Verkiezingen in Luxemburg
Verkiezingen in Luxemburg worden gehouden op landelijk, gemeentelijk en Europees niveau. Het Groothertogdom Luxemburg is een liberale en representatieve democratie. De verkiezingen die in Luxemburg worden gehouden voldoen aan alle democratische spelregels.
Politiek in Luxemburg.svg.png) Wapen van Luxemburg Dit artikel maakt deel uit van de serie: |
|
|
|
|
Portaal  Portaal |
Landelijke verkiezingen
De landelijke verkiezingen, die in de regel om de vijf jaar worden gehouden, zijn de belangrijkste verkiezingen die in Luxemburg worden gehouden. Alle voor de wet volwassen Luxemburgers (achttien jaar en ouder) hebben algemeen kiesrecht. Bepaalde veroordeelden en geesteszieken hebben geen stemrecht. Algemeen mannenkiesrecht werd in 1918 ingevoerd, algemeen vrouwenkiesrecht werd in 1919 ingevoerd.
Luxemburg kent een meerpartijenstelsel. Politieke partijen spelen pas een rol van betekenis na de invoering van het algemeen kiesrecht in 1918. Voor die tijd zaten er vooral partijloze politici in de Kamer van Afgevaardigden (eenkamerparlement). Er zaten zowel conservatieven als liberalen in de Kamer. De liberale fractie was de sterkste. Na de invoering van het algemeen kiesrecht verzwakte de positie van de liberalen in het parlement danig en hun tot dan toe dominerende rol werd overgenomen door de Parti de la Droite (rooms-katholieken) en de Lëtzebuerger Sozialistesch Arbechterpartei (sociaaldemocratisch). In 1944 werd de partijnaam van de Parti de la Droite veranderd in Chrëschtlech Sozial Vollekspartei (CSV). De PD/CSV is sinds 1918 - met uitzondering van 1925-1926 en 1974-1979 - de grootste partij in het parlement. De Demokratesch Partei (DP, liberalen) en de LSAP zijn ook grote partijen in het parlement. Kleinere partijen in het parlementen zijn Déi Gréng (De Groenen) en Alternativ Demokratesch Reformpartei (Alternatieve Democratische Hervormingspartij).
Kiesdistricten
Luxemburg is in vier kiesdistricten opgedeeld:
Het aantal afgevaardigden per kiesdistrict in de Kamer van Afgevaardigden hangt samen met de bevolkingsomvang in het kiesdistrict:
| Kiesdistrict | Bevolkingaantal in cijfers | Bevolkingaantal in % | Afgevaardigden |
|---|---|---|---|
| Nord | 70.826 | 16% | 9 |
| Centre | 151.166 | 33% | 21 |
| Est | 53.842 | 12% | 7 |
| Sud | 178.256 | 39% | 23 |
| Totaal | 454.090 | 100% | 60 |
Luxemburgse parlementsverkiezingen
De parlementsverkiezingen van 7 juni 2009 resulteerden in een overwinning voor de Chrëschtlech Sozial Vollekspartei. De liberale Demokratesch Partei ging een zetel achteruit. De Lëtzebuerger Sozialistesch Aarbechterpartei (LSAP) ging eveneens een zetel achteruit maar bleef tweede. Déi Gréng (De Groenen) behield haar zeven zetels. Déi Lénk (Links) kwam terug van weggeweest en behaalde de ene zetel die ze vijf jaar geleden verloor.
Europese Parlementsverkiezingen
Sinds 1979 doet Luxemburg mee met de Europese Parlementsverkiezingen. Luxemburg kiest zes afgevaardigden voor het Europees Parlement, wat gezien de bevolkingsomvang van Luxemburg, nog al veel is. Verkiezingen voor het Europees Parlement worden in de regel gelijktijdig met de verkiezingen voor de Kamer van Afgevaardigden gehouden.
Zie ook
- Politiek in Luxemburg
- Kamer van Afgevaardigden (Luxemburg)
- Luxemburgse verkiezingen 1918 - Eerste verkiezingen op basis van het algemeen kiesrecht
