Sjatili
Sjatili (Georgisch: შატილი) is een versterkt dorp in Georgië nabij de Georgisch-Tsjetsjeense grens. Het plaatsje ligt in de historische regio Chevsoeretië, dat tegenwoordig deel uitmaakt van Mtscheta-Mtianeti. Sjatili staat op de voorlopige lijst van het UNESCO werelderfgoed.
vestingsplaatsje in Georgië  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Regio | Mtscheta-Mtianeti | ||
| District | Doesjeti | ||
| Coördinaten | 42° 40′ NB, 45° 9′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2014) | 22[1] | ||
| Hoogte | 1.400 m | ||
Foto's | |||
 | |||
| zicht op sjatili | |||
 | |||
| Sjatili wordt aangevallen; een schilderij van Gigo Gabasjvili | |||
| |||
.jpg)
Beschrijving
Het dorp bestaat uit ongeveer zestig versterkte torens, die zowel als woonruimte en fortificatie dienden. De oudste torens dateren uit de middeleeuwen, maar de nieuwere uit de vroegmoderne tijd. De torens zijn opgetrokken uit steen met mortel. De torens hebben platte daken die Sjatili een goed verdedigbare terrassenstructuur geven. De meeste torens bestaan uit vier of vijf verdiepingen, waarvan de bovenste de leefruimte was. Sjatili ligt 1400 meter boven zeeniveau in het Argoendal vlak bij de Tsjetsjeense grens. Tegenwoordig wonen de inwoners van Sjatili in nieuwe bebouwing naast de oude vesting. Twee torens worden gebruikt als hotel voor toeristen en de rest staat leeg.
Geschiedenis
Ontstaan
De Chevsoeren zijn nooit onderworpen geweest aan een feodaal systeem omdat het hun taak was de noordgrens van Georgië te verdedigen en de Georgische koningen in oorlogen te steunen. Deze taak was niet overbodig want Chevsoeretië is in de loop van de geschiedenis vaak binnengevallen door vijandelijke volken, zoals Russen, Tsjetsjenen en Avaren. Mede hierdoor vindt men overal in de regio fortificaties, veelal verdedigingstorens. Sjatili, dat in de 10e of 11e eeuw na Christus is gesticht, is hier ook een voorbeeld van.
Bekende aanvallen
In 1812 nam Alexander van Georgië zijn toevlucht in de omgeving van Sjatili nadat zijn opstand tegen het Russische keizerrijk was neergeslagen. Als gevolg hiervan werd Sjatili voor een deel platgebrand door het Russische leger. Het dorp is daarna weer herbouwd, maar op sommige plekken zijn nog steeds brandsporen te zien als herinnering aan de Russische kanonnen.
In 1843 voerde een leger bestaande uit ongeveer vijfduizend Avaren een verrassingsaanval uit op Sjatili. Zij stonden onder leiding van Akhverdy-Magoma, een 'naib' (generaal) van Imam Sjamil die bekendstond als een getalenteerd militair leider. Op het moment van de aanval waren er circa 60 bewoners in het dorp aanwezig die het dorp drie dagen lang verdedigden. Toen trok het Avaarse leger zich terug. Akverdy-Magoma overleed datzelfde jaar aan verwondingen die hij opgelopen had bij Sjatili.
Tijdens de aanval vond een opmerkelijk voorval plaats dat nog steeds in een van de torens van Sjatili staat gegraveerd:
| "In het heetst van de strijd vloog een afgeketste kogel, afgevuurd door de vijand, door een vensteropening in de kamer van een toren en raakte een baby in een wieg. De moeder van de baby ontdekte het bloed op het kindje, dekte de wieg af met een deken en ging verder met het aangeven van munitie aan haar man. Toen het gevecht eindigde zei de echtgenoot: "De baby slaapt al erg lang... Maak hem wakker!" Waarop de vrouw bedroefd antwoordde:"De arme kleine zal nooit meer wakker worden" en het deken van de wieg verwijderde. De vrouw had de dood van de baby voor haar man verborgen gehouden om hem niet van streek te maken, zodat hij op de vijand kon blijven schieten zonder te missen." |
Recente geschiedenis
Sinds 1950 heeft Sjatili last van ontvolking. In 1898 telde het dorp nog vijftig huishoudens bestaande uit 524 personen. Tegenwoordig wonen er nog maar vijftien gezinnen waarvan er in de winter maar acht overblijven. In 1951 moesten dertig gezinnen gedwongen hun huizen verlaten van de Sovjet-autoriteiten, die hun cultuur en gebruiken als potentieel gevaarlijk beschouwden. Toen het communisme in de jaren tachtig wat verslapte keerden twintig families weer terug naar hun geboorteplaats.
In de jaren zestig diende Sjatili meerdere keren als filmdecor voor Georgische films over de geschiedenis van de Chevsoeren.
Sinds oktober 2007 staat Sjatili op de voorlopige lijst van het UNESCO werelderfgoed.
Zie ook
Bronnen
|
- მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). Geraadpleegd op 6 სექტემბერი 2016.
 |
Zie de categorie Shatili van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |