Sint Walburgiskerk (Zutphen)

De Walburgiskerk, plaatselijk bekend als Walburgkerk, is een kerk aan het 's-Gravenhof in Zutphen waarvan het oudste deel uit de 11e eeuw dateert. De huidige kerk dateert voor het grootste deel uit de eerste helft van 13e eeuw; sinds de 16e eeuw heeft ze haar hedendaagse uiterlijk.

Walburgiskerk
Walburgiskerk
PlaatsZutphen
Gebouwd in13e-16e eeuw
Gewijd aanWalburga
Monumentnummer 41195
Architectuur
TorenHoogte 76 m
Portaal    Christendom

Geschiedenis

Middeleeuwen

Het elfde-eeuwse oudste deel van de kerk was eerst gewijd aan zowel Petrus als Walburga, maar de eerste verdween in de loop van de 12e eeuw uit beeld. Tot ca. 1250 was de Walburgiskerk de enige parochiekerk van Zutphen tot de Nieuwstadskerk werd gesticht.

Renaissance

De toren heeft een hoogte van 76 meter, maar was tot 1600 117 meter hoog. Hiermee was de toren hoger dan de Dom van Utrecht.

Bij de kerk is de Librije, een oude kettingbibliotheek, een van de drie resterende in Europa uit 1561 gevestigd. Sinds 1591 is de Sint Walburgiskerk een protestantse kerk. Na de overdracht van de kerk aan de protestanten in 1591 sloopte men in 1595 het gewelf van de crypte, waarna de vloer werd geëgaliseerd.

Achttiende tot en met twintigste eeuw

Het dakruitertje op het hoogkoor werd in 1729 geplaatst, en is in 1981 vernieuwd. Het Zuiderportaal werd in 1888-'92 hersteld en gedeeltelijk vernieuwd.

De kerk onderging tussen 1890 en 1919 een eerste restauratie, onder leiding van B. Peteri en na 1894 van de architect H.A. Ezerman, met P.J.H. Cuypers als adviseur. De in 1945 opgelopen zware schade werd hersteld bij de restauratie in 1948-'62. Op 30 maart 1948 brandde de torenspits, de peperbus uit 1633, af. Na decennia van discussie over de nieuwe bekroning van de toren werd in 1968 de oude peperbus hersteld. In de jaren 1979-'98 volgde een op het interieur gerichte restauratie. Het Noorderportaal (Mariaportaal) is in 1992 opnieuw hersteld.[1]
De Walburgiskerk was eigendom van de Hervormde Gemeente, maar werd in juli 2016 overgedragen aan de Stichting Oude Gelderse Kerken (SOGK). De stichting Walburgiskerk Zutphen (www.walburgiskerk.nl) is verantwoordelijk voor de exploitatie. In de zomer wordt tijdens de dienst op zondag en bij veel concerten het Baderorgel bespeeld (www.baderorgel.nl).

Inventaris

Hoofdorgel

Het Baderorgel

De kerk heeft drie orgels, het hoofdorgel is gebouwd door Hans Henrick Bader in 1639. Het geldt als grootste Nederlandse orgel uit de late renaissance/vroege barok. Het instrument is in de loop der jaren aanzienlijk gewijzigd en uitgebreid door de orgelbouwer Johannes Wilhelmus Timpe (1813) en N. A. Lohman (1824). In 1976 en 1996 werd het orgel door orgelmakerij Reil gerestaureerd en in de historische toestand van de zeventiende eeuw teruggebracht.[2] In 2016 werd het orgel als virtuele versie (sample-set) voor Hauptwerk beschikbaar gemaakt. Het instrument heeft 38 registers verdeeld over drie manualen en pedaal. De tractuur is mechanisch.[3]

Rugwerk C–f3
Prestant4′
Holpijp8′
Quintadeen8′
Fluit4′
Quint3′
Octaaf2′
Quintfluit11/2
Terts13/5
Mixtuur IV–V
Kromhoorn8′
Hoofdwerk C–f3
Prestant8′
Quintadeen16′
Holpijp8′
Octaaf4′
Gemshoorn4′
Quintfluit3′
Octaaf2′
Mixtuur IV–VI2′
Fagot16′
Trompet B/D8′
Bovenwerk C–f3
Prestant8′
Roerfluit8′
Baarpijp8′
Fluit-Travers D8′
Octaaf4′
Fluit d'Amour4′
Woudfluit2′
Flageolet1′
Carillon III D
Vox Humana8′
Tremulant
Pedaal C–d1
Prestant16′
Subbas16′
Octaaf8′
Gedekt8′
Octaaf4′
Bazuin16′
Trompet8′
Trompet4′

Werktuiglijke registers

  • Koppel hoofdwerk-bovenwerk
  • Koppel hoofdwerk-rugwerk
  • Koppel rugwerk-hoofdwerk
  • Koppel pedaal-hoofdwerk
  • Koppel pedaal-rugwerk
  • Koppel pedaal-bovenwerk
  • Tremulant gehele werk
  • Tremulant bovenwerk
  • Afsluiters op alle werken

Literatuur

  • Groothedde, M. (red.) (1999). De Sint-Walburgiskerk in Zutphen. Momenten uit de geschiedenis van een middeleeuwse kerk. Zutphen: Walburg Pers
Zie de categorie St Walburgis Church (Zutphen) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.