QR-code

Een QR-code is een bepaald type tweedimensionale streepjescode die in 1994 is ontwikkeld door Denso Wave, een dochteronderneming van het Japanse bedrijf Denso. De letters QR zijn een afkorting van Quick Response ("snel antwoord").

Voorbeeld van een QR-code van versie 2 (25 × 25 vierkantjes; de gecodeerde tekst is "https://nl.wikipedia.org/")
Uitlezen van QR-codes
Bezoeker scant QR-code in een museum
QR-codes in het onderwijs voorbeeld PDF
QR-printer
QR-code met logo
Micro QR-code
iQR-code
DB Touchpoint met QR-code voor mobiele apps
Een QR-code gescand vanaf het etiket op een wijnfles geeft extra informatie over de wijn
QR-code als reclamebord

De code werd ontwikkeld om snel decodeerbaar te zijn. QR-codes waren oorspronkelijk bedoeld voor het identificeren van auto-onderdelen, maar werden snel voor andere toepassingen gebruikt. Aanvankelijk in Japan voor algemeen gebruikt in tijdschriften, op bushaltes en op visitekaartjes, en later wereldwijd zoals ook in Nederland op posters en in tijdschriften.

Ontwikkeling

Denso is een toeleverancier van Toyota en Isuzu en levert elektronische componenten en samenstellingen. Toen Toyota eiste dat de onderdelen beter identificeerbaar moesten zijn, werd door een dochteronderneming van Denso een tweedimensionale streepjescode ontwikkeld. Deze code werd aanvankelijk alleen in de auto-industrie gebruikt. In Japan beschikte men echter al vroeg over gsm-telefoons met camera's en internettoegang (i-mode). Zo ontstond het idee de QR-code te gebruiken voor het aanbieden van een URL. De URL wordt hierbij gecodeerd tot een QR-code, die wordt afgedrukt in een tijdschrift, op een poster, of op de verpakking van een product. De gebruiker richt de camera van zijn telefoon op de QR-code, en neemt hiervan een foto. De code wordt door een QR-lezer in de telefoon omgezet in een URL, waarna in de webbrowser van de telefoon de bijbehorende website wordt getoond. Deze methode bespaart de gebruiker het moeizaam op een telefoon intypen van een URL. Tegenwoordig beschikken alle smartphones over een QR-codescanner.
Recente scanners op mobiele telefoons (RedLaser op iOS) hoeven niet meer eerst een foto te nemen om die vervolgens te analyseren. Deze scanners kunnen realtime een QR-code scannen, waarmee het scannen van QR-codes ook echt snel wordt. Hierbij verschijnt zodra je de camera van je telefoon op de QR-code richt, direct de bijbehorende pagina op het scherm.

Op een vergelijkbare manier kunnen e-mailadressen, contactinformatie (vCards), agenda-afspraken, GEO-locaties, sms-berichten, telefoonnummers en teksten (maximaal 7089 tekens) worden aangeboden. Met een druk op de knop staat vervolgens bijvoorbeeld een afspraak in de agenda, of kan er genavigeerd worden naar een bepaalde locatie. De gescande GEO-coördinaten worden daarbij rechtstreeks in het navigatieprogramma van de telefoon ingevoerd.

De QR-code heeft een ingebouwde foutcorrectie. Daardoor kan een beschadigde code vaak toch nog foutloos gelezen worden. Marketeers maken hiervan soms gebruik om een stuk van de code te vervangen door een logo. Als er te veel van de originele code verdwijnt is ze echter niet meer leesbaar.

Opbouw

Een QR-code is vierkant en bestaat uit vierkante blokjes. Versie v heeft een zijde van 4 v + 17; v heeft het bereik 1–40. Hieronder voor versies 1–11 een overzicht van de zijde als functie van het aantal tekens dat wordt gecodeerd:

  • 001–014 tekens → 21 × 21 blokjes
  • 015–026 tekens → 25 × 25 blokjes
  • 027–042 tekens → 29 × 29 blokjes
  • 043–061 tekens → 33 × 33 blokjes
  • 062–084 tekens → 37 × 37 blokjes
  • 085–106 tekens → 41 × 41 blokjes
  • 107–122 tekens → 45 × 45 blokjes
  • 123–152 tekens → 49 × 49 blokjes
  • 153–180 tekens → 53 × 53 blokjes
  • 181–213 tekens → 57 × 57 blokjes
  • 214–251 tekens → 61 × 61 blokjes

Codegeneratoren

Het bedrijf Denso-Wave, de uitvinder en ontwikkelaar, besloot zijn patentrecht niet uit te oefenen. Dit betekent dat QR-codes vrij gegenereerd kunnen worden door iedereen.

