Max Hamburger

Max Hamburger werd geboren in Amsterdam als tweede zoon van de diamantair en honkballer Hartog Hamburger en Julia Waterman, die costumière was. Zijn moeder werd weduwe, maar kon door het pensioen van haar man en haar eigen werk Max na zijn middelbareschooltijd door laten studeren. Hamburger ging medicijnen studeren aan de Universiteit van Amsterdam, mede ingegeven door het feit dat zijn oudere broer als tiener aan kanker was overleden, wat een grote invloed had gehad op het gezin.

Max Hamburger is de op de rug liggende man, vierde van links op de onderste bank. Elie Wiesel is in de tweede rij, zevende van links.

In oktober 1943 werden Hamburger en zijn moeder opgepakt en naar Kamp Westerbork gebracht. Hamburger was gearresteerd omdat de verzetsgroep waar hij deel van uitmaakte verraden was. Hij werd op 8 februari 1944 op transport gezet naar Auschwitz. Zijn moeder volgde een maand later: zij werd na aankomst in Auschwitz op 6 maart 1944[1] onmiddellijk in een gaskamer om het leven gebracht. Zelf overleefde Max als arts in opleiding een tijdlang als medisch assistent die de gevangenen op luizen moest controleren. Aan het eind van de oorlog werd hij overgeplaatst naar verschillende kampen om uiteindelijk in Buchenwald te belanden. Hij was de dood zeer nabij toen hij daar op 10 april 1945 werd bevrijd door het Amerikaanse Derde Leger onder leiding van generaal Patton.

Onmiddellijk na de bevrijding werd van hem, toen hij nog maar 28 kilo woog, een bekende foto gemaakt door een Amerikaanse militair die in vele tijdschriften heeft gestaan (zie hiernaast). Op deze foto staat ook Eli Wiesel afgebeeld waarmee hij tot lang na de oorlog contact zou houden. Terug in Nederland kreeg hij ook het nieuws dat de ouders van zijn voor de oorlog overleden vader al in 1943 waren omgekomen in het vernietigingskamp Sobibór en hij zijn gehele familie was kwijtgeraakt. Ernstig verzwakt door tuberculose bracht hij na de oorlog jaren in ziekenhuizen en een sanatorium door. Vanaf het ziekbed voltooide hij zijn studie medicijnen en werd psychiater, gespecialiseerd in het behandelen van oorlogstrauma's. In 1999 maakte het televisieprogramma Netwerk een aangrijpende documentaire over zijn bezoek met zijn twee dochters uit zijn tweede huwelijk aan het kamp Auschwitz, waar ook de gedenk-kei van zijn moeder opgezocht werd.

Max Hamburger kreeg vier kinderen uit zijn eerste huwelijk, twee uit zijn tweede en twee uit zijn derde huwelijk. Hij sprak tot zeer hoge leeftijd nog in scholen, kerken en universiteiten in binnen- en buitenland over zijn ervaringen.