Pallas Athene (Rembrandt)

De afgebeelde persoon houdt met zijn rechterhand een speer vast en met zijn linkerhand een schild met de kop van Medusa, een figuur uit de Griekse mythologie, te herkennen aan de slangen op haar hoofd. Dit en de uil op zijn helm wijzen op de godin Athene. In de kunsthistorische literatuur bestaat verschil van mening over het precieze onderwerp van het schilderij. In de 17e eeuw werd de figuur van Athene vaak verward met die van Alexander de Grote. De geportretteerde, met zijn androgyne uiterlijk, kan dan ook als Alexander de Grote bedoeld zijn.

Rembrandt ontleende de figuur mogelijk aan de optocht in 1659 in Amsterdam gehouden ter gelegenheid van het huwelijk van Henriëtte Catharina van Oranje en Johan George II van Anhalt-Dessau. Mogelijk nam Rembrandts zoon, Titus, deel aan deze optocht in de rol van Athene. Deze theorie is gebaseerd op een prent met een figuur die in houding en kleding verwant is aan die op Rembrandts schilderij.

Tsarina Catharina II van Rusland kocht het werk in 1781 via Melchior Grimm met de verzameling van comte Baudouin in Parijs. Catharina schonk het vervolgens aan haar geliefde, Alexander Lanskoy in Sint-Petersburg. Later werd het overgebracht naar de Hermitage, eveneens in Sint-Petersburg. Op 27 juni 1930 werd het verworven door het Museu Calouste Gulbenkian via kunsthandel Antikvariat.