Jaap Flier

Jaap Flier (Scheveningen, 27 februari 1934) is een Nederlandse balletdanser en choreograaf.

Hij was zoon van stoffeerder Jacob Flier en Catharina Elisabeth Ros. Flier huwde in 1958 zijn collega Willy de la Bije en scheidde later van haar. Hij kreeg in 1968 voor zijn verdiensten een Koninklijke onderscheiding: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.[1]

De eerste passen zette hij bij een kinderoperettegezelschap. Flier kreeg daarna "echte" balletlessen van Sonia Gaskell. Hij trad daarna toe tot het in 1949 door haar opgerichte balletgezelschap Ballet Recital, dat in 1954 opging in het Nederlands Ballet (eveneens onder leiding van Gaksell). Hij danste toen klassiek repertoire. Vanuit dat Nederlands Ballet stimuleerde Gaskell haar medewerkers waaronder Flier en Aart Verstegen zelfstandig choreografieën te schrijven. Zijn vaste danspartner in deze periode was Marianne Hilarides, later toen Hilarides elders werkte werd dat Linda Manez, toen Hilarides weer terugkwam werd het duo hersteld. In januari 1955 werd zijn eerste ballet The Trial uitgevoerd, losjes gebaseerd op Het proces op muziek van Jan Mul.[2] Hij danste daarin zelf mee. Het ballet werd binnen een jaar gevolgd door Mouture, een choreografie op slagwerkmuziek en een ongemakkelijke zevenkwartsmaat.

Uit onvrede met de situatie bij het Nederlands Ballet naar aanleiding van het ontslag van Gaskell, werd hij in 1959 samen met Verstegen, Willy de la Bye en Willy Gramberg oprichters van het Nederlands Dans Theater (NDT) onder leiding van de Amerikaan Benjamin Harkarvy. In dat gezelschap dansten ook Hilarides , Rudi van Dantzig en Alexandra Radius. Het gezelschap debuteerde met het ballet De maan in de trapeze van Hans van Manen, die mede door Jaap Flier de balletwereld instapte. Flier danste onder meer in 1964 de hoofdrol in The Anatomy Lesson van Glen Tetley.

Flier schreef verscheidene balletten, waaronder: Nouvelles aventures (1968) op muziek van György Ligeti en Hi-kyo (1971) (op muziek van Kazuo Fukushima. In 1972 maakte het balletensemble een wereldtournee. In de loop der jaren werd hij artistiek leider van de troep, maar constateerde dat het in 1972 (het jaar dat hij zou stoppen met dansen) dat het uit zijn handen begon te glippen. Hij kon zich niet verenigen met de nieuwe opzet, nam ontslag, maar bleef nog even vanwege het nieuwe seizoen, maar in 1973 kwam het tot een definitieve breuk. Hij vond dat het NDT haar oren te veel naar het publiek liet hangen. Van 1973 tot eind 1974 was hij directeur van het Australian Dance Theatre in Adelaide en daarna in 1975 en 1976 directeur van de Sydney Dance Company. Zijn vrouw Willy de la Bije was er lerares. Daarna keerden zij vanwege heimwee terug naar Nederland om balletles te geven. In 1994 kwam hij weer even terug op de podia voor het ballet Verliefd/Verloren voor vijf jonge en twee oudere dansers.