Jacob Olie

Jacob Olie (Amsterdam, 17 oktober 1834 – aldaar, 23 april 1905) was een Nederlands fotograaf. Hij is bekend om zijn foto's van Amsterdam in de 19e eeuw. De fotografie was voor hem niet meer dan een hobby, toch geniet hij bekendheid als een gedreven fotopionier die het beeld van negentiende-eeuws Amsterdam heeft vastgelegd. Olie verdiende zijn dagelijks brood eerst als timmerman en bouwkundige, later als tekenleraar en directeur van de eerste ambachtsschool van Nederland. In die functie schafte hij de banden aan van de beroemde Descriptions des arts et métiers. Een groot deel van die door Olie aangeschafte banden is nu in het bezit van de afdeling bijzondere collecties van de Universiteit van Amsterdam.[1]

Jacob Olie
Zelfportret, 1862
Persoonsgegevens
Volledige naamJacob Olie Jz. (Jacobszoon)
GeborenAmsterdam, 19 oktober 1834
OverledenAmsterdam, 25 april 1905
GeboortelandNederland
Beroep(en)Fotograaf, schilder, tekenaar, architect, directeur academie
Oriënterende gegevens
Jaren actief1847-1905 (vanaf 1855-1858 als fotograaf)
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur
Paleis voor Volksvlijt, Amsterdam; 1892.
Willemspoort, Amsterdam; 8 mei 1896.
Banden van Descriptions des arts et métiers aangeschaft door Jacob Olie. Nu in het bezit van de afdeling bijzondere collecties van de Universiteit van Amsterdam.

De stijl van Jacob Olie

Olie werkte met grote fotografische gevoeligheid, daarvan getuigen zijn composities en beheersing van het licht. Zijn liefde voor architectuur is goed terug te zien in de vele stadsgezichten, deze laten dan goed zien dat Jacob Olie veel gevoel had voor perspectief en compositie. Bij het fotograferen van stad- en straatgezichten maakte hij vaak gebruik van ogenbliksfotografie.

Een steeds terugkomend thema zijn de grote veranderingen in de stad in de jaren negentig, er was duidelijk sprake van cityvorming. Olie fotografeerde veel veranderingen, zoals het dempen van de grachten en verbreding van kades, maar ook de bouw van de eerste grote warenhuizen en kantoren.

Privéleven

Jacob Olie stamde uit een houtvlottersfamile. Hij trouwde op 3 oktober 1871 te Amsterdam met Carolina Augusta Blösmann, geboren op 8 januari 1852 te Rotterdam. Het echtpaar kreeg zeven kinderen, van wie er drie al jong stierven.[2] Ze woonden op de Zandhoek in Amsterdam-Centrum en de Huidekoperstraat 19 te Amsterdam. Hij begon daar met fotograferen van familieleden en buren. Daarna ging hij de stad in en zou ongeveer 5.000 foto's maken op glasplaten die vrijwel allemaal gaaf bewaard zijn gebleven en nu aanwezig zijn in het Stadsarchief Amsterdam.

Grafsteen

Olie overleed op 70-jarige leeftijd en werd begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats. Op 14 september 2008 ontdekte een wandelaar de grafzerk van Olie tussen een stapel andere zerken. De begraafplaats stelde een onderzoek in. Olie bleek niet voor te komen in het gedigitaliseerde bestand van De Nieuwe Ooster, en het was daarom niet duidelijk waar hij is begraven. Bij nader onderzoek werd in het archief een handgeschreven register gevonden waaruit blijkt dat Jacob Olie begraven was op grafvak 17 nr 83.[3] Nadat Olies laatste dochter was overleden had de familie in de jaren zeventig de grafrechten opgezegd, waarna het graf was geruimd. De steen zal nu worden gerestaureerd.[4]

Trivia

In 2004 was Olie een van de 200 genomineerden voor de titel De grootste Nederlander. Hij eindigde op de 178e plaats.

