitlerjugend. Hitler was het idee toegenegen en beval Berger de divisie te beginnen organiseren. Het officiële bevel daartoe werd uitgevaardigd op 10 februari 1943. Pittig detail: Berger nam aan dat hij zelf het bevel over de divisie zou voeren, aangezien het ‘zijn’ idee was. Hitler keurde zijn voorstel af en liet de beslissing over aan Heinrich Himmler. Deze gaf het bevel over de divisie aan SS-Oberführer Fritz Witt.
In april 1943 ondertekende Hitler verschillende andere documenten betreffende de formatie van de SS-divisie Hitlerjugend, hoewel Joseph Goebbels Hitler negatief adviseerde over de hele zaak. De Duitse Reichsarbeitsdienst kreeg bevel om verschillende van haar mensen uit de Hitlerjugend vrij te stellen, zodat zij konden dienen in de nieuwe divisie. Een andere regeling betrof de gestalte van de troepen: infanteristen van de Hitlerjugend-pantserdivisie moesten ten minste 170cm groot zijn, bemanningen van de gemotoriseerde voertuigen en ondersteunende eenheden moesten ten minste 168cm groot zijn. Alle troepen zouden een opleiding van 6 weken krijgen in een basiskamp.
Opleiding
Op 1 mei 1943 kwamen de eerste 8000 vrijwilligers aan in het basiskamp. 2000 van deze eerste lichting werd onmiddellijk doorgestuurd voor een gevorderde of gespecialiseerde opleiding in een ander kamp. Op 1 juli werd de eerste lichting van 8000 soldaten afgeleverd. De ingekorte opleiding wordt verklaard door de grote druk van hogerop om zo snel mogelijk een gevechtsklare divisie af te leveren. Dezelfde dag nog werd begonnen met een tweede lichting van 8000 man klaar te stomen. Op 1 september 1943 bestond de Hitlerjugend-divisie uit 16000 soldaten.
Met de verliezen die Duitsland begon te lijden aan alle fronten, van de terugtrekking uit Afrika tot het verlies bij Stalingrad en Koersk, is het niet opmerkelijk dat naarmate het jaar vorderde de bevelhebbers aandrongen om zo snel mogelijk nieuwe rekruten klaar te stomen voor de strijd. Zo snel als de oorlog maar toeliet werden Hitlerjugend-soldaten opgeleid in het SS-opleidingskamp in het Kamp van Beverlo te Leopoldsburg, België.
Om de divisie enige kans op succes te geven, werden verschillende SS-veteranen, vooral van het oostfront, overgeplaatst naar de 12e SS-pantserdivisie. Deze veteranen waren vooral afkomstig van de 1. SS-Panzer-Division Leibstandarte-SS Adolf Hitler. Ook Wehrmachtofficieren die vroeger leider waren geweest in de Hitlerjugend, werden overgeplaatst naar de nieuwe divisie. Vele van de leidinggevende posities in de divisie werden gegeven aan soldaten die in de Hitlerjugend hadden gezeten en zich daar hadden laten blijken als leidersfiguren.
De eerste commandant van de divisie, Fritz Witt, was erg jong om met zijn 34 jaar al een divisie te leiden. Maar deze benoeming was kenmerkend voor de stijl waarmee de SS-divisie opgeleid werd. De veteranen van het oostfront leerden de jonge rekruten alles wat ze hen konden leren in de korte tijd die ze tot hun beschikking hadden, en formaliteiten of driloefeningen werden grotendeels achterwege gelaten. Bijgevolg was de moraal van de divisie heel erg hoog tijdens de opleiding.
Wapenfeiten in 1944
Nadat de divisie op volle sterkte was, werd de 12e SS-pansterdivisie overgeplaatst van hun opleidingskamp in Leopoldsburg naar Hasselt, een provinciestadje in België. Daar werd ze in reserve gehouden om een eventuele invasie van de geallieerden onder controle te houden.
Toen de geallieerden hun langverwachte invasie ondernamen op D-Day, 6 juni 1944, werd de Hitlerjugend divisie om 14u30 bevolen op te rukken naar Caen, een Franse stad niet ver van de monding van de Orne. Deze stad werd bedreigd door de Britse en Canadese troepen die oprukten vanaf hun landingsstranden Sword en Juno. Toen de divisie echter in de buurt kwam, werd zij zwaar onder vuur genomen door geallieerde luchtaanvallen. Haar toegewezen posities werden pas bereikt rond 22u.
