Langer Turm

De Langer Turm staat op een 204 meter hoge heuvel tussen de Turmstraße en de Junkerstraße. Hij stond op het hoogste punt van de buitenste stadsmuur. Op deze plek had zich reeds het voorwerk van de binnenste stadsmuren bevonden.

In de buitenste stadsmuur stond de Langer Turm in het westen tussen de Königstor en de Ponttor, op ongeveer 100 meter ten noorden van de Königstor. Tussen de Langer Turm en de Königstor was er geen andere toren. Tussen de Langer Turm en de Ponttor bevonden zich de vijf torens Burtscheider Turm, Beguinenturm, Gregoriusturm, Bongartsturm en Krückenturm.

De toren werd gebouwd rond 1300. Hij was een van de belangrijkste torens van de voormalige stadswallen in de tijd van het Aachener Reich, want deze plek was een van de meest kwetsbare punten van de stadsomwalling. Buiten de stadsmuren stijgt het land gestaag, zodat een toren met een grote hoogte nodig was.

Vanuit de Langer Turm heeft men een goed overzicht over de stad Aken. Daarom heeft men het gebouw niet alleen voor militaire bewaking gebruikt, maar ook als brandwachttoren.

Een bijzondere betekenis had de toren in de Dertigjarige Oorlog toen in maart 1638 de troepen van generaal Marquis de Grana de toren vanaf een naburige heuvel met kanonskogels beschoten. Het gebouw was door meer dan 250 kanonskogels geraakt van 25 tot 30 pond elk, waardoor het spitsdak en veel muurdelen instortte. Deze en andere militaire gebeurtenissen leidden tot de overgave van Aken.

Maar niet alleen gewapende incidenten hebben ernstige schade toegebracht aan de toren. Na een blikseminslag in 1624 brandde de gehele kap van het gebouw af. De wachttoren kon op het laatste moment gered worden. Na herhaalde branden in 1807 werd het spitsdak niet meer vernieuwd. Het besluit om de toren als de kruittoren gebruiken, verbood de dakvorm, want het was een te hoog risico van brand.

In 1891 werd de functie van het gebouw weer veranderd. Hij werd omgezet in een uitkijktoren. Hierbij werden talrijke wijzigingen aangebracht die de oude structuur van de toren aanzienlijk veranderd heeft. Tijdens een aardbeving op 13 april 1992 stortte een groot deel van het metselwerk in. Met grote financiële lasten werd het historische gebouw gerestaureerd.

In tegenstelling tot andere halfronde torens, waar de plattegrond een halve cirkel met gestrekte benen is, heeft de Langer Turm een plattegrond van een cirkelsegment met een straal van 6,20 meter met een halve cirkel om een centrale hoek van ongeveer 210 graden. Dit geeft de toren een breedte van 12,4 meter en een diepte van 7,90 meter. De koorde van het cirkelsegment is gericht op de stad, de bolle kant naar de aangrenzende heuvel, de Königshügel.

De Langer Turm heeft vier verdiepingen, waarvan de twee onderste hoger zijn dan de twee hierboven. De twee onderste verdiepingen had koepelgewelf van baksteen en ieder drie schietgaten voor booggeschut en kruisboogschutters. Twee hiervan waren gericht op de gracht en een gericht op recht van de stad af. De twee bovenste verdiepingen hadden plafonds met houten balken en vier of vijf schietluiken, die afgesloten konden worden door houten deuren, voor het gebruik van wapens, zoals ballista.

Oorspronkelijk had de toren een kegelvormig dak, dat met een windwijzer was gekroond. Tegenwoordig heeft het een plat dak met kantelen.

De Langer Turm (links) in vermoedelijk 18e eeuw, met er rechts van de Königstor (midden) en de Pfaffenturm (rechts), houtsnede van K. J. Gollrad

Zie de categorie Langer Turm van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.