luxe

Nederlands

Uitspraak
  • Geluid:  luxe    (hulp, bestand)
  • IPA: /lyks/
Woordafbreking
  • luxe
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘weelde’ voor het eerst aangetroffen in 1785 [1]
  • [2]
stellendvergrotendovertreffend
onverbogen luxeluxer-
verbogen -luxere-
partitief -luxers-

Bijvoeglijk naamwoord

luxe

  1. duur, exclusief
    • Hij woont in een luxe huurappartement in het centrum van de stad. 
Opmerkingen
  • De spelling van dit woord kan met recht een knelpunt van de Nederlandse spelling genoemd worden.
  • De overtreffende trap "luxest" of "luukst", uitspraak: /lykst/, komt in het spraakgebruik wel voor, maar staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal ("het Groene Boekje") van de Taalunie. Het Taaladvies van de Taalunie stelt uitdrukkelijk dat de overtreffende trap "meest luxe" is[3]. De spelling luxest suggereert ten onrechte een uitspraak met twee lettergrepen, de spelling luukst wijkt sterk af van het woordbeeld van luxe.
  • Als predicaat of voor een onzijdig onbepaald substantief is de uitspraak in Nederland vaak zonder sjwa, /lyks/ (luuks)[4]. De spelling geeft dat niet goed weer en Van Dale geeft daarom ook de schrijfwijze "lux". Maar lux is de internationale eenheid voor verlichtingssterkte.
  • In veel gevallen kan de combinatie van luxe met een zelfstandig naamwoord ook worden opgevat als een samenstelling. In dat geval wordt het als één woord aan elkaar geschreven. Er is wel een verschil in uitspraak: in de samenstelling komt de klemtoon op luxe te liggen, bij losse woorden heeft wordt het zelfstandig naamwoord ook beklemtoond[5].
  • In België is als bijvoeglijk naamwoord luxueus meer gangbaar.
Synoniemen
Hyponiemen
  • super-de-luxe
Afgeleide begrippen
Vertalingen
enkelvoud meervoud
naamwoord luxe luxes
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

luxe m

  1. niet alledaagse dingen die gebruikt worden voor het persoonlijk genot
    • Ik heb het als een luxe ervaren om thuis te werken. 
Vertalingen

Gangbaarheid

  • Het woord luxe staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Verwijzingen

Meer informatie

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.