Hoewel de divisie erg fanatiek en vastberaden was, duurde het niet lang voor zij zware verliezen leed. Hoewel ze bij haar eerste treffen met de Canadezen onmiddellijk 28 tanks uitschakelde en daarbij maar zes slachtoffers te betreuren had, kon de divisie niet op tegen de overmacht van de geallieerde strijdkrachten. Gedurende de eerste maand aan het front, verloor de 12e SS-pantserdivisie zestig procent van haar troepen door gevechtsacties. Twintig procent was gedood en veertig procent was gewond of vermist. Commandant Fritz Witt sneuvelde ten gevolge van een Brits zeebombardement op het regionaal hoofdkwartier. Kurt Meyer volgde hem op als divisiecommandant, en werd de jongste commandant in het hele Duitse leger.
Nadat Caen was bevrijd door de Britten en Canadezen, was de Hitlerjugend-divisie een van de vierentwintig Duitse gevechtsdivisies die ingesloten dreigden te geraken in de zak van Falaise. De divisie kreeg bevel om de noordelijke rand van de zak open te houden. Uiteindelijk slaagde de divisie erin om, samen met twintigduizend andere Duitse soldaten, uit de zak te ontsnappen. Vijftigduizend andere soldaten gaven zich over aan de geallieerden.
Hoewel de overlevenden van de Hitlerjugend-divisie even fanatiek waren na de zak van Falaise, kon de divisie niet langer deelnemen aan de gevechten. Tegen september 1944 bestond de divisie immers nog maar uit 1500 tot 3500 soldaten. Meer dan negenduizend gesneuvelden waren achtergebleven in Normandië. Ook het grootste deel van hun uitrusting en voertuigen was de divisie verloren.
In december nam de gereorganiseerde divisie deel aan het Ardennenoffensief. Vervolgens werd ze overgeplaatst naar Hongarije, waar ze verondersteld werd deel te nemen aan de herovering van Boedapest.
Op 8 mei 1945 gaf het restant van de divisie, ongeveer tienduizend man, zich over aan de Amerikaanse 65e divisie te Enns, Oostenrijk.
Oorlogsmisdaden
Sommige militairen van de 12. SS-Panzer-Division Hitlerjugend maakten zich tijdens de oorlog schuldig aan diverse oorlogsmisdaden.
Als vergeldingsactie voor een gesaboteerde trein, werden op 2 april 1944 zesentachtig burgers uit Ascq vermoord. Enkele maanden later werden tijdens gevechten in Normandië ongeveer veertig Canadese krijgsgevangenen vermoord door verschillende eenheden van de divisie.
Op 30 augustus datzelfde jaar werden eenentwintig burgers uit Tavaux vermoord door militairen van het SS-Panzergrenadierregiment 25 en de 1. SS-Panzer-Division Leibstandarte-SS Adolf Hitler. Datzelfde regiment vermoordde een dag later nog eens veertien burgers in Plomion.
In april 1945 werd een burger vermoord die hen “verlengers van de oorlog” noemde. Ook twee Russische dwangarbeiders werden vermoord omdat zij hun werkgever bedreigd hadden. Na de oorlog werd de Duitse militair Walter Emil Hermann tot acht jaar cel veroordeeld vanwege deze misdaden.
Zes officieren van de divisie hebben ook gediend in de concentratiekampen of de Einsatzgruppen.
Commandanten
| Commandant | Begin | Einde |
|---|---|---|
| SS-Brigadeführer Fritz Witt | 24 juni 1943 | 14 juni 1944 |
| SS-Brigadeführer Kurt Meyer | 14 juni 1944 | 6 september 1944 |
| SS-Oberstürmbannführer Hubert Meyer | 6 september 1944 | 24 oktober 1944 |
| SS-Brigadeführer Fritz Kraemer | 24 oktober 1944 | 13 november 1944 |
| SS-Brigadeführer Hugo Kraas | 13 november 1944 | 8 mei 1945 |
Samenstelling
- SS-Panzergrenadier Regiment 25
- SS-Panzergrenadier Regiment 26
- SS-Panzer Regiment 12
- SS-Panzer Artillerie Regiment 12
- SS-Kradschützen-Abteilung 12
- SS-Aufklärungs-Abteilung 12
- SS-Panzerjäger-Abteilung 12
- SS-Werfer-Abteilung 12
- SS-Flak-Abteilung 12
- SS-Pionier-Abteilung 12
- SS-Panzer-Nachrichten-Abteilung 12
- SS-Instandsetzungs-Trupp 12
- SS-Nachschub-Truppen 12
- SS-Wirtschafts-Abteilung 12
- SS-Führerbewerber-Lehrgange
- SS-Kriegsberichter-Zug (mot) 12
- SS-Feldgendarmerie-Kompanie/Trupp 12
- SS-Feldpostamt (mot) 12
- SS-Sanitäts-Abteilung 12