Ligand (biochemie)

Een ligand in de biochemische betekenis van het woord is een molecuul dat aan een ander, doorgaans groter molecuul kan binden, zoals een signaalmolecuul aan een membraaneiwit. Een ligand kan alleen een binding aangaan met een specifiek doelmolecuul (een nucleïnezuur of eiwit). Wanneer een ligand bindt, heeft dit functionele gevolgen voor diverse moleculaire processen, zoals stabilisatie, katalyse, regulatie van een enzymatische activiteit of signaaltransductie. De binding veroorzaakt vaak een conformatieverandering van het doelmolecuul.

Ligandbinding vindt plaats door intermoleculaire krachten, zoals ion-interacties, waterstofbruggen en vanderwaalskrachten. Wanneer een ligand bindt aan een receptoreiwit verandert de ruimtelijke structuur, zodat de receptor zijn actieve of inactieve vorm aanneemt. Liganden omvatten signaalmoleculen, substraten, inhibitors, activators en neurotransmitters. De mate van ligandbinding noemt men de affiniteit van het ligand voor het doeleiwit.