Kruistabel
Een kruistabel wordt in de statistiek gebruikt om snel een globaal visueel inzicht te krijgen in het verloop van en het mogelijk verband tussen twee of meer variabelen. Het meetniveau van de variabelen is nominaal of ordinaal. Variabelen van een hoger meetniveau kunnen op nominaal of ordinaal niveau weergegeven worden door groepering in klassen.
Voorbeeld
Een aselecte steekproef van 500 Nederlandse vakantiegangers in Turkije, wordt ingedeeld naar het kenmerk "geslacht" en in drie leeftijdscategorieën "jong", "middelbaar" en "oud". Het resultaat is weergegeven in de onderstaande kruistabel.
jong middelbaar oud totaal ------------------------------------------- man 98 117 14 229 vrouw 113 140 18 271 ------------------------------------------- totaal 211 257 32 500
Met statistische analysetechnieken, zoals de chi-kwadraattoets, kan bijvoorbeeld onderzocht worden of de verdeling over de leeftijdscategorieën bij mannen en bij vrouwen van elkaar verschillen.
Om er zeker van te zijn dat mannen en vrouwen gelijk vertegenwoordigd zijn, kan men ook twee steekproeven nemen van 250 mannelijke en 250 vrouwelijke Nederlandse vakantiegangers in Turkije. Ook dit resultaat kan worden weergegeven in een kruistabel. Bijvoorbeeld:
jong middelbaar oud totaal ------------------------------------------- man 103 118 29 250 vrouw 114 129 7 250 ------------------------------------------- totaal 217 247 36 500
Analyse
In eenvoudige kruistabellen kan in veel gevallen door inspectie gezien worden of er een verband tussen de variabelen bestaat. Gecompliceerdere kruistabellen laten zich niet zo gemakkelijk analyseren, maar zullen met statistische methoden onderzocht moeten worden. Daarvoor staan de volgende hulpmiddelen ter beschikking.