Slag bij Cedar Mountain

Tijdens de vroege uren van 9 augustus stak Jackson de Rapidanrivier over naar Culpeper County. De divisie van generaal-majoor Richard S. Ewell vormde de voorhoede. Die werd gevolgd door de divisie van brigadegeneraal Charles S. Winder en generaal-majoor A.P. Hill. Net voor de middag botste de voorhoede van Ewells divisie, Jubal Earlys brigade, op Noordelijke cavalerie en artillerie die stellingen innamen op de heuvelrug bij Cedar Run, ten noordwesten van Cedar Mountain. Early stelde zijn artillerie op en een duel was het gevolg. Ondertussen formeerde Early zijn infanterielinie aan de oostelijke zijde van de Culpeper-Orange Turnpike tegenover de andere oever van Cedar Run.[9] De rest van Ewells divisie werd bij aankomst op zijn rechterflank opgesteld met de noordelijke helling van de berg in hun rug en gedekt door zes kanonnen. Winders divisie vormde de linkerflank op de westelijke zijde van de Turnpike met de brigade van William Taliaferro tussen hen in en de brigade van kolonel Thomas S. Garnett op de uiterste linkerzijde in een korenveld. Winders artillerie sloot een onbezet stuk af tussen de twee divisies. De Stonewall Brigade onder leiding van kolonel Charles R. Ronald stond ter ondersteuning opgesteld achter de kanonnen. A.P. Hills divisie werd in reserve gehouden achter de linkerflank.[10]

De Noordelijken vormden een linie langs de helling nabij Cedar Run. De brigade van Samuel W. Crawford vormde de rechterflank. Brigadegeneraal John W. Geary vormde het centrum tegenover Taliaferro, terwijl Henry Princes brigade de linkerflank vormde tegenover Ewell. De brigade van George S. Greene werd in reserve gehouden.[11]

Het slagveld van Cedar Mountain.

Even voor 17.00u, na het wegebben van het artillerieduel, sneuvelde brigadegeneraal Winder. Hij werd geraakt door een granaatscherf. De opstelling op dit deel van het slagveld was nog niet afgerond. Garnetts brigade stond geïsoleerd van de Zuidelijke linie. De Stonewallbrigade moest naar voren komen ter ondersteuning. Ze bleven echter op 750 m afstand staan achter de artillerie.[12] Voor Winder vervangen kon worden, vielen de Noordelijken aan. Geary en Prince rukken op naar de Zuidelijke rechterflank. De aanval verliep vlot en de Zuidelijke linie stond op breken. Early stormde naar voren van Cedar Mountain en positioneerde zijn troepen. Early’s aanwezigheid stabiliseerde de linie. De Zuidelijke artillerie stopte de Noordelijke aanval op hun rechterflank.[11] Op de linkerflank viel Crawford Winders divisie aan. Een brigade voerde een frontale aanval uit terwijl een tweede brigade een flankeerbeweging uitvoerde door het nabijgelegen bos. De Noordelijken verschenen vanuit het bos en vielen de flank aan van de 1st Virginia Infantry. De Zuidelijken kraakten onder de druk en trokken zich terug. De Noordelijken zetten hun aanval verder zonder hun linies te herformeren en rolden de flank van de 42nd Virginia op. Uiteindelijk bevonden ze zich in de achterhoede van Taliaferro en de artillerie. Jackson liet zijn batterijen terugtrekken voordat ze veroverd zouden worden maar Taliaferro en Early kregen de volle laag en bezweken bijna onder de druk.[13]

Op dit kritiek moment reed Jackson naar voren en kon hij de soldaten, waaronder die van zijn oude brigade, hergroeperen en de slaglinie versterken. Om zijn soldaten te inspireren, wilde hij zijn zwaard trekken. Dit had hij echter al een tijdje niet gedaan. Zijn zwaard was vastgeroest in zijn schede. Ten slotte zwaaide hij met schede en al. Hij greep daarna een vlag en riep zijn mannen toe om zich rond hem te scharen.[14] De Stonewall Brigade ging in de tegenaanval en dreef hiermee de Noordelijken terug. In hun enthousiasme hadden ze de Noordelijken zo ver terug gedreven dat ze zich ver voor de Zuidelijke slaglinie bevonden. De Noordelijken hergroepeerden en voerden zelf een tegenaanval uit. De 4th en de 27th Virginia moesten terugplooien. Ondertussen kreeg de rest van de slaglinie de tijd om zich opnieuw op te stellen. A.P. Hills mannen kwamen naar voren en versterkten de linie in plaats van Winders soldaten.[15] Jackson stuurde Hill en Ewell naar voren. De Noordelijke rechterflank brak onder de druk. Ewell liep vertraging op door de strijd met de vijandelijke kanonnen. Toch begon ook de Noordelijke linkerflank te breken toen Crawford zich terugtrok. De aanval van brigadegeneraal Isaac R. Trimble brak de Noordelijke linie volledig.[16]

Ondanks de versterking van Greenes brigade was de Noordelijke linie tegen 19.00u in volle terugtocht. Om zijn infanterie te beschermen, stuurde Banks twee cavalerie-eskadrons naar de Zuidelijke linie om de vijand bezig te houden. Ze kwamen echter in een moordend vuur terecht van Zuidelijke infanterie en artillerie.[15] De Zuidelijke infanterie en brigadegeneraal William E. Jones’ 7th Virginia Cavalry zetten de achtervolging in. Banks en Pope werden bijna gevangengenomen.[17] Na een achtervolging van 2 km werd de achtervolging afgebroken. De duisternis viel in en Jackson was niet zeker van de locatie van de rest van het Noordelijke leger. Na ondervraging van Noordelijke gevangenen bleek dat Sigel op weg was om Pope te versterken. Daarop werd de achtervolging afgebroken en rond 22.00u waren de gevechten over.[18]