Tempo Doeloe
Tempo Doeloe is een historisch tijdperk van Indonesië tussen 1870 en het begin van de Eerste Wereldoorlog in 1914. Tempo Doeloe betekent de tijd van vroeger.
Indonesiërs zelf hebben verschillende interpretaties bij deze tijd. Zo vinden sommigen dat het de tijd betreft vanaf 1880 en anderen de tijd vanaf 1840. Eigenlijk is Tempo Doeloe de tijd die men niet heeft meegemaakt, maar waarmee de relatie nog niet verbroken is.
Geschiedenis
Het jaar 1870 is een beslissend jaar geweest voor de ontwikkeling van Nederlands-Indië. In dit jaar kwam de Agrarische Wet tot stand, die (formeel) de dood van het cultuurstelsel inluidde. Ook werd de grondverdeling liberaal opgelost. Het werd mogelijk voor particulieren om stukken grond op lange termijn in erfpacht te verkrijgen, waardoor westers kapitaal aangetrokken kon worden. Er werd dus aan voorwaarden voldaan die vooruitgang en uitbreiding mogelijk maakten. Langzaam maar zeker moderniseerde Java, maar tegelijkertijd bleef het ambachtelijke karakter behouden.
Pas na de suikercrisis in de jaren '80 van de 19e eeuw kregen de particulieren daadwerkelijk macht. Ze werden door de liberale pers gesteund. Ook de lagere arbeidersklassen stegen in aanzien; de sociale verhoudingen veranderden. De ontwikkeling verliep gestaag, maar er werden fortuinen gemaakt met onder andere koffie, tabak en rubber.
Zelfs nog in de twintigste eeuw hadden de Europeanen een soort pionierssamenleving. Na 1910 stijgt de Europese bevolking sterk; er komen namelijk veel goed opgeleide Europese arbeidskrachten. Er komt een soort ‘Europese sociale laag’, de totok-laag. Ze voeren een Europese leefwijze in. Alleen in de binnengebieden van Java blijft het ‘oude Indië’ bestaan.
Na de Eerste Wereldoorlog ontstaat er een ‘nieuw Indië’ dat zich in de daaropvolgende jaren snel ontwikkelt.
Nederlands taalgebruik
In de Nederlandse taal wordt onder het begrip tempo doeloe 'de goede oude tijd' verstaan.
Bronnen
- Tempo Doeloe: fotografische documenten uit het oude Indië 1870 - 1914 - E. Breton de Nijs