Vrankrijk

Vrankrijk werd in 1875 gebouwd. In eerste instantie was het in gebruik als timmerwerkplaats. Later vestigde zich er een steendrukkerij. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was deze in handen van Marten Toonder die er ook door het verzet valse papieren voor onderduikers liet maken. Na de Bevrijding raakte het pand in handen van De Telegraaf die er een drukkerij had, en garagehouder Hendrik Tabak die Ford-auto's verkocht. De Telegraaf en de garagehouder verlieten het pand in 1975 waarna het wegens speculeren regelmatig van eigenaar wisselde; het pand stond ondertussen leeg.

In november 1982 werd het pand gekraakt om sloop ten behoeve van de bouw van appartementen te voorkomen. Illegale ontruimingen door knokploegen faalden en in 1992 voorkwamen de krakers een door de rechter bevolen huisuitzetting door het pand aan te kopen en in zelfbeheer (door de beheersstichting Dilemma en de bewonersvereniging Repelsteeltje[2]) te nemen.

Het pand werd uit de opbrengsten van de huur en met behulp van benefietconcerten en achtergestelde leningen en obligaties die verkocht werden aan de achterban, gerenoveerd. Het café werd niet commercieel uitgebaat maar bleef in feite gekraakt. In 2002 kreeg het een exploitatie- en drankvergunning.

De concertzaal is vanwege strengere geluidseisen in 2005 en 2006 nogmaals verbouwd. In het najaar van 2008 ging het café Vrankrijk enige tijd dicht nadat twee bezoekers ernstig mishandeld werden door een vrijwilliger en bewoner van het pand[3]. Een van de slachtoffers raakte blijvend invalide wegens hersenletsel en kreeg vanuit Vrankrijk een financiële compensatie[4]. Naar aanleiding van deze gebeurtenis en omdat de organisatie van Vrankrijk het politie-onderzoek zou hebben tegengewerkt, heeft toenmalig burgemeester Job Cohen besloten het kraakcafé te sluiten[5]. Op 7 februari 2012 liet burgemeester Eberhard van der Laan weten dat het café onder voorwaarden weer open mocht.[6]

Vrankrijk in 1880

Het pand kent een café, een discussieruimte (sociaal politiek centrum) en een mini-concertzaal. Er vinden discussiebijeenkomsten plaats over antiglobalisme, alternatieve economie, samenlevingsvormen en "bevrijdingsorganisaties". Van Groenfront! dat de natuur de vrije loop wil laten tot anarchofeministische groepen die een onderdrukkingsvrije samenleving nastreven. Tussen 2002 en 2008 werden deze bijeenkomsten georganiseerd door de Stichting Barst. Sinds februari 2012 werkt een nieuw collectief aan een gevarieerd politiek-cultureel programma van onder andere debat, film, theater en concert.

In het verleden werden soms organisaties uitgenodigd die als terroristisch gebrandmerkt staan. Zo is in 2004[7] en 2007[8] Segi op bezoek geweest, de verboden jongerenorganisatie van de ETA. Batasuna, de politieke tak van de ETA, heeft er een forum gevonden, en in 2002 dook een internationaal gezochte ETA-activist, Juan Ramón Rodríquez Fernández, met hulp van de AFA onder in het pand. Daarop volgde een politie-inval.[9]

In 1997 vond de Eurotop plaats in het gebouw van De Nederlandsche Bank in Amsterdam; een groot deel van de stad was afgesloten, politiehelikopters vlogen boven de stad en er golden veiligheidsmaatregelen om acties en verstoringen door autonomen te voorkomen. Voor Vrankrijk verzamelden zich enkele honderden actievoerders die van plan waren op te trekken naar de rand van het spergebied om met een lawaaidemonstratie de Top te verstoren. De politie greep hardhandig in en arresteerde 348 mensen die daarna werden vastgehouden.[10]

In de concertzaal traden groepen op uit de alternatieve scene: punk- en skabands en avantgardistische groepen als The Ex en The Scene. Ook het Forbidden Fruits of Civil Society-festival uit Slovenië kwam elke zomer langs.

• Officiële site van Vrankrijk
• Vrankrijks pagina op Facebook
• Archiefstukken van Vrankrijk in het Staatsarchief