Marguerite Poradowska

Marguerite Blanche Marie Gachet de la Fournière was de dochter van mediëvist Emile Gachet (1809–57) en Françoise Jouvenel (1825–1904). Na haar geboorte werd nog haar broer Charles-Louis geboren. Haar vader stierf jong en haar moeder onderhield het gezin als lerares.

Poradowska was de grote liefde van Karel Buls, de latere burgemeester van Brussel.[1] Na een vijfjarige verloving trouwde ze in 1874 echter met de Litouwse edelman Aleksandr Poradowski (1836–1890). Deze had in 1863 een leidende rol gespeeld in de mislukte Poolse opstand tegen de Russen, en was berooid naar Brussel gevlucht. Het paar ging in Galicië en Oekraïne wonen bij familie, maar keerden na tien jaar terug naar België in verband met een slechte gezondheid van de echtgenoot. Hij stierf in 1890 na een lange ziekte in hun Elsense huis (Veydtstraat 48).

In het najaar van 1889 was een verre neef van haar echtgenoot – Józef Korzeniowski, die later ging schrijven onder de naam Joseph Conrad – naar Brussel gekomen om zijn jongensdroom waar te maken: vertrekken naar het onbekende hart van Afrika. Met een aanbevelingsbrief van Poradowski kreeg Conrad een sollicitatiegesprek bij koloniaal pionier Albert Thys. Het leverde slechts een belofte voor de toekomst op, maar dankzij de steun van zijn invloedrijke tante werd die al in april 1890 vervuld. Poradowska, inmiddels weduwe, ging eerst in Rijsel wonen, daarna aan de Rue de Passy 84 in Parijs. De band tussen Poradowska en Conrad is als een romance geduid, maar hield in elk geval ook een intellectuele uitwisseling in. Niet toevallig neemt de verteller in Heart of Darkness afscheid van zijn tante in een stad die hij omschrijft als een whited sepulchre (een 'gewit graf').

Poradowska was in deze periode een gevestigd auteur van Franse fictie. Haar Demoiselle Micia (1889) had een academieprijs gewonnen. Alles samen maakte ze een negental romans, naast vertalingen uit het Pools, vertellingen en kortverhalen. Haar vroege werk verscheen als feuilleton in de Revue des Deux Mondes en nadien in boekvorm. Het waren romantische melodrama's die zich veelal situeerden op het religieus en politiek verscheurde Poolse platteland. De hooggestemde toon en nogal tweedimensionale karakters maken dat Podarowska's werk vandaag nauwelijks nog wordt gelezen. In zijn tijd was het vrij populair en werd het deels in het Duits vertaald.

Poradowska onderhield zich met Conrad over literatuur en had een invloed op zijn auteurschap. Met een onderbreking van 1895 tot 1900 bleven ze tot zijn dood corresponderen. Ook met Buls bleef ze in contact (1892-1905).

• Werk van Podarowska^{[dode link]} (Revue des Deux Mondes)
• Franse vertaling van Conrads An Outpost of Progress door Podarowska (Joseph Conrad Society)

• Marcel Van Nieuwenborgh, De tante van Conrad. Verhalen over boeken, 1994
• Susan Jones, Conrad's Debt to Marguerite Podarowska, in: Gene M. Moore e.a. (red.), Conrad: Intertexts & Appropriations. Essays in Memory of Yves Hervouet, 1997
• Susan Jones, "Conrad and Marguerite Poradowska", in: Conrad and Women, 1999, ISBN 9780198184485, DOI:10.1093/acprof:oso/9780198184485.003.0004
• Anne Arnold, "Marguerite Poradowska as a Translator of Conrad," in: The Conradian. The Journal of the Joseph Conrad Society (U.K.), nr. 33.1, 2008, p. 119-129
• Anne Arnold, "Marguerite Poradowska as Conrad's Friend and Adviser", in: The Conradian. The Journal of the Joseph Conrad Society (U.K.), nr. 34.1, 2009, p. 68-83