Kamerlingh Onnes Gebouw

Het gebouw is gebouwd op de 'Kleine Ruïne', die ontstond na de Leidse buskruitramp van 1807, die een groot gedeelte van de binnenstad verwoestte. Na jarenlange braakligging werd in 1859 een nieuw laboratoriumgebouw voor de universiteit opgeleverd in neoclassicistische stijl, ontworpen door Henri Camp, hofarchitect van koning Willem III. De gevel is overigens vrijwel identiek aan een eerder ontwerp (1807) van Friedrich Gunckel.

In 1908 kreeg het gebouw wereldwijde bekendheid als het 'koudste plekje op aarde', vanwege het feit dat hoogleraar Heike Kamerlingh Onnes erin slaagde helium vloeibaar te maken. In 1932 kreeg het natuurkundig laboratorium de naam Kamerlingh Onnes Laboratorium. Door de jaren heen werkten hier beroemde wetenschappers als Einthoven, Zeeman, Lorentz, Becquerel, Curie, Van der Waals, Einstein, Bohr en anderen.[1]

Het gebouw aan het Steenschuur

Door verschillende uitbreidingen beslaat het complex vandaag de dag het gehele bouwblok tussen Steenschuur, Nieuwsteeg, Zonneveldstraat en Langebrug.

Bibliotheek

Het laboratorium verhuisde in de jaren 90 van de twintigste eeuw naar een nieuw onderkomen bij het Bio Science Park, waardoor het gebouw vrij kwam voor een nieuwe bestemming. Deze werd gevonden in de rechtenfaculteit die voorheen verspreid was over verschillende locaties. In 2004 werd het gebouw geheel gerenoveerd opgeleverd naar ontwerp van architect Hans Ruijssenaars van De Architectengroep en kreeg het de huidige naam. Het ontwerp won in 2005 de Nationale Renovatieprijs in de categorie utiliteitsbouw, samen met het Glaspaleis in Heerlen. In 2008 is het Kamerlingh Onnes Gebouw gekozen tot het mooiste voorbeeld in Leiden van een bestaand pand dat een nieuwe bestemming heeft gekregen[2]. Dit was de uitkomst van de architectuurverkiezing door het publiek georganiseerd door het Rijnlands Architectuurplatform en het Leidsch Dagblad.

In 2005 ontwierp beeldend kunstenaar Jaap de Jonge in het Kamerlingh Onnes Gebouw een monument ter nagedachtenis aan Kamerlingh Onnes.

• 
  Achterzijde van het gebouw
• 
  Het gedicht De profundis van de Spaanse dichter Federico García Lorca op de oostmuur op de hoek tussen de Langebrug en de Zonneveldstraat
• 
  Ontwerp door Friedrich Gunckel (1807)
• 
  Herdenkingssteen in het Kamerlingh Onnes Gebouw

• Geschiedenis van het Kamerlingh Onnes Gebouw
• Faculteit der Rechtsgeleerdheid
• Architect Hans Ruijssenaars over het Kamerlingh Onnes Gebouw (YouTube)

Zie de categorie Kamerlingh Onnes Laboratorium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.