Uber (bedrijf)
Uber is een onderneming die bemiddelt tussen reizigers en aanbieders van personenvervoer in verschillende landen. Het bedrijf verbindt via zijn mobiele app klanten in 67 landen met officiële taxichauffeurs, maar ook met privéchauffeurs. Uber berekent daarvoor een commissie van 26% van de ritprijs (exclusief btw) en verdient aan het gebruik en de doorverkoop van de verkregen persoonsgegevens.
Uber
| ||||
 | ||||
| Beurs | NYSE: UBER | |||
| Oprichting | 2009 | |||
| Sleutelfiguren | Oprichters: Travis Kalanick & Garrett Camp Bestuursleden: Dara Khosrowshahi (CEO) Nelson Chai (CFO) | |||
| Hoofdkantoor | San Francisco | |||
| Werknemers | 22.263 (2018) | |||
| Producten | Dienstverlening rondom personenvervoer | |||
| Omzet | US$ 14,1 miljard (2019) | |||
| Winst | – US$ 8,5 miljard (2019) | |||
| Website | (en) http://www.uber.com | |||
| ||||
In verschillende steden kwamen officiële taxichauffeurs in protest tegen de concurrentie door privépersonen[1] die veelal niet over de vereiste vergunning, opleiding en veiligheidsvoorzieningen beschikken.
Activiteiten
Veruit de belangrijkste activiteit is het regelen van personenvervoer. Via de Uber app worden klanten in contact gebracht met taxichauffeurs. Dit onderdeel levert veruit de grootste bijdrage aan de omzet. Uber krijgt ongeveer een kwart van de totale omzet die de chauffeurs genereren, de waarde van de taxidiensten in 2019 was in totaal US$ 65 miljard. In totaal werden 6 miljard trips via Uber uitgevoerd in 2019.[2]
Twee andere activiteiten zijn Uber Eats en Uber Freight. Uber Eats bestaat sinds 2015. Het maakt zelf geen maaltijden, maar heeft relaties met 220.000 restaurants die voor de thuisbezorging gebruik maken van Uber Eats. Uber Freight brengt bedrijven met vracht in contact met transportbedrijven op een vergelijkbare wijze als Uber regelt voor personen.
Per 31 december 2018 had het 22.263 medewerkers, waarvan 5459 in Onderzoek & Ontwikkeling en 1951 mensen hielden zich bezig met verkoop en marketing.
Het bedrijf is nog in opbouw en lijdt jaarlijks grote verliezen. De winst in 2018 was voornamelijk het gevolg van buitengewone baten ter waarde van US$ 5 miljard. Deze baten werden behaald op de verkoop van activiteiten en de herwaardering van het belang in het Chinese bedrijf DiDi waarin Uber een aandelenbelang heeft van zo'n 15%.
Resultaten
| Jaar[3] | Omzet | Bedrijfsresultaat | Nettoresultaat |
|---|---|---|---|
| 2014 | 495 | –644 | –670 |
| 2015 | 1995 | –1339 | –2688 |
| 2016 | 3845 | –3023 | –370 |
| 2017 | 7932 | –4080 | –4033 |
| 2018 | 11270 | –3033 | 997 |
| 2019 | 14147 | –8596 | –8506 |
Geschiedenis
Uber werd in 2009 in San Francisco opgericht door Travis Kalanick en Garrett Camp. In juni 2010 konden inwoners van die stad voor het eerst gebruikmaken van de diensten die het bedrijf aanbood, op dat moment nog alleen een limousinedienst UberBlack.[4] Later werden diensten als UberX (geen luxewagens), UberTaxi (gelicenseerde taxi's), UberSUV (grote auto's), UberLux (luxewagens) en UberPop (niet-gelicenseerde chauffeurs) geïntroduceerd, alle volgens hetzelfde principe: klanten kunnen een wagen vinden en boeken via de app, waarna de rit via een creditcard wordt betaald en klanten hun chauffeur een beoordeling kunnen geven.
