Praesens (Latijn)

Het praesens is in het Latijn het tempus van het werkwoord dat in het Nederlands meestal te vertalen is met een onvoltooid tegenwoordige tijd. Er zijn verschillende wijzen: indicatief, imperatief, conjunctief, infinitief. Er bestaat ook een adjectivum verbale in het praesens: het participium.

Vervoeging

a-stam	e-stam	i-stam	mk-stam	vertaling clamare
clamo	timeo	audio	duco	ik schreeuw
clamas	times	audis	ducis	jij schreeuwt
clamat	timet	audit	ducit	hij-zij-het schreeuwt
clamamus	timemus	audimus	ducimus	wij schreeuwen
clamatis	timetis	auditis	ducitis	jullie schreeuwen
clamant	timent	audiunt	ducunt	zij schreeuwen
Imperatief
clama !	time !	audi !	duce !	schreeuw!, schreeuwt!
clamate !	timete !	audite !	ducite !	schreeuw, schreeuwt!
Nederlands ik-vorm
roep	vrees	hoor	leid	schreeuw
Infinitief
clamare	timere	audire	ducere	schreeuwen

Uitzonderingen

De werkwoorden esse (zijn), velle (willen), nolle (niet willen), ire (gaan), malle (liever willen), ferre (dragen, brengen) en posse (kunnen) zijn onregelmatig en hebben een andere vervoeging, vergelijkbaar met het Frans.

esse	posse	velle	nolle	malle	ire	ferre	vertaling esse
sum	possum	volo	nolo	malo	eo	fero	ik ben
es	potes	vis	non vis	mavis	is	fers	jij bent
est	potest	vult	non vult	mavult	it	fert	hij-zij-het is
sumus	possumus	volumus	nolumus	malumus	imus	ferimus	wij zijn
estis	potestis	vultis	non vultis	mavultis	itis	fertis	jullie zijn
sunt	possunt	volunt	nolunt	malunt	eunt	ferunt	zij zijn
Imperativus
es	--	--	noli	--	i	fer	wees !
este	--	--	nolite	--	ite	ferte	zijt!
Nederlands ik-vorm
ben	kan	wil	wil niet	wil liever	ga	draag
Infinitivus
esse	posse	velle	nolle	malle	ire	ferre	zijn

Ook dingen om op te letten zijn de (semi)deponente werkwoorden en het werkwoord fieri.

De vervoeging van "fieri":

fieri
fio
fis
fit
fimus
fitis
fiunt

Zie ook

Latijnse grammatica

algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen · accusativus cum infinitivo (AcI) · accusativus cum participio (AcP) · nominativus cum infinitivo (NcI) · participium praesentis activi (PPA) · perfectum · imperfectum · plusquamperfectum · futurum · futurum exactum · subjects- en objectsaccusativus · reflexief persoonlijk voornaamwoord · predicatieve bepaling · adverbium · participium perfecti passivi (PPP) · passivum · activum · gerundium · gerundivum · praesens · praesens historicum · comparativus · superlativus · participium · declinatie · ablativus absolutus · dativus possessivus

Wijzen of modi:	infinitivus of onbepaalde wijs · indicativus of aantonende wijs · imperativus of gebiedende wijs · conjunctivus of aanvoegende wijs
Naamvallen:	nominativus · genitivus · dativus · accusativus · vocativus · ablativus · locativus

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.