Paprika
Paprika is de plant Capsicum annuum en de vrucht van bepaalde gekweekte vormen daarvan. De vruchten van andere gekweekte vormen van deze plant, zoals cayennepeper, kunnen er heel anders uitzien.
.jpg)
De soort komt oorspronkelijk uit Midden-Amerika, en is door Spanjaarden omstreeks 1500 naar Europa gebracht. Na Spanje en Portugal was het in Europa aanvankelijk vooral Italië waar de paprika als cultuurgewas gewaardeerd werd.[1][2] De naam paprika is afkomstig uit het Hongaars, maar al speelt de paprika een belangrijke rol in de Hongaarse keuken, hij is pas relatief laat in Hongarije ingevoerd (mogelijk in de 18e eeuw[3]) en pas sinds het begin van de 20e eeuw populair.[4]
Beschrijving
De paprika wordt gekweekt in verschillende kleurvariaties. Rode en groene, maar ook gele en oranje paprika's zijn de bekendste, maar er bestaan ook witte, paarse, lila, mintgroene en bruine paprika's.[5] De meeste paprika's die in Nederland geteeld worden zijn van het California Wondertype dat min of meer vierkant is. Witte paprika's zijn langwerpiger van vorm, bitterder van smaak en hebben een dunnere vruchtwand. Er zijn ook langwerpige rode, gele en oranje paprika's die zeer zoet van smaak zijn, de zoete puntpaprika's of Ramiro. Een ander soort paprika is de Lamuyo, een zeer grote en grove variant die vooral in Zuid-Europa wordt gekweekt.
Tijdens de groei is de paprika groen, paars, bruin of wit. Tijdens het rijpen verandert de kleur naar rood, geel, bruin of oranje. De smaak van de paprika verandert ook in deze periode, rijpe paprika's zijn zoet terwijl onrijpe paprika's eerder kruidig met een bittere smaak zijn.
De bekende paprika's in de winkels rijpen vaak van groen naar rood of geel, maar er zijn ook paprika's die van groen naar bruin gaan of van bruin naar rood.
De paprika is verwant aan de scherpe Spaanse peper, maar is niet 'heet' in de mond daar de paprika's die in Nederlandse supermarkten worden verkocht nagenoeg capsaïcinevrij zijn. Paprika is rijk aan vitamine C en ook bevat de vrucht een hoog gehalte aan foliumzuur.
Teelt
De teelt van paprika vindt in Nederland hoofdzakelijk op industriële wijze op een kunstmatige bodem in kassen plaats. Daar deze plant best op een warme zonrijke plaats wordt geplant, wordt er in het noorden vaak voor een beschermde plaats geopteerd. Zo wordt hij vaak tegen een witgeschilderde zuidelijk gerichte muur geplaatst. Ook zijn er telers die biologische paprika's in de volle grond (maar wel onder glas) telen. Het is, na tomaat, het belangrijkste gewas in de kasteelt. Per plant worden twee, drie of vier stengels aangehouden, die aan een touw omhooggeleid worden. De eerste bloem van een plant wordt meestal verwijderd, omdat deze een onregelmatige vrucht vormt, doordat die in het hart van de plant gevormd wordt en dan tijdens de uitgroei tegen de stengels aangedrukt wordt. Doordat er telkens enige bloemen tegelijk bloeien ontstaan er meerdere vruchten tegelijk (zetsels) aan de plant. Bestuiving door hommels bevordert de vruchtzetting.
Allergie
Veel werknemers in de tuinbouw zijn allergisch voor het stuifmeel van de paprika, hetgeen zich uit in neus-, oog- en huidklachten en kortademigheid. Als er voldoende bijen ingezet worden nemen de klachten af, omdat bijna al het stuifmeel dan door de bijen verzameld wordt.[6]
Ziekten en beschadigingen
De belangrijkste schimmelziekten zijn een meeldauw (Leveillula taurica), botrytis of grauwe schimmel (Botryotinia fuckeliana), sclerotiënrot (Sclerotinia sclerotiorum), fusarium-voetziekte (Fusarium solani), Rhizoctonia-ziekte (Thanathephorus cucumeris) en voet- en wortelrot (Phytophthora capsisci). Bij aantasting door Rhizoctonia solani is de stengelvoet ingezonken en bruinzwart verkleurd. Het merg blijft aanvankelijk nog gezond en het wortelstelsel wordt niet aangetast. De eerste symptomen zijn een verminderde groei gevolgd door verwelking van de plant.
Belangrijke virusziekten zijn het tomatenmozaïekvirus (TMV), het tomatenbronsvlekkenvirus (TSWV) en het paprikamozaïekvirus (PeMV).
Schadelijke insecten zijn tripsen, luizen, spinten, witte vliegen, rupsen, wantsen, begoniamijten en mineervliegen, waarvan de Californische trips de schadelijkste is.
.jpg)
Spint
Grauwe schimmel
Rhizoctonia-ziekte
Bewaren
Paprika's kunnen verpakt bewaard worden bij een temperatuur van 10 tot 13 °C.[7]
Inhoudsstoffen
De voedingswaarde van 100 gram verse (rode) paprika is:[8]
| Energetische waarde | 109 kJ |
|---|---|
| Koolhydraten | 4,5 gram |
| Eiwit | 1 gram |
| Vitamine C | 150 mg |
| Vitamine A | 0,09 mg |
| Vitamine B1 | 0,03 mg |
| Vitamine B2 | 0,06 mg |
| Vitamine B6 | 0,15 mg |
| Vitamine B11 | 50 µg |
| Kalium | 350 mg |
| Natrium | 10 mg |
| Calcium | 20 mg |
| IJzer | 0,4 mg |
| Fosfor | 5 mg |
| Magnesium | 10 mg |
| Koper | 0.03 mg |
| Zink | 0.25 mg |
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Bell pepper van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |