Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving

Het HIVA-Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving is een katholiek onderzoeksinstituut dat in 1974 samen werd opgericht door de Katholieke Universiteit Leuven en de christelijke arbeidersbeweging (Beweging.net). Het was de opvolger van het HIA-IST (een interfacultair instituut van de toen nog niet gesplitste Leuvense universiteit) Hoger Instituut van de arbeid-Institut Supérieur du Travail. Initieel en tot eind 2009 het Hoger instituut voor de arbeid genoemd, een naam waarnaar het nog gehanteerde en bekende letterwoord HIVA refereert.

De doelstelling van het HIVA was aanvankelijk wetenschappelijk en beleidsgericht onderzoek te verrichten over problemen van de arbeiders. Later werd die doelgroep verruimd naar kansarmen, risicogroepen, sociale organisaties en andere bewegingen in de samenleving.

Vier onderzoeksdomeinen komen aan bod:

• arbeid en organisatie
• onderwijs en arbeidsmarkt
• sociaal en economisch beleid
• duurzame ontwikkeling.

In elk onderzoeksdomein werkt een multidisciplinair team van onderzoekers: sociologen, economen, juristen, pedagogen etc.

Het instituut wordt geregeld door beleidsmakers (ministeries e.d.) en internationale organisaties (OESO, VN e.d.) met opdrachten belast. Ook aan het bekendmaken van de onderzoeksresultaten wordt aandacht besteed. Een verdere ontwikkeling is:

• het verlenen van advies en expertise op maat, bijvoorbeeld voor specifieke organisaties, zoals vakbonden, werkgeversorganisaties, onderwijsnetten etc.
• het verzorgen van opleiding en vorming voor praktijkmensen in het brede sociale veld.

In 2012 kwam het HIVA in het nieuws nadat het wetenschappelijk medewerker Fernando Pauwels ontslagen had omdat hij "te christelijk" zou geweest zijn.[1] In 2014 werd hij door rector Rik Torfs in ere hersteld.[2]