Nationaal Monument Westerbork

Het originele stootblok bevindt zich achter het monument

Het zijn twee omhoogstaande, omgekrulde spoorstaven op 97 bielzen. Daarvan liggen er 93 vast onder de rails. Elke biels verwijst naar een van de treinen die vanuit Westerbork vertrokken. Vier bielzen liggen los van de rails en symboliseren vier transporten waarmee Joden van elders in Nederland naar de kampen in Oost-Europa vertrokken.

Geen van de elementen is uit het kamp afkomstig. Het monument is begrensd door een lichthellende muur van aan elkaar gelijmde Drentse zwerfkeien enigszins lijkend op schedels. Als rails heeft de ontwerper gekozen voor een Frans profiel vanwege de markante vormgeving. De als twee wanhopige armen omhooggestoken rails zijn bewerkt waardoor de indruk ontstaat dat er een bombardement heeft plaatsgevonden. Het monument vertegenwoordigt de stilte na het vertrek van een trein, met name de beklemmende stilte na het vertrek van het kindertransport was hiervoor de inspiratie voor Prins.[1]

Achteraan bevindt zich een stootblok van het type Stavast Sr, het grootste in Nederland beschikbare type, waarvan de balk rood geverfd is als waarschuwing tegen het fascisme.[2] Het originele houten stootblok bevindt zich achter het monument.[3]

Het monument is tweemaal onthuld, omdat de eerste keer geen overlevenden of nabestaanden uitgenodigd waren. Het monument is eigendom van de provincie Drenthe en wordt beheerd door het Herinneringscentrum Kamp Westerbork.[4] Het monument is door de scholen uit Westerbork (CBS de Wegwijzer en OBS de Lindelaar) geadopteerd.

Bij dit monument vindt hier jaarlijks op 12 april de herdenking van de bevrijding van kamp Westerbork plaats.[5] Ook vindt hier ieder jaar op 4 mei de Dodenherdenking plaats. Er is dan een stille tocht naar het monument, waar dan om 20:00 uur twee minuten stilte in acht wordt genomen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en dan met name aan de gedeporteerde mensen. De leerlingen van de groepen 7 van de scholen die het monument geadopteerd hebben mogen een roos op het monument leggen.

Zie de categorie Westerbork national memorial van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.