Evolutie

Denso Wave brengt nu ook vernieuwde versies uit die specifiek ontwikkeld zijn om een logo of design mee op te nemen in de QR-code. De micro QR-code is een kleinere variant bestemd om op beperkte oppervlakten aangebracht te kunnen worden.

De iQR-code is een nieuwe variant van de hand van de oorspronkelijke ontwerpers en bestaat bijvoorbeeld in een rechthoekige vorm. Deze kan door de gebruiker op smalle en lange oppervlaktes worden aangebracht.

Vele QR-codelezers voor smartphones ondersteunen deze nieuwe types codes (nog) niet; sommige worden momenteel vooral in industriële toepassingen gebruikt.

Gebruik bij vervoer

Vrijwel elke luchtvaartmaatschappij heeft zijn eigen smartphone-app. Eén van de functies daarvan is het downloaden en afbeelden van een mobiele instapkaart (boardingpass), waarop een QR-code is afgebeeld. De Deutsche Bahn heeft een aantal grote stations voorzien van automaten voor Touch&Travel. Na aanmelding op een website en installatie van een mobiele app kan men hiermee reizen en achteraf betalen via automatische afboeking. Arriva Nederland heeft voor de noordelijke spoorlijnen bij wijze van proef in 2013 zich aangesloten aan het Duitse project. Connexxion heeft vanaf juni 2012 alle bushaltes in Nederland voorzien van QR-codes. Hiermee kan de meest actuele reisinformatie over de halte worden ingezien.[1]

Gebruik in het onderwijs

QR-codes worden ook in het onderwijs gebruikt. Het gaat dan om het ontsluiten van digitaal lesmateriaal bij analoog lesmateriaal. Dus bijvoorbeeld een QR-code in een lesboek die verwijst naar een filmpje. Leerkrachten maken QR-codemateriaal ook zelf, bijvoorbeeld om een instructiefilmpje aan het papieren huiswerk toe te voegen. De QR-code wordt gebruikt als middel om digitale content aan te bieden. Een leerkracht kan een QR-code aan een leerling geven met een opdracht, instructie, filmpje etc. De leerkracht kan de codes ook op verschillende onderwijsmaterialen plakken, bijvoorbeeld de provinciekaart van Europa, met op elke provincie een QR-code die verwijst naar iets opmerkelijks in die provincie.

Gebruik in kunst

  • In 2010 liet Annet Vroom zich voor enkele van haar reliëfs inspireren door de QR-code.
  • Op 31 maart 2011 publiceerde de Haarlemse dichter Chielie een bundel van twaalf gedichten, die op één A4'tje past: QRCode (ISBN 978-90-8878-011-0)
  • In april 2012 presenteerde kunstenares Natalia Drobot in het landschap van Borgloon (België) met behulp van QR-code haar film Sonja Marmeladova voor het kunstproject Spoor van PHL Hasselt.[2]

Gebruik in de horeca

De QR-code is medio 2011 ook in de horeca geïntroduceerd voor verschillende doeleinden. Gasten kunnen door de QR-code te scannen bijvoorbeeld de website of menukaart van het restaurant bekijken. Er zijn bedrijven die werken aan een bredere toepassing van QR-codes in de horeca. Hierbij kan de consument door middel van het scannen van een QR-code de gewenste bestellingen doorgeven aan de betreffende bar of restaurant. De QR-code bevat in dit geval de locatie waar de consument deze heeft gescand.

Overig gebruik

Steeds vaker worden QR-codes toegepast om makkelijker en/of meer informatie te verschaffen. Zo worden ze ook afgedrukt in tijdschriften, gebruikt op handelsbeurzen, op reclameborden en op winkelproducten. Ze worden ook steeds vaker gebruikt om gevonden voorwerpen snel terug te bezorgen, indien ze met een code gemerkt zijn. In de Belgische verkiezingen van 2014 werden ze gebruikt als verificatiestrook (stembiljet) van een elektronische stemming. De digitale munteenheid Bitcoin gebruikt QR-codes om betalingen te versturen. De persoon die geld wil ontvangen moet de code scannen met zijn/haar smartphone.

Fraude

Het scannen van een QR-code met bijvoorbeeld de scanfunctie van een mobiel bankieren app kan een betaling aan een ander goedkeuren en zelfs de mobiel bankieren app gekoppeld aan de eigen bankrekening activeren op een andere telefoon. Als men bij het gebruiken van zo'n scanfunctie niet aandachtig de teksten op het eigen scherm leest kan men slachtoffer worden van fraude.[3][4][5]

Zie ook

Zie de categorie QR code van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.