Provinciehuis (Utrecht)

In 1814 kwam er een nieuwe bestuursinrichting in Nederland. Voor die tijd vergaderden de Staten van Utrecht tot 1528 in het groot kapittelhuis van de Dom. Daarna zaten ze bij de kanselarij van het Hof van Utrecht en vanaf circa 1580 zetelden ze aan het Janskerkhof. Vanaf 1814 zouden de Provinciale Staten in Utrecht al dan niet verspreid op diverse plekken gehuisvest zijn. Daartoe behoren:

• Het oude paleis van Lodewijk Napoleon aan de Wittevrouwenstraat/Drift werd tussen circa 1814 en 1834 gebruikt voor onder meer vergaderingen.
• Het Paushuize was vanaf 1814 in gebruik. De (voorloper van de) commissaris van de Koning gebruikte het vanaf dat jaar tot 1954 als zetel/ambtswoning. Gaandeweg werd het uitgebreider en ontstonden er op deze locatie aanbouwen zoals een nieuwe Statenzaal. Het Paushuize wordt nog gebruikt voor representatieve doeleinden.
• Het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen werd vanaf circa 1848(?) tot 1915 gebruikt voor vergaderingen.
• In 1978 verhuisde het Provinciehuis vanuit het stadscentrum naar de rand van de stad. In Rijnsweerd aan de Pythagoraslaan 101, werd een geheel nieuw onderkomen naar ontwerp van J. Lengkeek betrokken. Samen met tuinarchitecten N. van der Vliet en P.A.M. Buys heeft men geprobeerd het Provinciehuis aan te laten sluiten bij het nabijgelegen Park Bloeyendael en de rest van de omgeving die toentertijd voornamelijk bestond uit laagbouw. De kruisvormige bouwdelen werden in laagbouw en baksteen uitgevoerd.[2] Gaandeweg volgden er uitbreidingen met rond 1995 een 65 meter hoge toren van zeventien verdiepingen met daarnaast een waaiervormige Statenzaal. Beide kregen van J. Lengkeek een aluminium gevel en ermee ontstond een totale oppervlakte van 35.000 vierkante meter. Het geheel werd met loopbruggen met elkaar verbonden. Met de opening van deze nieuwbouw werd de verhuizing vanuit de binnenstad van Utrecht afgerond.
• In 2012 verhuisde het provinciebestuur naar het voormalige hoofdkantoor van Fortis, eveneens in Rijnsweerd. Het oude kantoor werd verkocht aan een projectontwikkelaar, die het wil verbouwen tot hotel en studentenwoningen.[3]

• 
  Groot kapittelhuis van de Dom tot 1528
• 
  Aan het Janskerkhof zetelden vanaf circa 1580 de Staten van Utrecht
• 
  Oude paleis van Lodewijk Napoleon
• 
  Paushuize
• 
  Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
• 
  Voormalige Provinciehuis aan de Pythagoraslaan

• A.S. Stapel, Inventaris van het archief van de Staten van Utrecht in de landsheerlijke tijd 1375-1581, 1986 (bijgewerkt 2011).
• F. Vogelzang, De Staten in stukken. Gids voor historisch onderzoek naar het Provinciaal Bestuur van Utrecht na 1813, 2003.
• Architectenweb, Provinciehuis, Utrecht geraadpleegd op 2009-9-13.