Operatie Amherst

Operatie Amherst was de codenaam van de geallieerden voor een speciale commando-actie op 7 en 8 april 1945 ter bevrijding van Drenthe 1945 als voorbereiding van de aanval van de Canadezen op Groningen, tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Operatie Amherst
ConflictTweede Wereldoorlog in Nederland
Datum7 april - 8 april 1945
PlaatsDrenthe
ResultaatGeallieerde overwinning
  • Terugtrekking van de Duitsers richting Groningen
Strijdende partijen
 Frankrijk
 Verenigd Koninkrijk
 Nederland
 Duitsland
Leiders
Mike Calvert Onbekend
Troepensterkte
700 25e Leger
Verliezen
29 doden
35 gewonden
29 vermisten
270 doden of gewonden
187 krijgsgevangenen
Monument in Assen

Franse parachutisten vormden een onderdeel van de SAS, de Britse, militaire Special Air Service. Zij moesten in de Operatie Amherst verkeersknooppunten en bruggen in Drenthe en Groningen veilig stellen. Op die manier konden Canadese troepen snel naar de stad Groningen trekken. De operatie was redelijk succesvol, al liep zij niet geheel volgens plan en sneuvelden er in Drenthe 33 Franse parachutisten,

Er werden 700 man gedropt, onder wie vier Nederlanders en één Syriër. Ongeveer de helft van hen kwam door slecht weer één tot enkele kilometers van het doel terecht. Ook konden een aantal jeeps niet gedropt worden. In totaal werden er 47 groepen gedropt. Zij moesten het opnemen tegen naar schatting 12.000 verspreid gelegerde Duitse militairen onder wie Nederlandse SS'ers.

Het Drentse hoofdkwartier van de Duitsers bevond zich in Westerbork, waar ongeveer 40-50 Duitsers verbleven en dat eveneens een doel vormde. Daar vlakbij waren 15 Fransen geland. Deze kregen steun van een plaatselijke knokploeg, en bonden de strijd aan met de Duitsers, maar leden wel verliezen, terwijl aan de Duitse kant onder meer een generaal werd uitgeschakeld.

Het nabije Luftwaffe-vliegveld Fliegerhorst Havelte moest worden aangevallen, maar bij aankomst bleek dat het al door de verschillende bombardementen van de RAF en de USAAF uitgeschakeld was.

Tevens kregen de para's opdracht het Vliegveld Norg (Duits: Fliegerhorst Norg / Engels: Aerodrome Norg) tussen Norg en Peest uit te schakelen. Toen de para's zich in de buurt van het vliegveld begaven, nadat ze enkele kilometers verderop bij Huis ter Heide waren geland, was het terrein al bijna verlaten. De Duitsers hadden zich reeds terug getrokken in de richting van Groningen. De overgebleven Duitsers bliezen vlak voor hun vertrek nog de aanwezige gebouwen op.

Enkele acties van de Fransen en anti-Duitse Nederlanders leidden tot represailles van de Duitsers. In Diever werd de NSB-burgemeester aangehouden door anti-Duitse Nederlanders, maar een groep SD'ers uit Steenwijk kwam hem ontzetten en arresteerde 11 mensen van wie zij er 10 bij het kerkhof van Diever vermoordden. De elfde overleefde door zich dood te houden tussen de slachtoffers.

Of de operatie echt nodig was geweest is nog steeds een punt van discussie.

Herdenking

Een speciaal opgerichte stichting wil aandacht aan de bevrijdingsactie besteden. In Assen is een monument voor de 33 gevallen Franse para's opgericht, waar jaarlijks een herdenking plaatsvindt. Het monument is op 4 mei 1985 onthuld.

Even buiten Hoogeveen (aan de Wijsterse Weg) staat een monument ter nagedachtenis aan 19 personen die op 9 en 10 april door de Duitsers zijn gefusilleerd omdat ze hulp boden aan de Franse parachutisten tijdens operatie Amherst.

Op een huis aan de Koelenweg te Huis ter Heide, even ten noordwesten van Assen, is een gedenkteken aangebracht ter nagedachtenis aan 6 parachutisten - 5 Fransen en 1 Syriër - die nabij deze plek zijn gesneuveld.

Literatuur

  • Roger Flamand, Operatie Amherst: Franse para's vochten in Drenthe, april 1945 (vert. uit het Frans door J.H. Jansen), Amsterdam: Boom, 2002, ISBN 90-5352-770-2.
  • Harold de Jong, Franse para's in Drenthe, 8-12 april 1945, Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2020, ISBN 9789023257271
Zie de categorie Monument voor Franse Parachutisten, Assen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.