De Smurfen (film)

Het idee voor de film kwam van filmproducent Jordan Kerner. In 1980 kwam hij in contact met de Smurfen via zijn vriend Brandon Tartikoff, een leidinggevende bij NBC. Tartikoff gaf hem een strip van de Smurfen, waarover NBC op dat moment een tekenfilmreeks maakt. Kerner begon uiteindelijk actief de rechten voor een verfilming in handen te krijgen. Met de garantie dat de film in de geest van Peyo's verhalen zou blijven, kreeg Kerner de toestemming van Peyo's nabestaanden, meer bepaald.

Na een valse start bij een andere studio stelde Michael Lynton, topman bij Sony Pictures Entertainment, Kerner voor het project bij Sony onder te brengen. Lynton groeide op in Nederland, waar hij gemakkelijk de strips kon vinden en een fan van de Smurfen werd. Er werd beslist om een hybride te maken van live-action en digitale animatie, een genre waarin Kerner al enkele producties had gemaakt (o.a. George of the Jungle, Inspector Gadget en Charlotte's Web).

Als regisseur koos Kerner Raja Gosnell, die met de twee verfilmingen van animatiereeks Scooby-Doo zowel ervaring had met het verfilmen van tekenfilmfiguren als met hybridefilms. De bedoeling was om een film te maken die er zo echt mogelijk zou uitzien, ondanks de digitale animatie. Om de acteurs enigszins het gevoel te geven met de Smurfen te spelen, werden poppen van siliconen gebruikt tijdens de opnames. De poppen werden tijdens de opnames bewogen en ingesproken door twee acteurs (Sean Kenin en Minglie Chen). Tijdens de postproductie werden de poppen en de stemmen uit de opnames gehaald. Waar het werken met deze poppen niet ging, werd gebruikgemaakt van lasers of fijne draden om de acteurs duidelijk te maken in welke richting ze moesten kijken. Om de wereld vanuit het standpunt van de Smurfen te filmen, werd een "Smurfcam" gemaakt: een lichte camera die dichter tegen de grond kon worden geplaatst. Die is uitgerust met een groothoekobjectief, waardoor alles groter lijkt dan het is.

Het begin van de film speelt zich af in de middeleeuwen. Klungelsmurf begeeft zich te dicht bij het kasteel van de boosaardige tovenaar Gargamel. De tovenaar volgt hem en ontdekt zo het Smurfendorp. Alle Smurfen vluchten in paniek hun dorpje uit. Klungelsmurf neemt een verkeerde afslag en belandt in een grot. Daar opent, doordat het 'blauwe maan' is, een poort naar een andere tijd. De poort zuigt zes Smurfen (Grote Smurf, McSmurf, Smurfin, Klungelsmurf, Moppersmurf en Brilsmurf), Gargamel en Azraël op, en transporteert allen naar het heden, 2011. Ze komen terecht in het New Yorkse Central Park. Klungelsmurf belandt per ongeluk bij twee mensen, Patrick en Grace. De andere Smurfen gaan hem achterna. Gargamel kan hen nog net zien wegrijden op een taxi.

Grace en Patrick weten niet wat hen overkomt als ze de Smurfen zien, maar worden toch al snel vrienden. Patrick zit echter zwaar met zijn werk in zijn hoofd: hij moet een nieuwe reclamecampagne verzinnen voor zijn bazin Odile. Als hij geen goede campagne maakt, verliest hij zijn job bij haar cosmeticabedrijf. De Smurfen van hun kant willen terug naar huis. Om terug te keren naar huis heeft Grote Smurf een sterrenkijker nodig. Patrick en Grace proberen hen te helpen. Bij een speelgoedwinkel zien de Smurfen plots reclame voor sterrenkijkers en ze gaan de winkel binnen. Grace en Patrick gaan hen achterna, maar Gargamel heeft Patrick herkend en komt zo ook in de winkel terecht. Grote Smurf heeft niet genoeg aan een sterrenkijker, hij heeft ook nog een spreuk nodig om de maan blauw te kleuren. Terug bij Patrick en Grace verstuurt Klungelsmurf door zijn stuntelig gedrag per ongeluk het reclameontwerp van Patrick door, maar met een verkeerde bijlage. De volgende dag zijn de reclameborden van New York gevuld met een verkeerde afbeelding: een blauwe maan.

Grote Smurf denkt na over de spreuk en vraagt of er ergens oude boeken te vinden zijn. Patrick verwijst hen naar een oude boekhandel. De Smurfen gaan erheen en vinden de spreuk, maar Gargamel komt door hun vrolijke gezang te weten waar ze zich bevinden. Hij gaat achter hen aan en kan Grote Smurf gevangennemen. Grote Smurf geeft Brilsmurf echter nog de spreuk mee en verplicht de Smurfen om zelf de spreuk te gebruiken. Gargamel sluit Grote Smurf op en gebruikt hem om een staf toverkracht te geven.

's Avonds gebruiken de Smurfen de spreuk en de maan kleurt blauw. De blauwe maan zorgt er meteen voor dat Patricks mislukte reclameboodschap zin krijgt en bewondering opwekt: zijn job is gered. De Smurfen lokken Gargamel terwijl uit zijn schuilplaats, Belvedere Castle, maar plots is hij omringd door de andere Smurfen uit het dorp. Gargamel probeert met zijn toverstaf de Smurfen te overmeesteren, maar McSmurf kan zijn staf afnemen. Hij laat de staf echter vallen, maar Klungelsmurf slaagt erin om die te grijpen. Zo kan hij Gargamel uiteindelijk uitschakelen.

De Smurfen kunnen zo eindelijk terugkeren naar hun dorp en maken er een mini-New York van. Gargamel blijft achter in het echte New York.

De Smurfen die in de film voorkomen, zijn grotendeels geplukt uit Smurfen die ook in de tekenfilmreeks voorkomen. Drie Smurfen kregen in de film een naam: Panieksmurf (Panicky Smurf), die altijd in paniek slaat, Vertelsmurf (Narrator Smurf), die het verhaal vertelt, en McSmurf (Gutsy Smurf; letter vertaald "dappere Smurf"). McSmurf is een van de zes Smurfen die initieel in New York aankomen. Hij draagt Schotse kledij, heeft een Schots accent en heeft rosse bakkebaarden en wenkbrauwen. Andere nieuwe personages zijn de mensen uit New York, met in het bijzonder Grace en Patrick Winslow en Odile Jouvenel.

Hieronder staat een overzicht van de stemacteurs van de originele film en die van de Nederlandse en Vlaamse vertaling. De Nederlandse stemmen werden vrijwel allemaal ingesproken door anderen dan die in de televisieserie. Alleen Lolsmurf werd door Dieter Jansen ingesproken, die dat ook van seizoen 7-9 in de tekenfilm deed.

• (en)  ‌The Smurfs in de Internet Movie Database
• (en)  The Smurfs op Rotten Tomatoes