Zomeradonis

De plant wordt 20–50 cm hoog en bloeit van mei tot juli met vermiljoenrode bloemen. De bloeiwijze is één bloem per bloemstengel of een enkelvoudig gevorkt bijscherm. De kelk zit tegen de uitgespreide kroonbladen aangedrukt. De bloemen zijn soms ook lichtgeel en hebben aan de voet vaak een donkere vlek. Het fijne blad is driedubbelveerdelig. De vrucht is een dopvrucht, die door dieren verspreid wordt.

• 
  Planten
• 
  Bladeren
• 
  Stengel
• 
  Bloem
• 
  Kelk
• 
  Dopvruchten
• 
  Zaden

De zomeradonis komt voor tussen het graan, maar is in Nederland voor het laatst in 1936 waargenomen. In Vlaanderen dateert de laatste waarneming van 1902. In Wallonië kwam de plant voor in Lotharingen en het Maasdistrict tot 1950. Het verdwijnen van de plant heeft te maken met het zuiveren van het zaaigoed van het graan van akkeronkruidzaden.[2]

Zomeradonis staat op zonnige tot iets beschaduwde, warme, droge tot vochtige, matig voedselrijke, stikstofarme, zwak basische tot basenrijke, kalkrijke, vaak stenige klei- of leembodems. Ze groeit in graanakkers en op verstoorde grond, soms ook aan bosranden. Het is een kensoort van het Caucalidion-Verbond. De zeer giftige plant heeft een hoofdzakelijk Zuid- en Midden-Europese verspreiding en bereikt in het noordwestelijke deel van haar verspreiding op het vaste land nog juist tot aan Nederland. Ze is vroeger aangetroffen bij Zoeterwoude, Nijmegen en Niezijl, soms met grote aantallen. De laatste keer dat ze in het wild is waargenomen betrof een vondst in 1936 bij Bemelen. De soort werd ook adventief gevonden, vooral bij meelfabrieken, recent echter sporadisch door de betere zaadreiniging. Verwarring met voorjaarsadonis kan vermeden worden door naar de bloemkleur en de vrucht te kijken. Ook deze Adonis wordt medicinaal gebruikt voor hartstimulatie en vroeger werden de gemalen wortels eveneens als braakmiddel gebruikt.[3]

De plant is zeer giftig door het voorkomen van glycosiden. In de plant komt 0,2 tot 0,4% adonitoxine samen met cymarine voor en is het hoogst tijdens de bloei.

• Duits: Sommer-Adonisröschen
• Engels: Summer Pheasant's-eye, Pheasant's-eye
• Frans: Adonis d'été Goutte-de-sang

• Zomeradonis (Adonis aestivalis), verspreiding in Nederland, volgens de verspreidingsatlas van de Nationale Databank Flora en Fauna.
• Zomeradonis (Adonis aestivalis) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)
• Zomeradonis op Wilde planten
• (fr) Adonis aestivalis Tele Botanica

Zie de categorie Adonis aestivalis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Soorten van het geslacht Adonis
... · A. aestivalis (Zomeradonis) · A. annua (Herfstadonis) · A. distorta · A. flammea (Kooltje-vuur) · A. pyrenaica (Pyreneese adonis) · A. vernalis (Voorjaarsadonis) · ...