Maurits Vanhaegendoren

Net als zijn vrouw bij de Meisjesgidsen, werd hij actief in de scoutsbeweging voor jongens. Vanaf 1921 was hij al patrouilleleider. In 1929 werd de nationale scoutsorganisatie gefederaliseerd en ontstond het Vlaams Verbond voor Katholieke Scouts. Vanhaegendoren werd commissaris voor de verkenners.

Hij werd er in 1933 de eerste verbondscommissaris van en bleef dit tot in 1948. Hij leverde veel inspanningen voor de opleiding van de leiders en kocht in 1934 een eigen cursusgrond, De Kluis in Sint-Joris-Weert nabij Leuven.

Hij loodste het VVKS doorheen de bezettingsjaren, zonder toe te geven aan de sirenenzang van de collaboratie. Tijdens de oorlog streefde hij drie doelstellingen na: het bewijzen van diensten in tijden van nood, het streven naar bezinning in besloten tijd en het voorbereiden van een naoorlogse vernieuwing.

Na de oorlog werd hij nochtans voorwerp van ernstige en jarenlange kritiek. De voornaamste punten van kritiek waren dat hij in 1941 naar Berlijn was gereisd op uitnodiging van de Reichsjugendführer om er kennis te maken met de Hitlerjugend, dat hij een te autoritaire leiding aanhield, dat hij een anti-Belgische houding aannam en politiek in scouting binnenbracht.

Een ereraad werd aangesteld die zich inspande om de critici en de verdedigers van de verbondscommissaris te verzoenen. Dit lukte nauwelijks en de tegenstand tegen Vanhaegendoren zette zich door. Na enkele jaren was zijn handhaving als verbondscommissaris niet langer vol te houden en begin 1948 nam hij ontslag, om te worden opgevolgd door Maurits Coppieters. Hij bleef nog een paar verantwoordelijkheden verderzetten, maar in februari 1950 werden de laatste banden met het VVKS doorgeknipt.

In een volgende levensfase richtte Vanhaegendoren zich naar het onderwijs. Van 1948 tot 1973 was hij docent geschiedenis aan de avondhogeschool van het Hoger Instituut voor Bestuurs- en Handelswetenschappen in Brussel.

Hij begon ook, met enkele vrienden, cursussen te organiseren in de stijl van volkshogescholen en dit werd de basis van zijn activiteiten tot het organiseren van pluralistische activiteiten, die tot doel hadden het verbeteren van de contacten tussen katholieken en vrijzinnigen.

Dit leidde in 1952 tot de stichting door hem en door Max Lamberty van de Volkshogeschool Stichting Lodewijk de Raet, waarvan hij voorzitter werd.

In 1952 was hij eveneens medeoprichter van het tijdschrift Volksopvoeding, dat door het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap uitgegeven werd. Bovendien was hij van 1959 tot 1968 lid en beheerder van de Kultuurraad voor Vlaanderen, voorzitter van de 'Commissie voor Cultureel Vormingswerk' , tot 1968 lid van de 'Hoge Raad voor Volksopleiding' en medeoprichter en vanaf 1963 afgevaardigd beheerder van het 'Centrum voor Andragogisch Onderzoek' . Als voorzitter van het 'Koördinatiekomitee Taalregeling Hoger Onderwijs' zette hij zich achter de schermen ook in voor de vernederlandsing en de splitsing van de Universiteit van Leuven.

In 1968 werd hij politiek actief voor de Volksunie. Bij de wetgevende verkiezingen van dat jaar weigerde hij de aangeboden eerste plaats op de Senaatslijst voor Brussel, maar aanvaardde gecoöpteerd senator voor de Volksunie te worden. Van 1971 tot einde 1976 was hij vervolgens provinciaal senator voor Brabant. In de Senaat hield hij zich vooral bezig met hoger onderwijs en het wetenschapsbeleid. Ook trachtte hij een dialoog met de Waalse Beweging op gang te brengen.

In de periode december 1971-februari 1976 zetelde hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op 7 december 1971 werd geïnstalleerd en de verre voorloper is van het Vlaams Parlement. Van december 1971 tot maart 1974 en van april 1974 tot het einde van zijn mandaat in februari 1976 maakte hij als tweede respectievelijk derde ondervoorzitter deel uit van het Bureau (dagelijks bestuur) van de Cultuurraad.

Na het mislukken van het Egmontpact en de zware verkiezingsnederlaag van de Volksunie in 1978 zat Vanhaegendoren de partijcommissie voor die de eenheid in de Volksunie probeerde te herstellen.

Hij bleef tot op hoge leeftijd publiceren, voornamelijk over de Vlaamse problematiek.[1]