Swing state

Een swing state of kantelstaat (Engels: swing state) of een strijdstaat (Engels: battleground state) is een staat van de Verenigde Staten waar geen van de presidentskandidaten een duidelijke meerderheid heeft.

Het Amerikaanse kiesstelsel is zo georganiseerd dat de presidentskandidaten de staten afzonderlijk moeten winnen. Vervolgens mag die staat naar weging van het aantal inwoners dan een aantal zogenoemde kiesmannen afvaardigen, die de president verkiezen. Het maakt dus niet uit of een staat met groot of klein verschil gewonnen wordt (de uitzonderingen op deze regel zijn Nebraska en Maine).

Een aantal staten stemt, afhankelijk van demografie en lokale cultuur, traditioneel Republikeins of Democratisch. De centralere en Zuidelijke conservatievere staten, waaronder de golfstaten, Texas en Oklahoma, zijn traditioneel Republikeins gezind. De Republikeinen kunnen vaak rekenen op de stemmen van oudere kiezers met een hoger inkomen. Ook het meer religieus ingestelde deel van de bevolking stemt vaak Republikeins omdat deze partij zich vaak als voorvechter voor traditionele waarden presenteert. Republikeinen wensen vaak een kleinere terugtredende federale overheid en meer macht voor staten, waardoor ze steun genieten in staten met een sterk onafhankelijkheidsgevoel, zoals Texas. Jongere kiezers en lagere inkomens kiezen vaak voor de Democraten die een sterkere overheid en een sociaal vangnet wensen. Ook minderheden en liberaal gelovigen stemmen vaak Democratisch. De progressievere kuststaten, waaronder met name het dichtbevolkte New York en California, stemmen daarom traditioneel Democratisch. Slechts wanneer de 'eigen' kandidaat buitengewoon goed of de kandidaat van de andere zijde buitengewoon slecht scoort kan men hopen dergelijke staten te 'veroveren', hoewel dergelijke eclatante overwinningen aan beide zijden wel zijn voorgekomen in het verleden (zoals de presidentsverkiezingen van 1972 (Republikeinen met Nixon) en die van 1932 (Democraten met Roosevelt).

Een aantal staten zit hier demografisch en cultureel tussenin. Er is dus geen overduidelijke voorkeur voor een Democratische of Republikeinse kandidaat omdat beide kampen ruwweg even sterk zijn of omdat er veel zwevende kiezers zijn. Omdat de traditionele Republikeinse en Democratische bolwerken zowel demografisch als in aantal kiesmannen ruwweg gelijk opgaan, kan de uitslag in een dergelijke staat het totale resultaat onevenredig beïnvloeden. Zij kunnen de resultaten doen 'kantelen' en 'swingen' tussen links en rechts. Ze worden daarom aangeduid als 'swing states'. De aandacht van de kandidaten ligt daarom voornamelijk bij de staten waar de winnaar nog niet duidelijk is, omdat in de andere staten winst of verlies al min of meer als gegeven wordt beschouwd. Florida heeft bijvoorbeeld grote groepen minderheden en vrij veel grote steden die progressief stemmen, maar is ook een conservatievere Zuidelijke staat en de geliefde woonplaats van pensionado's. Pennsylvania kent progressief stemmende steden als Pittsburgh en Philadelphia, maar ook landelijke conservatieve gebieden. Virginia en Kentucky zijn (nog steeds) typische grensstaten tussen progressief Noord en conservatief Zuid, en Ohio en een aantal Midwestelijke staten vertonen een soortgelijk beeld als Pennsylvania.

Het bekendste voorbeeld van een strijdstaat van de verkiezingen van 2000 is Florida. Daar bleek na diverse hertellingen en een beslissing van het Hooggerechtshof dat George W. Bush 537 stemmen méér had dan Al Gore en daardoor de staat won én de verkiezingen, ook al had Al Gore in totaal meer stemmen.