Nivellering (geschiedschrijving)

Nivellering verwijst in de geschiedschrijving van de Holocaust naar het vervagen van de grenzen tussen daders, slachtoffers, omstanders en medeplichtigen.[1][2]

De term nivellering is in deze betekenis onder anderen gebruikt door de historici Evelien Gans en Remco Ensel[3][1] Volgens Gans, bij leven bijzonder hoogleraar in het hedendaagse jodendom, worden door middel van nivellering de verschillen tussen deze vier groepen kleiner gemaakt dan ze in de historische context waren. Volgens schrijfster Chaja Polak gaat nivellering dan ook ten koste van de historische waarheid.[4]

Achtergrond

Het proces van nivellering kwam volgens journalist Michel Krielaars op gang in 1983. Historicus Hans Blom wees toen op het grijze veld tussen "goed" en "fout" in de Tweede Wereldoorlog. Deze nuancering neigde volgens Krielaars later naar een vergoelijking van de handelingen van daders. Deze daders werden immers na de oorlog doorsnee burgers en "brave huisvaders".[5]

De term is toegepast op verschillende boeken over de geschiedenis van de Holocaust waarin begrip werd gekweekt voor de daders, dan wel hun daden werden vergoelijkt. Ook wordt de term gebruikt voor tendensen om de slachtoffers van de Holocaust tegelijk met de daders te herdenken,[6] of de Tweede Wereldoorlog tegelijk te herdenken met andere oorlogen.[7]

Ook het vergelijken van de Holocaust – waarbij zes miljoen Joden, Sinti en Roma werden omgebracht door de nazi's – met ander massaal leed, zoals de slavernij of de bio-industrie, wordt door Gans gezien als een vorm van nivellering.[2]

Voorbeelden

Voorbeelden van boeken waarin volgens critici sprake is van nivellering:

Wetenswaardigheden

Een stap verder dan nivellering zijn de relativering en banalisering van de Holocaust.[10] Het uiterste van de trend is victim blaming, of in het Duits "Täter-Opfer-Umkehr", de omkering van daders en slachtoffers.[8] . De Israëlische psychiater Zvi Rex merkte in dit verband op: "The Germans will never forgive the Jews for Auschwitz."

Literatuur

Rudolf Dekker, Plagiaat en nivellering: Nieuwe trends in de Nederlandse geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog, Panchaud, Amsterdam, 2019, ISBN 9789082673067.

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.