Stichting van de Arbeid
De Stichting van de Arbeid is een landelijk overlegorgaan op private basis waarin twee partijen zitten: de centrale organisaties van werkgevers en die van werknemers. Samen worden zij ook wel ‘sociale partners’ genoemd. De Stichting van de Arbeid is in Den Haag gevestigd.
In de Stichting zitten namens de werkgevers:
- Vereniging VNO-NCW
- Koninklijke Vereniging MKB-Nederland
- Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) Nederland
en namens de werknemers:
Werkwijze
Sociale partners overleggen, discussiëren en onderhandelen op basis van gelijkwaardigheid over zaken die voor werkgevers en werknemers in Nederland van direct belang zijn. Dit wordt ook vaak aangeduid met de term ‘polderen’. Voor deze constructieve samenwerking tussen werkgevers en vakbonden kreeg de Stichting van de Arbeid in 1997 internationale erkenning toen zij in Duitsland de Carl Bertelsmann Preis hiervoor ontving.
De Stichting van de Arbeid is vrijwel direct na de Tweede Wereldoorlog, op 17 mei 1945, door het georganiseerde bedrijfsleven opgericht om samen aan de wederopbouw van Nederland te werken. Zij hield zich in het begin vooral bezig met de loonvorming. In de loop der jaren is het werkterrein van de Stichting veranderd en het aantal onderwerpen op de overlegagenda aanzienlijk toegenomen. Een greep uit de onderwerpen op de agenda: pensioenen, scholing, employability, arbeidsmarktproblematiek, het combineren van arbeid en zorg, klokkenluiders, het ontslagstelsel, sollicitatiecode enzovoort. Het stimuleren van goede arbeidsverhoudingen tussen werkgevers en werknemers was en is echter een van de belangrijkste doelstellingen van de Stichting.
Goede arbeidsverhoudingen zijn geen constante; deze moeten steeds opnieuw bereikt worden. Dat sociale partners hieraan bij voortduring werken blijkt onder andere uit de aanbevelingen en adviezen die de Stichting schrijft. De aanbevelingen zijn aan de leden gericht: de brancheverenigingen van werkgevers, de vakbonden en afzonderlijke bedrijven en hun medezeggenschapsorgaan. Meestal gaat het dan om de opname in de cao’s van de betreffende aanbeveling. Nog vaker onderhandelen sociale partners in de Stichting over adviezen aan het kabinet of het parlement over voorgenomen wetgeving of actuele sociaaleconomische kwesties. In principe overlegt het bestuur van de Stichting twee keer per jaar met het kabinet. Dit zijn de zogenoemde Voorjaars- en Najaarsoverleggen. Vaak worden dan akkoorden gesloten tussen sociale partners onderling en/of tussen het kabinet en sociale partners. Het kabinet zegt bijvoorbeeld toe beleid in gang te zetten of om te buigen. De sociale partners zeggen toe bepaalde onderwerpen aan te pakken; dit gebeurt vervolgens veelal in cao’s. Het meest beroemde voorbeeld is het Akkoord van Wassenaar van 1982. Een van de meest recente is het Pensioenakkoord voorjaar 2010. Om sneller te bezuinigingen houdt het kabinet zich er echter niet aan.
Soms sluit de Stichting convenanten af met andere (maatschappelijke) partijen. Bijvoorbeeld over de bestrijding van laaggeletterdheid.
Financiering
De Stichting van de Arbeid wordt langs twee wegen gefinancierd: voor een deel rechtstreeks door de deelnemende centrale organisaties van werkgevers en werknemers en voor een ander deel via subsidie van de Sociaal-Economische Raad.