Zesde ziekte

De ziekte wordt veroorzaakt door het humaan herpesvirus type 6, een virus dat verwant is aan de verwekker van de koortslip en van genitale herpes. Er bestaan 2 varianten van dit virus. Het HHV-6A virus veroorzaakt zelden de zesde ziekte bij kinderen, infecties komen voor op latere leeftijd bij immunogecompromitteerde patiënten. Het HHV-6B virus is de typische verwekker van roseola bij het kind. In tegenstelling tot andere herpes-virussen geeft het HHV-6 geen terugkerende problematiek hoewel het virus latent aanwezig blijft in het lichaam. De incubatietijd is 10 tot 15 dagen. De ziekte is besmettelijk tot het moment dat de uitslag is verdwenen (over de periode van besmettelijkheid bestaat discussie, huisartsen geven ook aan dat na uitbraak (verschijnen van de rode vlekken) de ziekte niet meer besmettelijk is).

De typische ziekteverschijnselen bij een kind met een primaire infectie bestaan uit een vrij plots optredende, enige (meestal 3 tot 5) dagen durende hoge koorts, (39 tot 40,5 °C), meestal zonder duidelijke lokaliserende symptomen zoals: hoesten, oorpijn of een zere keel. De koorts zakt dan vrij abrupt waarna het kind een uitslag (maculair exantheem) ontwikkelt. Deze uitslag houdt 1 à 2 dagen aan. Koortsstuipen komen vrij frequent voor, maar hoewel een dergelijke convulsie zeer beangstigend kan zijn voor de ouders, is het fenomeen relatief ongevaarlijk en zelflimiterend. Oorontsteking, gastro-enteritis, diarree, opgezette lymfeknopen en ademnood kunnen in zeldzamere gevallen optreden. Een karakteristiek teken zijn erythemateuze vlekken achter in de keel die optreden op de vierde dag van de infectie bij 2/3 van de patiënten, de zogenaamde vlekken van Nagayama.

Er bestaat geen specifieke behandeling of vaccin voor dit virus. De eventuele behandeling is dus ondersteunend maar de ziekte kent over het algemeen slechts milde ziekteverschijnselen en geneest spontaan na enkele dagen. Paracetamol kan aangewend worden om koorts en ongemak te verlichten.

De ziekte dankt haar naam aan de volgorde waarin men vroeger de vlekjesziekten beschreef: 1. mazelen, 2. roodvonk, 3. rodehond, 4. ziekte van Filatov-Dukes (dit bleek later een variant van rodehond te zijn), 5. erythema infectiosum (vijfde ziekte) en 6. exanthema subitum (zesde ziekte).