Prawo i Sprawiedliwość

Recht en Rechtvaardigheid (Pools: Prawo i Sprawiedliwość, afgekort PiS) is een Poolse conservatief-rechtse politieke partij, opgericht in 2001 door de tweelingbroers Kaczyński. Lech Kaczyński was president van Polen van 2005 tot zijn dood in 2010, Jarosław Kaczyński was premier van Polen van 14 juli 2006 tot 9 november 2007. Sinds 16 november 2015 vormt de PiS de Poolse regering.

Prawo i Sprawiedliwość
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Personen
PartijleiderJarosław Kaczyński
Mandaten
Zetels235 (Sejm), 61 (Senaat)
Geschiedenis
Opgericht13 juni 2001
Ontstaan uitPorozumienie Centrum
Afsplitsing(en)Prawica Rzeczypospolitej
Solidarna Polska
Algemene gegevens
Actief inPolen
Hoofdkantoorul. Nowogrodzka 84/86
02-018 Warschau
RichtingRechts[1][2][3] tot extreemrechts[4][5][6][7][8][9][10][11][12]
IdeologieSociaal-conservatisme, nationaal-conservatisme
Europese fractieECH
Websitewww.pis.org.pl
Portaal    Politiek

Politieke standpunten

PiS is vóór:

  • harde straffen voor misdaden tegen lichamelijke integriteit en vermogensdelicten.
  • Sceptisch tegenover de Europese Unie
  • het in stand houden van het gratis basis- en voortgezet onderwijs en de gratis gezondheidszorg
  • openbaarmaking van de namen van mensen die gewerkt hebben als geheim agent ten tijde van de Volksrepubliek Polen en een doorlichting van het verleden van personen met een publieke functie, zoals professoren
  • herinvoering van de doodstraf
  • verruiming van de bevoegdheden van de president en een verkleining van beide kamers van het parlement
  • behoud van sociale zekerheid
  • het sturen van Poolse militairen naar de oorlog in Irak, en tegen terugtrekking van de troepen. Ze is vóór sterke banden met de Verenigde Staten op militair en politiek gebied.

De partij is pro-life, anti abortus en euthanasie, stelt zich openlijk sterk op tegen homo-acceptatie[13] en vindt dat het huwelijk gedefinieerd moet worden als een verbintenis tussen man en vrouw en is tegen de legalisering van softdrugs.

Geschiedenis

PiS is in 2001 opgericht door de eeneiige tweeling Kaczyński. De partij was een directe voortzetting van Jarosław Kaczyński's Centrumalliantie. Lech Kaczyński had enige populariteit verworven als minister van Justitie in 2000. In de parlementsverkiezingen van 2001 verwierf de partij 44 van de 460 zetels (9,5% van de stemmen).

Voor lokale en regionale verkiezingen in 2002 ging PiS in de meeste woiwodschappen een coalitie aan met Burgerplatform (PO) onder de naam POPiS. Deze coalitie behaalde slechts 16% van de stemmen, wat deels te wijten was aan een gebrekkige campagne. Kiezers van beide partijen hadden bovendien zo'n aversie tegen de andere coalitiepartij dat veel van hen op een geheel andere partij stemden. Bij deze verkiezingen werd Lech Kaczyński burgemeester van Warschau.

Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van 2004 eindigde de partij als derde, met 12,6% van de stemmen en 7 van de 54 Poolse zetels in het parlement. Ze werd lid van de Unie voor een Europa van Nationale Staten.

In 2004 en 2005 gaven peilingen de partij een tweede of derde plaats, met het Burgerplatform op de eerste. In de parlementsverkiezingen van 2005 kwam de PiS echter als grootste partij uit de bus met 27% van de stemmen en 49 van de 100 zetels in de Senaat. Algemeen werd aangenomen dat er een coalitie zou komen van PiS en PO, maar tijdens de campagne voor de parlementsverkiezingen en de presidentsverkiezingen van twee weken later waren de tegenstellingen en rivaliteit zo gegroeid, dat een samenwerking niet meer mogelijk was. Lech Kaczyński werd president met 54% van de stemmen. Uiteindelijk vormde de PiS in november 2005 een minderheidsregering onder leiding van Kazimierz Marcinkiewicz met steun van de populistische partijen Liga van Poolse Gezinnen (LPR) en Samoobrona (Zelfverdediging).

In juli 2006 diende Marcinkiewicz zijn ontslag in nadat er onenigheid was ontstaan tussen hem en Jarosław Kaczyński. Jarosław vormde hierop een coalitieregering van PiS, LPR en Samoobrona. Hij werd door zijn tweelingbroer Lech geïnstalleerd als minister-president, hoewel hij in verkiezingstijd nog had beloofd dat hij nooit premier zou worden naast zijn broer als president.

