Reliëf (beeldhouwkunst)

Met een reliëf wordt een driedimensionale beeldhouwkundige afbeelding in steen, hout, keramiek of metaal (bijvoorbeeld brons) bedoeld, die niet helemaal vrijstaand is. Een reliëf heeft een driedimensionale voorkant en meestal een platte achterkant.

Bas-reliëf in Taq-e-Bustan: een levensboom

Het voordeel van het reliëf boven vrijstaand beeldhouwwerk is dat ook beeldinhoud die wel in tweedimensionale afbeeldingen zoals tekeningen of schilderijen kan worden weergegeven, maar niet of zeer moeilijk in ruimtelijk werk (denk bijvoorbeeld aan wolken, bomen, achtergronden, vergezichten), wel in een reliëf kan worden afgebeeld.

Het reliëf is daarmee een overgangsgebied tussen tekening en beeldhouwwerk, wat het mogelijk maakt om met een reliëf thema's verhalend weer te geven. Om deze reden is het reliëf dan ook door alle eeuwen heen, van het Oude Egypte tot in de huidige tijd, onder andere gebruikt om verslag te doen van belangwekkende gebeurtenissen en ter verduidelijking van religieuze motieven. Een goed voorbeeld hiervan is wel de Zuil van Trajanus.

Soorten reliëfs
  • Een haut-reliëf (letterlijk: hoog reliëf) heeft relatief veel hoogteverschil. De voorstelling is veel volumineuzer uitgewerkt; soms zijn de figuren zelfs bijna vrijstaande beeldhouwwerken.
  • Een bas-reliëf (letterlijk: laag reliëf) heeft weinig hoogteverschil, zoals de afbeelding op een munt.
  • Ook bestaat er verder nog het verdiept reliëf, een vorm van bas-reliëf waarbij de achtergrond niet is bewerkt, maar alleen de figuur zelf is uitgehouwen uit het oppervlak.

Haut-reliëf

Een haut-reliëf of hoogreliëf is een beeldhouwwerk in reliëf. In tegenstelling tot bas-reliëf vertoont de afbeelding grote verschillen tussen achtergrond en afbeelding, zodat de figuren bijna vrijstaand zijn. Hierdoor vormen ze zowel van voren bezien als van een zijkant een overtuigende voorstelling.

Haut-reliëfs zijn in het verleden in vele materialen uitgevoerd, maar vooral in brons en steen.

Galerij

Sommige van deze figuren zijn bedoeld om te bekijken met een 3D-bril (met een rood en een groen brilglas), daarom kunnen deze figuren bij het bekijken zonder bril een beetje wazig lijken.

  • Het reliëf op de Kaaswaag in Gouda. Voorgrond in haut-reliëf, achtergrond in bas-reliëf
  • Klassiek reliëf
  • Laat-Romeins reliëf
  • Palmyra (reliëf, 2e eeuw C.E.)
  • Madonna en kind
  • Grieks reliëf, meisje met duif
  • Haut-reliëf van opzij gezien

Bas-reliëf

Een bas-reliëf is een beeldhouwmethode waarbij de weergegeven voorstelling vrij ondiep uitgewerkt is. De afbeelding is gewoonlijk sterk afgeplat, waardoor het alleen in vooraanzicht realistisch overkomt. Bij zicht van een zijkant geeft het bas-reliëf een sterk vertekend beeld.

Meestal gaat het om afbeeldingen die in een gevel verwerkt zijn, en waarvan toch enkel maar de voorkant zichtbaar is. Dit in tegenstelling tot een haut-reliëf, waarbij de verschillen groter zijn.

Bas-reliëf wordt onder andere veel gebruikt voor gevelstenen.

Galerij
  • Perzisch bas-reliëf
  • Doman Hering: Het oordeel van Paris, Solnhofener kalksteen, ongeveer 1529 (Bode-Museum, Berlijn)
  • Bas-reliëf van opzij gezien
  • 'Seizoenen' door René de Saint Marceaux, 1902
  • Gevelsteen van Logement 'De gouden hoorn', een bas-reliëf
  • Gevelsteen Museum de Moriaan te Gouda

Verdiept reliëf

Het verdiept reliëf is een vorm van bas-reliëf waarbij de voorstelling is uitgewerkt binnen een contour, verdiept liggend in het muuroppervlak. Het fond (de achtergrond) is niet bewerkt; dit is nog het oorspronkelijke muuroppervlak. Dit kwam oorspronkelijk alleen als wanddecoratie voor in de Oud-Egyptische beeldhouwkunst. In de twintigste eeuw is dit type reliëf weer toegepast voor modern beeldhouwwerk.

Galerij

Zie ook
Zie de categorie Reliefs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.