Plagen van Egypte

De vulkaankrater van Santorini

Roodtij veroorzaakt door algen

Vissterfte door algenbloei

Het gebrek aan bewijs in de Egyptische archeologie en geschiedenis doet wetenschappers vermoeden dat de plagen niet daadwerkelijk hebben plaatsgevonden zoals in Exodus beschreven, maar dat de verhalen samentrekkingen achteraf zijn van redelijk normale gebeurtenissen en aangepast voor polemische of propagandadoeleinden.[1]

Een van de verklaringen is gebaseerd op de uitbarsting van een vulkaan ter hoogte van Santorini tussen 1600 en 1500 voor Christus. Deze uitbarsting zou te vergelijken zijn met die van de Krakatau en zou een nucleaire winter hebben kunnen veroorzaken, wat de vermelde duisternis zou kunnen verklaren. De as zou het mineraal cinnaber, dat het giftige kwik bevat, in het water hebben kunnen doen belanden. Het heeft een bloedrode kleur en zou de dieren in het water vergiftigen. Een andere verklaring is, dat het water zou zijn roodgekleurd door rode algen, zoals de cyanobacterie Planktothrix rubescens, die bij algenbloei het water rood kleurt.[2]

• Water verandert in bloed:
  • Uit onderzoek is gebleken dat de Nijl restanten bevat van as afkomstig van de vulkaan ter hoogte van Santorini. Deze as kan het water hebben vergiftigd waardoor de vissen stierven.
  • De Nijl werd besmet met (giftige) rode algen (zoals dinoflagellaten en het fenomeen van roodtij). De algen kleurden dusdanig het water rood. Ofwel stierven de vissen aan de giftige algen, ofwel verhinderden de algen dat er zuurstof in het water kwam waardoor de vissen stikten. De bijbel vertelt verder dat ook de Egyptische geleerden het water in bloed konden veranderen. Wellicht sloegen deze met hun eigen staf op het water, waardoor bioluminescentie van de algen zichtbaar werd.

• Kikkers:
  • Omdat de vissen stierven in het vergiftigde water, is er een kans dat er in eerste instantie meer kikkerdril overleefde en dus ook meer kikkers waren.
  • Men kan ook aannemen dat de kikkers volop het vergiftigde water verlieten om op zoek te gaan naar rein water. Daardoor was er een migratie van een grote kikkerpopulatie.
• Luizen/muggen:

Door het vergiftigde water was er minder hygiëne. Daardoor kregen luizen en andere parasieten meer kans om zich uit te breiden.

Kikkers hebben water nodig om te overleven. De kikkers stierven ofwel in de vergiftigde Nijl ofwel tijdens hun tocht op zoek naar rein water. Vissen en kikkers eten normaal de larven van insecten, maar door een tekort aan vissen en kikkers overleefden veel meer larven. De bijbelvertaling muggen is hier dan ook logischer.

• Steekvliegen:

Veel dode rottende vissen en kikkers in de Nijl veroorzaakten een toename van Steekvliegen. Dit heeft waarschijnlijk nog meer insecten aangetrokken. Deze insecten dragen ziekten met zich mee of kunnen na een beet bacteriële infecties veroorzaken.

• Veepest en Zweren:

Een plaag van steekvliegen en andere insecten kan dan ook een epidemie van veepest, zweren en dergelijke veroorzaken.

• Hagel:

Vulkanische activiteit kan het weer beïnvloeden. Er komt niet enkel as uit vulkanen, maar ook zwavel. Als er veel as in de lucht is, houden deze het zonlicht tegen waardoor het kouder wordt (wat onder andere ook bij de uitbarsting van de Krakatau gebeurde). Deze combinatie kan hagel en onweersbuien veroorzaken.

• Sprinkhanen:
  • De hagel of lagere temperatuur kan de gewassen hebben vernietigd/mislukken waardoor de voedselvoorraad van veel dieren en insecten wegviel. Hierdoor gingen de dieren en insecten op zoek naar het weinige resterende eten en aten/vernietigden dit.
  • Door de overvloedige regenval begon het gewas te gedijen en kwamen de sprinkhanen-eieren massaal uit. Ook waren er door het vervuilde water minder natuurlijke vijanden, zoals kikkers en vogels. Ook vandaag de dag worden bepaalde gebieden op aarde nog met enige regelmaat overstelpt door zwermen sprinkhanen.[3]
• Duisternis: Hiervoor kunnen enkele verklaringen zijn:
  • eclips, maar duurt korter dan de drie dagen van de Exodus;
  • zandstorm;
  • de zwermen sprinkhanen die het zonlicht gedeeltelijk blokkeren;
  • een gevolg van de uitbarsting van de vulkaan ter hoogte van Santorini, waardoor het zonlicht niet door de as dringt die in de lucht hangt.
• Dood van eerstgeborenen:
  • Zowel de eerstgeboren mensen als het eerstgeboren vee stierf door het vergiftigde water, mislukte oogsten en ziekten.
  • Voedselvergiftiging: Daar waar de Egyptenaren opslagplaatsen hadden voor hun voedselvoorraden was dit bij de Israëlieten niet zo gebruikelijk. Daardoor is het eten van de laatsten verser. Omdat de oogst was mislukt, was er honger. Bij hongersnood was het gebruikelijk dat men het eten onder de kinderen zo verdeelt dat de oudste het meeste eten krijgt. Het graan in de opslagplaatsen van de Egyptenaren kan aangetast geweest zijn met ziektes, schimmels (Cladosporium), ... veroorzaakt door de insectenplagen. Men mag niet vergeten dat er wellicht duizenden insecten in die graanvoorraaden leefden, hun uitwerpselen daar achterlatend, in de granen zijn gestorven. Omdat men het oudste kind dus meer eten gaf, kreeg dit ook meer giftige stoffen binnen.
  • Simcha Jacobovici stelt in zijn documentaire The Exodus Decoded dat de bedden van de Egyptenaren in een bepaalde "hoogte" stonden. Het laatstgeborene kind had het privilege om dicht bij de grond te slapen. Oudere kinderen verschoven een bed naar boven en belandden soms op het dak. Een bijkomende uitbarsting van de vulkaan nabij Santorini zou giftige gassen kunnen verspreiden die zwaarder waren dan lucht en daardoor boven de grond bewogen en niet in de huizen geraakten. Eerstgeboren kinderen die die bewuste nacht buiten sliepen, stikten daardoor.

Zie de categorie Plagues of Egypt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.