In april 2007 stapten uit onvrede over het mislukken van een anti-abortus-amendement voor de grondwet zeven parlementsleden uit de PiS. Onder leiding van Marek Jurek (op het moment van de breuk parlementsvoorzitter) richtten zij een nieuwe partij op, Rechts van de Republiek (Prawica Rzeczypospolitej). Op 13 augustus 2007 viel de regering na vele schandalen, een reeks ontslagen ministers en staatssecretarissen en ruzie tussen de regeringspartijen. De regering-Kaczyński had zich inmiddels ook niet geliefd gemaakt bij de Europese landen en Rusland.

Hoewel PiS bij de Poolse parlementsverkiezingen van 2007 zetels won, werd het de tweede partij en sindsdien is de PiS de grootste oppositiepartij in de Sejm.

Bij de vliegtuigramp van 10 april 2010 kwamen vele prominente leden van de PiS om het leven, onder wie president Lech Kaczyński, vicevoorzitter van de Sejm Krzysztof Putra, oud-minister en fractievoorzitter in de Sejm Grażyna Gęsicka, voormalig vicepremier en oud-fractievoorzitter Przemysław Gosiewski, oud-minister Zbigniew Wassermann, de senatoren Janina Fetlińska en Stanisław Zając, alsmede diverse medewerkers van de president, onder wie de oud-ministers Władysław Stasiak en Aleksander Szczygło.

In de presidentsverkiezingen, die vanwege de dood van de president vervroegd plaatsvonden op 20 juni en 4 juli 2010, was Jarosław Kaczyński de kandidaat van de PiS. Hij werd echter verslagen door Bronisław Komorowski van het Burgerplatform, die 53% van de stemmen behaalde. In de herfst van 2010 werden opnieuw enkele prominente leden van de PiS uit de partij gezet, hetgeen resulteerde in de oprichting van de partij Polen is het Belangrijkst (Polska Jest Najważniejsza).

Bij de parlementsverkiezingen van 2011 kwam de PiS met 157 zetels in de Sejm en 31 in de Senaat opnieuw op de tweede plaats en bleef in de oppositie. Op 4 november van dat jaar werden opnieuw vooraanstaande leden van de PiS, onder wie europarlementariër en oud-minister van Justitie Zbigniew Ziobro, uit de partij gezet. In 2012 richtten ook zij een nieuwe partij op, Solidair Polen (Solidarna Polska). In datzelfde jaar traden de laatste restanten van de Beweging voor de Wederopbouw van Polen (ROP), ooit opgericht door oud-premier Jan Olszewski, toe tot de PiS.

In 2015 vonden er opnieuw presidentsverkiezingen plaats. Hierin was europarlementariër Andrzej Duda kandidaat namens de PiS. In de tweede ronde, die op 24 mei plaatsvond, versloeg hij met bijna 52% van de stemmen zittend president Komorowski. Later dat jaar behaalde de PiS bij de parlementsverkiezingen van 25 oktober een grote zege: met 235 zetels in de Sejm en 61 zetels in de Senaat kreeg de PiS in beide kamers van het Poolse parlement de absolute meerderheid. Op 16 november 2015 trad er vervolgens een nieuwe, uitsluitend uit leden van de PiS en twee kleinere, aan de PiS gelieerde partijen (Solidarna Polska en Polska Razem) bestaande regering aan, het kabinet-Szydło.

Verkiezingsresultaten

parlementsverkiezingen
Resultaten 2001 2005 2007 2011 2015
Percentage 9,50 26,99 32,11 29,89 37,58
Zetels Sejm 44 155 166 157 235
Zetels Senaat 0/ 15 * 49 39 31 61
  • 0 senatoren van PiS in het coalitieverband Blok Senat (15 zetels), ondanks dat het daar onderdeel van uitmaakte.

Controversen

  • Leider Lech Kaczyński verbood als president van de hoofdstad Warschau een homodemonstratie. Een pro-katholieke tegendemonstratie werd wel toegestaan. De Europese Unie heeft Lech Kaczyński gewaarschuwd dat Polen zijn stemrecht zou kunnen verliezen als de president zijn toon niet zou matigen over homoseksuelen of de doodstraf invoert.
  • Voor de verkiezingen, en ook na het vormen van de regering, werd PiS gesteund door het radiostation Radio Maryja, dat een grote invloed heeft op katholieke stemmers. PiS-politici waren enkele keren te gast in de programma's van deze zender en dat leidde tot kritiek van de andere partijen. Radio Maryja en het daaraan gelieerde televisiestation Trwam waren de enige uitgenodigde media bij de ondertekening van het Stabilisatiepact dat PiS, LPR en Samoobrona tekenden op 19 januari 2006 en een minderheidsregering moest gedogen.
  • PiS werd er tijdens de Poolse parlementsverkiezingen van 2007 door tegenstanders van beschuldigd het Centrale Anti Corruptiebureau te misbruiken voor politieke doeleinden.
  • Verkiezingswaarnemers van de OVSE stelden tijdens deze verkiezingen vast dat er bij de publieke omroep verbeteringen zijn aan te brengen wat de verdeling van de aandacht aan de verschillende partijen betreft. PiS was op dat moment de enige regeringspartij.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.