Wormvormige knotszwam
De wormvormige knotszwam (Clavaria fragilis) is een vrij algemeen verspreide paddenstoel uit de familie Clavariaceae. In Nederland en België komt de soort eerder zelden voor. Op de Nederlandse Rode lijst voor paddenstoelen wordt de soort als kwetsbaar aangeduid.
| Wormvormige knotszwam | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||
| Clavaria fragilis Holmsk.: Fr. (1790) | ||||||||||||||
Afbeeldingen Wormvormige knotszwam op  | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Taxonomie
De paddenstoelensoort werd voor het eerste wetenschappelijk beschreven in 1790 door de Deense mycoloog Johan Theodor Holmskjold. In 1821 werd de soort opgenomen in Systema Mycologicum, een classificatiesysteem voor schimmels dat werd opgesteld door de Zweedse botanicus en mycoloog Elias Magnus Fries.
Het Latijnse epitheton fragilis verwijst naar de ranke en broze vruchtlichamen (basidiomata genoemd). In 1811 werd de soort opnieuw beschreven, dit keer door de Zweedse botanicus en taxonoom Olof Peter Swartz. Hij gaf deze paddenstoel de naam Clavaria vermicularis, waarbij het epitheton vermicularis zoveel betekent als wormachtig. Toch werd deze Latijnse benaming niet verder gebruikt en werd de officiële Latijnse benaming Clavaria fragilis.
De soort kent tal van synoniemen:[1]
- 1790 - Clavaria cylindrica Bull.
- 1792 - Clavaria glabra J.F. Gmel.
- 1801 - Clavaria eburnea Pers.
- 1801 - Clavaria eburnea var. fragilis (Holmsk.) Pers.
- 1811 - Clavaria vermicularis Sw.
- 1818 - Clavaria alba Pers.
- 1821 - Xylaria albicans var. cylindrica (Bull.) Gray
- 1821 - Clavaria solida Gray
- 1822 - Clavaria vermiculata var. flexuosa Pers.
- 1822 - Clavaria pistilliforme Pers.
- 1887 - Clavaria gracilior Britzelm.
- 1879 - Clavaria corynoides Peck
- 1882 - Clavaria simplex P. Karst.
- 1891 - Clavaria muelleri Berk. ex Cooke
- 1901 - Clavaria nivea Quél.
- 1967 - Multiclavula corynoides (Peck) R.H. Petersen
- 1970 - Clavulinopsis corynoides (Peck) Corner
Beschrijving
De wormvormige knotszwam heeft een zeer typisch en opvallend uiterlijk. De paddenstoel vormt langwerpige basidiomata, die tot 15 centimeter lang kunnen worden. Deze zijn overwegend wit van kleur en zeer fijn en broos. Ze groeien meestal in opeengepakte groepjes. De top van deze basidiomata zijn puntvormig, kunnen soms geel verkleuren en vertonen, naarmate ze ouder worden, ook een kromming. Er is geen noemenswaardige steel aanwezig. De basis van de schimmel is eerder klein en de vertakkingen starten reeds vlak boven de grond. De sporen zijn glad, kleurloos en ellipsvormig tot langwerpig.
De wormvormige knotszwam is eetbaar, maar eerder smaakloos. De geur wordt omschreven als gelijkend op die van jood.
Voorkomen
De wormvormige knotszwam groeit solitair of in groepen op vochtige bodems, drassige weilanden of bossen. Het is een saprofyt en voedt zich met organisch afvalmateriaal.
De paddenstoel wordt over vrijwel de hele noordelijke hemisfeer aangetroffen, onder meer in Noord-Amerika, Europa en Azië. Er zijn ook exemplaren aangetroffen in Afrika en Australië, maar deze zijn eerder zeldzaam.