Setomaa

Setomaa of Setumaa was van oudsher de streek in Estland waar naast Estisch en Võro ook Seto wordt gesproken, een variant van het Zuidestisch. Setomaa bestond uit delen van de provincies Põlvamaa en Võrumaa. Voor 1944 behoorde ook een deel van de provincie Petserimaa tot Setomaa. Petseri (nu het Russische Petsjory) was het culturele centrum van Setomaa. Na de annexatie van de provincie Petserimaa door de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek in 1944 werd Värska het culturele centrum van Setomaa.[2]

Seto werd gesproken in de Estische gemeenten Meremäe, Mikitamäe, Värska en een deel van Misso. Tot de gemeentelijke herindeling van oktober 2017 werkten deze gemeenten samen in de Unie van Gemeenten van Setomaa (Setomaa Valdade Liit). In die maand werden Meremäe, Mikitamäe, Värska en het deel van Misso waar Seto werd gesproken samengevoegd tot de fusiegemeente Setomaa. Värska en Mikitamäe verhuisden daarbij van de provincie Põlvamaa naar de provincie Võrumaa.

De spoorlijnen Tartu-Petsjory en Valga-Petsjory lopen door de gemeente. Vroeger kwamen de lijnen samen in het Russische Petsjory, sinds 2011 op Estisch grondgebied in het nieuw aangelegde station Koidula. Er is alleen reizigersverkeer op het traject Tartu-Koidula. Sinds de jaren negentig van de 20e eeuw is er geen reizigersverkeer meer naar Petsjory en sinds 2001 ook niet meer over de lijn naar Valga. Wel rijdt er sinds 2012 in de zomermaanden een trein tussen Koidula en het toeristenoord Piusa aan de lijn Valga-Petsjory.

Een van de plaatsjes in de gemeente, Lutepää, is over de weg uitsluitend via Russisch grondgebied bereikbaar en daarmee effectief een Estische exclave. Datzelfde gold tot 2008 ook voor het wat grotere Saatse, maar in dat jaar werd een weg aangelegd die de Laars van Saatse, een Russische wig in het grondgebied van Estland, omzeilt. De route tussen Värska en Saatse loopt niettemin nog steeds via de laars. Het Estisch-Russische grensverdrag van 2005 moest een einde maken aan deze situatie, maar is nog niet door beide parlementen geratificeerd.

Omgekeerd is Doebki aan het Meer van Pskov een Russische exclave op het grondgebied van de gemeente Setomaa, die over de weg alleen via Estisch grondgebied te bereiken is.

De gemeente heeft:

• één plaats met de status van ‘vlek’ (Estisch: alevik): Värska;
• 156 plaatsen met de status van dorp (Estisch: küla): Ala-Tsumba, Antkruva, Audjassaare, Beresje, Ermakova, Härmä, Helbi, Hilana, Hilläkeste, Hindsa, Holdi, Ignasõ, Igrise, Jaanimäe, Järvepää, Jõksi, Juusa, Kahkva, Kalatsova, Kangavitsa, Karamsina, Käre, Karisilla, Kasakova, Kastamara, Keerba, Kiiova, Kiislova, Kiksova, Kitsõ, Klistina, Koidula, Kolodavitsa, Kolossova, Koorla, Kõõru, Korela, Korski, Kossa, Kostkova, Kremessova, Kriiva, Kuigõ, Kuksina, Küllätüvä, Kundruse, Kusnetsova, Laossina, Leimani, Lepä, Lindsi, Litvina, Lobotka, Lütä, Lutepää, Lutja, Lüübnitsa, Määsi, Maaslova, Määsovitsa, Marinova, Martsina, Masluva, Matsuri, Melso, Merekülä, Meremäe, Miikse, Mikitamäe, Miku, Mokra, Napi, Navikõ, Nedsaja, Niitsiku, Obinitsa, Olehkova, Õrsava, Ostrova, Paklova, Palandõ, Palo, Paloveere, Pattina, Pelsi, Perdaku, Pliia, Podmotsa, Poksa, Polovina, Popovitsa, Põrstõ, Pruntova, Puista, Puugnitsa, Rääptsova, Rääsolaane, Raotu, Rokina, Rõsna, Ruutsi, Saabolda, Saagri, Saatse, Samarina, Säpina, Selise, Seretsüvä, Serga, Sesniki, Sirgova, Sulbi, Tääglova, Talka, Tedre, Tepia, Tessova, Teterüvä, Tiastõ, Tiilige, Tiirhanna, Tiklasõ, Tobrova, Tonja, Toodsi, Toomasmäe, Treiali, Treski, Triginä, Tserebi, Tsergondõ, Tsirgu, Tsumba, Tuplova, Tuulova, Ulaskova, Ulitina, Usinitsa, Uusvada, Vaaksaarõ, Vaartsi, Väike-Rõsna, Väiko-Härmä, Väiko-Serga, Varesmäe, Vasla, Vedernika, Velna, Veretinä, Verhulitsa, Vinski, Viro, Võmmorski, Võõpsu, Võpolsova en Voropi.

• 
  Het meer Beresje Umbjärv bij Beresje
• 
  Het station van Koidula
• 
  De kerk van Obinitsa
• 
  Het Setomuseum in Saatse
• 
  De Värska laht, een uitloper van het Meer van Pskov, bij Värska

Zie de categorie Landgemeente Setomaa van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Gemeenten in Võrumaa
Stadsgemeente: Võru Landgemeenten: Antsla · Rõuge · Setomaa · Võru vald