Karel Jan Bossart

Nadat Bossart in 1925 in mijnbouw afstudeerde aan de Universiteit van Brussel, bood de Belgian American Education Foundation (Belgisch-Amerikaanse Onderwijsstichting) hem de gelegenheid om aan het Massachusetts Institute of Technology in de V.S. te studeren. Hij greep deze kans, en vertrok naar Amerika om vliegtuigbouw te studeren. In 1927 kreeg hij zijn masterdiploma, en keerde terug naar België om zijn dienstplicht te vervullen, waarna hij emigreerde naar Amerika. Daar kon hij gaan werken bij de Sikorsky Aircraft Corporation, waar hij werkte aan vliegboten. In 1938 ging Bossart treinen ontwerpen voor Budd Manufacturing Co, de eerste fabrikant die roestvrij staal gebruikte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging hij aan de slag bij Vultee Aircraft, waar hij bijdroeg aan experimentele vliegtuigen, waaronder het eerste supersonische gevechtsvliegtuig met een deltavleugel. Zijn bedrijf fuseerde in 1943 tot Convair (nu General Dynamics).

In 1945 werd Bossart constructiechef voor Convair. In deze functie werkte hij aan een voorstel van Project MX-774, het eerste Amerikaanse onderzoek aan de V2 en langeafstandsraketten. Geïntrigeerd door het potentieel van raketten, dat groter was dan dat van vliegtuigen, ging hij in tegen de twijfels van de Amerikaanse luchtmacht en overtuigde hen dat de V2 wel degelijk de basis kon vormen voor een intercontinentale raket. Convair won het contract voor ontwerpen van een raket die een afstand moest kunnen overbruggen van 8200 km, en Bossart werd aan het hoofd gezet van het onderzoek en de ontwikkeling ervan. Project MX-774 was dus niet langer slechts het onderzoek van de V2, maar de ontwikkeling van een nieuwe veel grotere raket. De luchtmacht ging akkoord met de bouw van tien MX-774 toestellen, met drie ontwikkelingsfases:

1. Fase A, de Teetaler, was een subsonisch, zelf navigerend straalvliegtuig.
2. Fase B, de Old Fashioned, was een testraket om de ontwerpen uit te proberen van de laatste fase.
3. Fase C, de Manhattan, zou een raket worden met een reikwijdte van 8200 km.

Maar de MX-774 werd in 1947 geschrapt vanwege geldtekort.

Bossart kon toch nog genoeg geld te pakken krijgen om drie B fase raketten te lanceren, maar de resultaten waren onvoldoende. De tests die in december 1948 op White Sands werden afgerond, bewezen echter wel dat verschillende nieuwe concepten werkten zoals Bossarts monocoque-hogedrukbrandstoftank. Ondanks de hoge investeringen verplichtte de luchtmacht Bossart de concepten voor een appel en een ei te verkopen aan TRW (een Amerikaans bedrijf dat zich ook bezighield met defensiegerelateerde zaken). Dat verkocht ze op zijn beurt weer aan grote concurrenten van Convair: Douglas Aircraft Company en Martin die ze in hun raketten, de Thor en de Titan, gebruikten.

Maar toen de Sovjet-Unie in 1949 haar eerste atoombom testte, veranderde de situatie volledig. De Amerikaanse luchtmacht kreeg opnieuw interesse voor het MX-774 project. Bossart deed het oude project herleven als project MX-1593 en omdat Convair al ervaring had opgedaan op gebied van grotere raketten (dankzij Bossart) kreeg Convair in 1951 opnieuw het contract. Bossart kreeg opnieuw de leiding en gaf de raket de nieuwe naam Atlas, naar de Griekse god die de wereld op zijn schouders droeg. In 1955 kwam de CIA te weten dat de Sovjet-Unie grote vooruitgang boekte met haar intercontinentale raketten. Daardoor werd het Atlasproject van het grootste nationaal belang, en kreeg het alle nodige middelen. Bossart maakte hiervan gebruik om ook een tweede trap te ontwikkelen, de Centaur, met cryogene brandstoffen.

In augustus 1957 lanceerde de Sovjet-Unie haar eerste intercontinentale raket de R-7. Bossarts levenswerk kon hier pas twee jaar later een antwoord op bieden.

De R-7 en de Atlas waren niet de efficiëntste militaire raketten, maar bewezen hun nut in de ruimtevaart. Hoewel de R-7 historische missies lanceerde, heeft de Atlas ook een indrukwekkend palmares.

• Lancering van de eerste Amerikaanse astronauten in een baan rond de aarde in het Mercuryprogramma.
• Lancering van de Mariner missies naar Mars en Venus
• Lancering van de eerste ruimtetuigen naar Jupiter en Saturnus (Pioneer 10 en 11)

De Atlas heeft nog vele opvolgers gehad, de Atlas I, Atlas II en Atlas III, die als draagraket voor commerciële satellieten werden gebruikt. (De Atlasraketten van voor Atlas I werden aangeduid met letters.) Vanaf 2002 is de Atlas V in gebruik genomen, maar deze verschilt al erg van zijn voorgangers.

• 1958 U.S. Exceptional Civilian Award
• 1959 Collier Trophy

• Centaur (raket)

• Don P. Mitchell, Bossart. America's Forgotten Rocket Scientist, 2016. ISBN 0998330507