Oxide
In de anorganische chemie is een oxide een verbinding tussen een ander element en zuurstof waarin zuurstof als oxidator optreedt en de oxidatietoestand −2 aanneemt (O2−).
Oxidatie
Omdat de elektronegativiteit van zuurstof hoog is, kan zuurstof vrijwel elke andere stof oxideren. Een uitzondering is fluor, het enige element dat zuurstof kan oxideren. Verbindingen tussen fluor en zuurstof zijn dus eerder zuurstoffluoriden dan fluoroxiden.
Met vrijwel alle andere elementen vormt zuurstof oxiden. Uitzonderingen zijn de lichtere edelgassen, ook met edelmetalen, zoals goud vormt zuurstof maar moeizaam oxiden. Zij zijn metastabiel.
Een voorbeeld van oxidevorming is de verbranding (d.i. oxidatie) van magnesium:
- 2Mg + O2 ⇒ 2 MgO
Men onderscheidt metaaloxide en niet-metaaloxide.
Soorten oxiden
Op basis van het verschil in chemische eigenschappen onderscheidt men vier soorten oxiden:
- basische oxiden: deze reageren met water tot een base.
- zure oxiden: deze reageren met water tot een zuur
- Amfotere oxiden: deze reageren met zowel een zuur als met een base
- Indifferente oxiden: deze reageren niet met zuren en met basen.
Tot deze oxiden horen koolmonoxide CO, stikstofmonoxide NO , MnO2 mangaan(IV)oxide.
Oxidehuid
De oxiden van sommige metalen (bijvoorbeeld aluminium en koper) vormen een afsluitende laag op het metaal zodat de oxidatiereactie stopt (bij gebrek aan zuurstof) en verdere corrosie wordt voorkomen.
