Sint-Lambertuskerk (Rosmalen)

Rosmalen beschikte waarschijnlijk al sinds 1100-1200 over een kerkgebouw. Deze eerste kerk, vermoedelijk daterend uit de periode dat de rivier de Maas voorzien werd van dijken, is, zoals indertijd gebruikelijk was, gebouwd van hout. Later is het bedehuis van tufsteen gebouwd. Deze natuursteen werd tot 1300 veel gebruikt.

De huidige toren is gebouwd van baksteen en kreeg rond 1430 zijn huidige vorm. Het onderste gedeelte heeft lagen van tufsteen, zogeheten speklagen. De kerk is omstreeks deze tijd herbouwd.

Rond 1550 kreeg de kerk haar basilicale vorm van een middenschip met twee zijbeuken. Ook werden in deze periode het transept en de Mariakapel gebouwd. Het schip werd hoger. Door deze verbouwing lijkt het daarom of de toren laag is in verhouding tot het schip. Voorheen was dit echter niet zo. In deze vorm is de kerk tot 1911 behouden gebleven.

In 1911 is de achterzijde ingrijpend uitgebouwd tot de huidige vorm. Architect F.A. Ludewig voegde een tweede transept toe en verving het oude koor door een nieuwe. De kerk is in 1977 onder toezicht van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gerestaureerd. Het Carillon is in 1982 geschonken door Bouwbedrijf Pennings, ter gelegenheid van het eigen 100-jarig bestaan. Omstreeks dezelfde tijd werd dwars door de oorspronkelijke ruime pastorietuin op last van de gemeente een weg aangelegd door een plaatselijk bouwbedrijf. Van de tuin is heden weinig over; tegenwoordig worden kerk en pastorie door een nieuw aangelegde weg en markt (bij de daar eveneens nieuw gebouwde Vreeburgpassage) gescheiden, slechts een hekje in de muur om de begraafplaats herinnert nog aan het schilderachtige paadje, oorspronkelijk geflankeerd door bomen, dat de pastoor dagelijks placht te belopen op weg naar de mis.