Lijst van VOC-opperhoofden in Japan
De eerste Nederlandse handelspost of factorij werd in 1609 op het eiland Hirado gevestigd door Jacques Specx. In 1640 kregen de Nederlanders met de achterdocht van de shogun Tokugawa Iemitsu te maken, omdat de Portugezen en Spanjaarden (lees: jezuïeten) niet langer werden vertrouwd vanwege hun christelijke missie en een vermeende poging tot kolonisatie. Vijf Spaanse jezuïeten die in 1642 vanuit Manilla met een Chinese jonk en bemanning aan land kwamen, werden stante pede geëxecuteerd. De Nederlanders zou hetzelfde zijn overkomen, als ze niet alle voorwaarden hadden geaccepteerd. De handel naar en vanaf Japan was zeer winstgevend, niet alleen voor de VOC, maar ook voor de opperhoofden, die met creatief boekhouden veel bijverdienden.
In 1640 kreeg opperkoopman François Caron de opdracht de pakhuizen op Hirado zo snel mogelijk af te breken. Daartoe werd 's nachts doorgewerkt. Toen in 1641 ook nog eens 60 Portugezen werden opgehangen, wist een aantal goedgezinde ministers in de Japanse bakufu erger te voorkomen. Zwarte bemanningsleden werden teruggestuurd naar Macau. De Nederlandse handelspost moest worden verplaatst naar het kleine eilandje Dejima. Maximiliaan le Maire kreeg toestemming zeven lege huizen te betrekken op het waaiervormige Deshima en mocht acht pakhuizen in gebruik nemen. Hij moest alle Japanse klerken naar huis sturen, maar had - zoals alle daimyo - de plicht een Hofreis naar Edo te maken en Spaanse of Portugese schepen aan te vallen. Vanaf 1641 waren ongeveer twintig Nederlanders op het eiland woonachtig: vier opperkooplieden, een koopman, drie onderkooplieden, een chirurg, een aantal assistenten en jongens in opleiding. De op de handelspost overleden Nederlanders kregen aanvankelijk een zeemansgraf, aangezien er geen kerkhof was.[1]
Het opperhoofd had de leiding van de factorij. Vanaf 1641 moest hij ieder jaar worden vervangen. Vanwege het directe belang van Formosa bij de aan- en afvoer, zijn veel opperhoofden tijdelijk op dat eiland aangesteld. Hieronder een lijst van de opperhoofden van Hirado en van Dejima:
Hirado
Portaal VOC |
- 1609-1613 Jacques Specx[2]
- 1613-1614 Hendrik Brouwer
- 1614-1621 Jacques Specx (2e periode)
- 1621-1623 Leonard Camps
- 1623-1632 Cornelis van Nijenrode
- 1632-1633 Pieter van Santen
- 1633-1635 Nicolaes Coeckebacker
- 1635-1637 Hendrick Hagenaer[3]
- 1637-1639 Nicolaes Coeckebacker
- 1639-1641 François Caron (3-2-1639 - 13-2-1641)
Dejima
|
|
Bronnen, noten en/of referenties
|