Sundasciurus
Sundasciurus is een geslacht van eekhoorns uit de onderfamilie Callosciurinae dat voorkomt in Zuidoost-Azië, van zuidelijk Vietnam en het schiereiland Malakka tot Groot-Mindanao in de Filipijnen. De verwantschap van Sundasciurus met de overige Zuidoost-Aziatische eekhoorns die de Callosciurinae vormen, werd oorspronkelijk op morfologische basis voorgesteld (de soorten van Sundasciurus zijn zelfs een tijd in Callosciurus geplaatst geweest), en in een genetisch onderzoek werd de verwantschap tussen S. philippinensis en Callosciurus bevestigd.
| Sundasciurus | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Sundasciurus tenuis (Maleisië) | ||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Geslacht | ||||||||||||
| Sundasciurus Moore, 1958 | ||||||||||||
| Typesoort | ||||||||||||
| Sciurus lowii Thomas, 1892 | ||||||||||||
Afbeeldingen Sundasciurus op  | ||||||||||||
Sundasciurus op  | ||||||||||||
| ||||||||||||
De soorten van Sundasciurus werden al in 1915 als het geslacht Tomeutes door Oldfield Thomas van de rest van Callosciurus gescheiden op basis van de korte, gedrongen vorm van het baculum, maar dit kenmerk bleek niet consistent; er werden soorten gevonden die een brug sloegen tussen de twee verschillende vormen in Callosciurus en Tomeutes. Joseph Curtis Moore van het American Museum of Natural History ontdekte in de jaren 50 dat bij sommige Callosciurus-soorten het transbullaire septum, een richel in de bulla niet Y-, maar T-vormig is. Deze groep omvatte de meeste soorten van "Tomeutes", maar niet de typesoort, Sciurus lokroides Hodgson, 1835 (tegenwoordig een ondersoort van Callosciurus pygerythrus). Daarom stelde Moore de nieuwe geslachtsnaam Sundasciurus voor. Binnen het geslacht Sundasciurus benoemde hij twee ondergeslachten: Aletesciurus voor de grotere vormen (de Filipijnse soorten en S. hippurus) en Sundasciurus voor de kleinere vormen (de andere soorten). Deze ondergeslachten verschillen ook in enkele kenmerken van de schedel. Bij Aletesciurus is de schedel 50 tot 60 mm lang, bij Sundasciurus 30 tot 40 mm.
Er zijn vijftien soorten:
- Ondergeslacht Aletesciurus
- Sundasciurus hippurus (Zuid-Vietnam en Malakka tot Sumatra en Borneo)
- S. philippinensis-groep
- Sundasciurus davensis (Davao City op Mindanao)
- Sundasciurus mindanensis (Mindanao en nabijgelegen eilanden)
- Sundasciurus philippinensis (Zuid- en West-Mindanao en Basilan)
- Sundasciurus samarensis (Samar en Leyte)
- Sundasciurus rabori (bergen van Palawan)
- S. steerii-groep
- Sundasciurus hoogstraali (Busuanga)
- Sundasciurus juvencus (Noord-Palawan)
- Sundasciurus moellendorffi (overige Calamian-eilanden)
- Sundasciurus steerii (Zuid-Palawan en nabijgelegen eilanden)
- Ondergeslacht Sundasciurus
- Sundasciurus brookei (bergen van Borneo)
- Sundasciurus fraterculus (Sipora, Siberut en Zuid-Pagai-eilanden ten westen van Sumatra)
- Sundasciurus jentinki (bergen van Noord-Borneo)
- Sundasciurus lowii (Malakka, Sumatra, Borneo en nabijgelegen eilanden)
- Sundasciurus tenuis (Malakka, Sumatra, Borneo en nabijgelegen eilanden)
Literatuur
- Moore, J.C. 1958. New genera of East Indian squirrels. American Museum Novitates 1914:1-5.
- Steppan, S.J., Storz, B.L. & Hoffmann, R.S. 2004. Nuclear DNA phylogeny of the squirrels (Mammalia: Rodentia) and the evolution of arboreality from c-myc and RAG1. Molecular Phylogenetics and Evolution 30:703-719.
- Thorington, R.W., Jr. & Hoffmann, R.S. 2005. Family Sciuridae. Pp. 754-818 in Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2 vols., 2142 pp. ISBN 978-0-8018-8221-0