Xi'an
Xi'an (Chinees: 西安; pinyin: Xī'ān; [ʃi'än]?) is een stad in China. Het is de hoofdstad van de provincie Shaanxi. Het was ooit de hoofdstad van China. Xi'an is het oostelijke eindpunt van de Zijderoute en ligt aan de rivier de Wei he. In vroeger tijden werd het Chang'an (vereenvoudigd Chinees: 长安; traditioneel Chinees: 長安; pinyin: Cháng'ān) genoemd, dat 'lange vrede' betekent. Tijdens de Tangdynastie was het de hoofdstad van China met een bevolking van 1 miljoen inwoners op een oppervlakte van 84 km², waarmee het de grootste stad op aarde was.
Stad in de Volksrepubliek China  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie (zìzhìqū) | Shaanxi | ||
| Coördinaten | 34° 16′ NB, 108° 56′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 2.420,7 km² | ||
| Inwoners | 6.500.000 | ||
| Website | xa.gov.cn | ||
Foto's | |||
 | |||
| |||
| Xi'an | |||||||
.png) | |||||||
| Naam (taalvarianten) | |||||||
| Vereenvoudigd | 西安 | ||||||
| Traditioneel | 西安 | ||||||
| Pinyin | Xī'ān | ||||||
| Wade-Giles | Hsi-An | ||||||
| |||||||
De bevolking groeit sterk en bedroeg naar schatting 6,5 miljoen inwoners in 2010, en 12,9 miljoen als het omliggende gebied met de stad Xianyang (ter grootte van bijna 10.000 km²), dat bestuurlijk onder Xi'an valt, wordt meegerekend[1]. Xi'an heeft, mede als gevolg van de Zijderoute, ook een grote moslimwijk met de van oorsprong 1250 jaar oude Grote Moskee van Xi'an.
De stad vormt het hart van het begin van de Chinese beschaving. De Qin-dynastie, de eerste dynastie die China verenigde, had vlakbij zijn hoofdstad. Het graf van keizer Qin Shi Huangdi met het bijbehorende Terracottaleger, is vlak bij de stad te bezichtigen.
Ligging
Xi'an, hoofdstad van de provincie Shaanxi, ligt in de beschermde vallei van de rivier Wei He, enkele tientallen kilometers ten westen van de plaats waar deze samenvloeit met de Gele Rivier. In het noorden ligt de Wei He en de Jing He, in het zuiden Mt. Qinling, die als een natuurlijke scheiding staat tussen Noord- en Zuid-China. In het oosten bevinden zich de Chan He en de Ba He, in het westen de Feng He en de Lao He. De Shaanxi-vallei strekt zich uit van Tongguan tot Baoji en is van oost tot west ongeveer 360 kilometer lang. Xi'an ligt in het midden van de vallei. De hele stad bestrijkt een oppervlakte van 9983 km².
Klimaat
Xi'an heeft een gemiddelde jaarlijkse temperatuur van 14,1 graden Celsius en een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 500-600 mm. Januari is de koudste maand met een gemiddelde temperatuur van 0.3 graden Celsius. Juli en augustus zijn de heetste maanden met een gemiddelde temperatuur van 27 graden Celsius. Het regenseizoen bestrijkt de drie zomermaanden; juli, augustus en september, en kent een gemiddelde neerslag van 80-100 mm per maand.
| Weergemiddelden voor Xi'an, China | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | Jaar |
| Hoogste maximum (°C) | 17,0 | 24,1 | 31,3 | 34,9 | 38,6 | 41,8 | 41,0 | 40,0 | 38,5 | 34,1 | 24,5 | 21,6 | 41,8 |
| Gemiddeld maximum (°C) | 5,1 | 8,9 | 14,4 | 21,5 | 26,6 | 31,4 | 32,4 | 30,3 | 25,6 | 19,3 | 12,4 | 6,3 | 19,5 |
| Gemiddeld minimum (°C) | −3,3 | −0,4 | 4,1 | 10,3 | 15,1 | 19,9 | 22,3 | 21,0 | 16,5 | 10,2 | 3,2 | −2,2 | 9,7 |
| Laagste minimum (°C) | −20,6 | −18,7 | −7,6 | −4,0 | 3,5 | 9,2 | 15,1 | 12,1 | 4,8 | −1,9 | −16,8 | −19,3 | −20,6 |
| Neerslag (mm) | 7 | 10 | 27 | 38 | 55 | 65 | 98 | 79 | 94 | 62 | 22 | 7 | 564 |
| Bron: WeerOpReis.com[2] | |||||||||||||
Ontstaan
De bron van de Chinese beschaving ligt in de centraal gelegen provincies Shaanxi en Henan, in de bocht van de Gele Rivier (Huang He/Hoangho). Daar vestigden zich in de 3e eeuw v.Chr. de voorouders van de Han-chinezen. De rijke bodem en de mogelijkheid om akkers te bevloeien, maakten de vestiging van nederzettingen heel aantrekkelijk. Het grillige karakter echter van de rivier – die herhaaldelijk buiten haar oevers trad en haar bedding verlegde – dwong de bevolking tot een hechte samenwerking. Hier ontstond de nederzetting Xi'an. Uiteindelijk zijn in deze streek ook de eerste – en machtigste – staten van China ontstaan.
Vanuit deze vallei zag keizer Qin Shi Huangdi in 221 v.Chr. kans om China voor het eerst te verenigen tot één natie.
Tijdens de Tangdynastie (618-907) was Xi'an een van de grootste steden ter wereld. Chang'an (Eeuwigdurende Vrede), zoals ze destijds werd genoemd, stond via de Zijderoute in verbinding met Europa en vele Centraal-Aziatische gebieden. Er woonden destijds duizenden buitenlandse kooplieden in de stad die meer dan duizend jaar lang zou fungeren als hoofdstad voor een tiental keizerlijke dynastieën. Na de val van de Tangdynastie boette Xi'an in aan betekenis om te verworden tot een provinciestad, tot aan de ontdekking van het terracottaleger in 1974.
Musea
Enkele musea in Xi'an zijn:
- Shaanxi History Museum
- Terracottaleger
- Banpo Museum in Xi'an
- Zhouyuan Museum
- Qianling Museum
- Maoling Museum
- Tomb of the Yellow Emperor
Geboren
- Guo Wenjun (1984), schutster
- Qin Kai (1986), schoonspringer
- Wenwen Han (1995), actrice, violiste, danseres
Galerij
Het terracottaleger
Mausoleum van keizer Qin Shi Huang
Klokkentoren Xi’an
| Bronnen, noten en/of referenties |
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Xi'an op Wikimedia Commons. |