Een selectie van foto's van 19e-eeuws Amsterdam

Collectie Stadsarchief Amsterdam
  • Kruising Herengracht / Brouwersgracht; 1862.
  • Gezien in noordelijke richting naar Prins Hendrikkade 99 t/m 107 en Oosterdok tijdens werkzaamheden aan de kademuur van de Waalseilandsgracht; 1863.
  • Nieuwmarkt 19-27 (v.l.n.r.). Gezien vanaf de Waag. Rechts: ingang Sint Antoniesbreestraat; 1890.
  • Vijgendam; 1890.
  • Weteringschans 263 t/m 275 (links, v.l.n.r.) (voorheen 259 t/m 267) Gezien vanaf balkon Weteringschans 116 naar Paleis voor Volksvlijt, Frederiksplein en Westeinde. Uiterst rechts: ingang Huidekoperstraat. Voorgrond: heistellingen voor de bouw van Weteringschans 120-122-124; 1892.
  • Gebed zonder End; 1892.
  • Paardentramremise, Koninginneweg; 1893.
  • Magere brug over de Amstel; 1894.
  • Warmoesgracht 10-26 (v.r.n.l., rechts) (na 1895 Raadhuisstraat). Gezien van Singel naar Herengracht met links hoekhuis Singel 242 en rechts hoekhus Singel 240; 1894.
  • Warmoesgracht 2 t/m 26 (v.r.n.l.) (na 1895: Raadhuisstraat). Gezien van de Herengracht richting Singel en het Koninklijk Paleis. Op de voorgrond is brug nr. 22; 1894.
  • Oudekerksplein; 1894.
  • De Middenweg in de Zaagmolenbuurt (tegenwoordig Gillis van Ledenberchstraat); voor 1896.
  • Keizersgracht en omgeving; 1896.
  • Driekoningenstraat; 1896.
  • Gezien in noordelijke richting vanaf Montelbaanstoren naar Oude Waal (links), Kromme Waal (midden) en Binnenkant (rechts). Midden brug 283 voor Binnen Bantammerstraat; 1896.
  • Warmoesgracht 10 t/m 26 (v.r.n.l.). Na de demping en tijdens de doorbraak voor de aanleg van de Raadhuisstraat.Gezien vanaf het dak van Singel 107 naar Herengracht/Keizersgracht/Westermarkt; 1896.
  • Molen "De Gooyer"; 1896.
  • Nieuwmarkt; 1902.
  • De Bloemstraat in de Jordaan; 1902.
  • Locomotief No. 815 van de Staatsspoorwegen op het Weesperpoortstation; 1902.

Publicatie
  • Jacob Olie (1867) ‘Winkelpui voor het huis op den Nieuwendijk, H 193, te Amsterdam in eigendom toebehorende aan den heer H. Taddel Wessels’, Bouwkundige Bijdragen, 15e deel, pp. 163–166. Zie [dode link] en [dode link].

Literatuur
  • Peter-Paul de Baar: Jacob Olie, Fotograaf van Amsterdam fotoboek, met 50 illustraties, uitgeverij Thoth, Bussum; 1999, ISBN 90-6868-232-6
  • Jacob Olie, De stad uit, foto's 1890-1904, De Verbeelding; 2009, ISBN 978-90-78909-09-5
  • Jacob Olie, Amsterdam gefotografeerd aan het eind van de negentiende eeuw, De Verbeelding; 1999, ISBN 90-74159-23-0
  • Jacob Olie, Amsterdam en omstreken, foto's 1890-1903, De Verbeelding; 2002, ISBN 90-74159-34-6
  • Jacob Olie, Amsterdam gefotografeerd, 1860-1905, Van Gennep; 1973, ISBN 90-6012-231-3, ISBN 90-6012-220-8
  • Amsterdam in de tweede helft der XIXe eeuw / gezien door Jacob Olie Jacobsz. Een keuze uit zijn biografieën, ingeleid door I.H. van Eeghen", Uitgave ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van het Genootschap "Amstelodamum"; 1960
Zie de categorie Jacob Olie van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.