In juli 2012 werd de dienst beschikbaar in Londen.[5] In december van dat jaar kwam Uber ook naar Amsterdam,[6] later volgden ook Rotterdam en Den Haag.[7] In februari 2014 werd UberPop gelanceerd in Brussel, waarmee voor het eerst UberPop in een stad eerder gelanceerd werd dan andere Uber-diensten.[8]
In juni 2014 werd bij een financieringsronde US$ 1,2 miljard opgehaald, waarmee investeerders het bedrijf waardeerden op US$ 17 miljard.[9] In juli 2014 was de dienst beschikbaar in 156 steden in 42 landen.[7]
In februari 2018 startten Uber en het Russische bedrijf Yandex hun gezamenlijke diensten in Rusland en enkele omliggende landen.[10] Uber bracht zijn eigen activiteiten plus US$ 225 miljoen in geld in een joint venture met Yandex. Uber heeft met 33,6% van de aandelen een minderheidsbelang, Yandex heeft een belang van 59,3% en de resterende aandelen zitten bij de medewerkers.[11]
Op 10 mei 2019 kregen de aandelen Uber een notering op de New York Stock Exchange.[12] Het was een grote beursgang en de markt waardeerde het bedrijf op zo'n US$ 80 miljard. De introductieprijs was US$ 45 per aandeel.
Controverse
De introductie van UberPop wordt geregeld bekritiseerd; chauffeurs in onder andere Londen, Parijs, Madrid, Barcelona en Berlijn protesteerden tegen deze Uber-variant.[1] In Brussel en Berlijn werd Uber door de rechter verboden.[13]
Het Hof van Justitie van de Europese Unie sprak zich in een arrest van 20 december 2017 uit dat Uber een vervoersdienst is, en geen technologiebedrijf.[14]
Brussel
Op 25 februari 2014 werd UberPop gelanceerd in Brussel, waarmee voor het eerst niet-gelicentieerde chauffeurs werden uitgerold in een stad. Taxichauffeurs gingen in protest, met steun van minister van Vervoer Brigitte Grouwels, en op 15 april verbood een rechter de Uber-activiteiten in de Belgische hoofdstad op straffe van €10.000 per overtreding.[15] Eurocommissaris Neelie Kroes kon geen begrip voor het vonnis opbrengen, waardoor een kleine mediaoorlog tussen de twee bewindsvrouwen werd uitgevochten.[16] Uber bleef ondanks het verbod zijn diensten aanbieden in Brussel.[17]
Amsterdam
Na de introductie van UberBlack in 2012, werd op 30 juli 2014 ook UberPop in Amsterdam gelanceerd. Omdat voor het aanbieden van taxidiensten een taxivergunning vereist is, meldde de Inspectie Leefomgeving en Transport nog diezelfde dag dat ze zou optreden tegen deze 'illegale snordersdienst'.[18] Op 8 december 2014 heeft de voorzieningenrechter bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven Uber verboden om door te gaan met UberPOP.[19] Eind september 2015 werden de kantoren van Uber in Amsterdam door de Inspectie Leefomgeving en Transport doorzocht.[20]
Hacks
In mei 2014 werd in de computers van het bedrijf ingebroken, maar Uber meldde dit pas in februari 2015. In deze hack werden gegevens gestolen van meer dan 50.000 chauffeurs.[21] In november 2017 werd een tweede grotere hack bekend. Uber heeft een jaar lang een hack verzwegen waarbij de gegevens van 57 miljoen klanten en chauffeurs waren gestolen. De hack-aanval was in oktober 2016. De hackers die erachter zaten, kregen van Uber 100.000 dollar om het stil te houden en om de data te vernietigen.[22] Vanwege de herhaling dat Uber lang heeft gewacht met het publiekelijk bekend maken van de hacks, zijn diverse Amerikaanse staten begonnen met strafrechtelijke onderzoeken naar Uber mede omdat een hack direct gemeld dient te worden.[21]
Travis Kalanick stapt op
Medio 2017 stapte de oprichter Travis Kalanick op.[23] Als officiële reden werd genoemd een bootongeluk waarbij zijn moeder overleed en zijn vader in kritieke toestand in het ziekenhuis belandde.[23] Onder zijn leiderschap is Uber sterk gegroeid, maar het bedrijf kwam ook veelvuldig in het nieuws vanwege allerlei misstanden. Er zou een verziekte machocultuur heersen waarin vrouwen geïntimideerd werden, er loopt er een rechtszaak naar diefstal van technologieën, lokale overheden werden misleid met geheime softwareprogramma’s en de chauffeurs van Uber waren ontevreden.[23] Een video waarin hij een Uber chauffeur op grove wijze de les leest ging viraal.[24] Door alle negatieve berichtgeving was zijn positie als bestuursvoorzitter al geruime tijd onderwerp van discussie.[23] Kalanick heeft nog zo'n 4% van de aandelen Uber in handen.[25] Hij werd opgevolgd door Dara Khosrowshahi.
