Kasteel Caestert

De naam Caestert verwijst naar het Latijnse castra dat legerplaats betekent en hier gelegen zou moeten hebben in de Romeinse tijd. Vanaf hier had men een mooi uitzicht over het Maasdal. Archeologen hebben in de omgeving restanten van een houten palissade uit ca 31 v.Chr. gevonden.

Uit de eerste helft van de 12e eeuw dateren de eerste schriftelijke vermeldingen van deze locatie. In de 12e eeuw wordt de berghelling hier Castra genoemd.

In 1126 stelde de bisschop Albero van Luik grond beschikbaar aan de priester Bovo om op die plek een kapel te stichten gewijd aan Maria Magdalena. De locatie werd toen aangeduid met Castris. Het terrein dat verkregen werd betrof het gebied van op de heuvel tot midden in de Maas.

In 1130 werd de kapel door bisschop Alexander van Gulik overgedragen aan de kanunniken van Neufmoustier bij Hoei. Bovo mocht voor zichzelf houden wat hij nodig had en een jaar later werd het terreinoppervlak uitgebreid. In 1169 kreeg Bovo toestemming van het Sint-Pauluskapittel in Luik om tiendvrij op het omliggende terrein zijn vee te laten grazen. In 1179 werd de kerk voor het laatst genoemd als bevestiging door de paus dat Neufmoustier onder andere de kerk van Caestert bezat. Sindsdien is er niets meer van deze kerk of kluis bekend.

In 1376 en in 1397 werd de Vrede van Caestert getekend. Of er dan al een kasteel met die naam bestaat is onduidelijk.

In 1424 draagt de heer van Emael, Bertrand van Liers, zijn huis d'Enchaster over aan de Sint-Jacobsabdij in Luik. Daarbij hoorden ook 82 bunder land. De tegenprestatie die de heer hiervoor kreeg was dat de monniken voor de zielrust van de schenker missen lazen. Hierbij is het de vraag of dit de oudere Maria Magdalenakapel was, of een nieuwer gebouw.

De sluitsteen boven de poort van de hoeve geeft 1686 aan, wat overeenkomt met de bouwstijl: Maaslandse renaissance. Het kasteel zelf is zijn meest recente vorm 18e-eeuws, gebouwd in opdracht van de abten van de Paulusabdij.

Tijdens het Franse bewind werd het kasteel door de overheid in beslag genomen en in 1798 verkocht, waarna het in handen kwam van verschillende families. In 1831 en 1832 werd bij de afscheiding van België gevochten om het kasteel.

In de 19e eeuw werd er naast een watertoren gebouwd. In 1888 liet de eigenaar tussen het oorspronkelijke kasteel en de watertoren een nieuw herenhuis bouwen. Destijds stond aan de rand van het bos een kapel.

Op 25 oktober 1966 stortte de toren in van het kasteel, dat toen eigendom was van de Belgische cementonderneming CBR. Kort daarop schoven bulldozers de restanten van de toren en het aangrenzend kasteel van de helling. Het later aangebouwde herenhuis, de watertoren, de kapel en de kasteelhoeve overleefden deze aanslag slechts korte tijd. In januari 1972 verkreeg het cementbedrijf vergunning om ook het herenhuis te slopen, maar deze werken werden stopgezet op last van de Belgische archeologische dienst. In maart 1972 ontstond echter brand in het complex, zodat het alsnog gesloopt kon worden.

Anno 2014 stond slechts een restant van Hoeve Caestert overeind. Het gebouw bevond zich de afgelopen jaren in zeer slechte staat en enkele muren waren reeds ingestort. Na een hevige brand op 1 april 2013, stortte het dak en een deel van de gevel in. Anno 2016 is de Waalse overheid druk bezig de hoeve te herstellen en om te vormen in een bezoekerscentrum.

• Lijst van kastelen in Luik
• Hoeve Caestert
• Kasteelruïne Lichtenberg
• ENCI-groeve

• 
  Josua de Grave (1670)
• 
  Ph. v. Gulpen (1848)
• 
  Westzijde (1893)
• 
  Westzijde (1900)

• Informatie over het kasteel op kleinternaaien.com

Zie de categorie Caestert van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.