Maria Onbevlekte Ontvangenkerk (Leerdam)

De eerste vermelding van een zelfstandige parochie in Leerdam stamt uit 1345. De kerk zelf is waarschijnlijk begonnen als slotkapel voor het slot Ter Leede waarna het uitgroeide tot een zelfstandige kerk. De kerk werd gewijd aan Maria.

Tijdens de reformatie ging deze kerk over op de protestanten. De katholieke eredienst werd verboden en de Leerdamse katholieken namen hun toevlucht in schuilkerken. In de zeventiende eeuw kwam er een statie in de Nieuwstraat. In 1885 werd hier een kerkje gebouwd dat in 1896 nog door Pierre Cuypers werd uitgebreid. Begin twintigste eeuw werd dit kerkje te klein en werden plannen gemaakt voor nieuwbouw.

De ruimte voor nieuwbouw werd geboden door de familie Thöne. Zij hadden een woning aan de Meent en bezaten een stuk grond tussen de Meent en de huizen aan de Noordwal. Voor het ontwerp werden Dom Bellot en zijn compagnon H.C. van de Leur aangetrokken. Het huis van de familie Thöne zou later als pastorie gaan functioneren. De huizen aan de andere kant van de kerk zijn later gesloopt waardoor er een pleintje voor de hoofdingang ontstond.