Ellen Vogel
Ellen Marie Elze Anthing Vogel (Den Haag, 26 januari 1922 – Amsterdam, 5 augustus 2015) was een Nederlands actrice.[1]
Ellen Vogel
| ||||
Ellen Vogel in 1976 | ||||
Algemene informatie | ||||
Volledige naam | Ellen Marie Elze Anthing Vogel | |||
Geboortenaam | Ellen Marie Elze Vogel | |||
Geboren | 26 januari 1922 | |||
Overleden | 5 augustus 2015 | |||
Land | ||||
Werk | ||||
Jaren actief | 1945-2013 | |||
Beroep | actrice | |||
(en) IMDb-profiel | ||||
|
Biografie
Vogel was een lid van de patricische familie (Anthing) Vogel en werd geboren als dochter van de voordrachtskunstenaar (Louis) Albert Vogel senior en de voordrachtskunstenares Ellen Buwalda, bekend onder de artiestennaam Ellen Vareno. Haar broer Albert en zusje Tanja gingen beiden ook aan het toneel.
Vogel ging in 1942 naar de toneelschool, debuteerde in 1945 bij Comedia en speelde vanaf 1950 tot 1971 bij de Nederlandse Comedie. Daarnaast was zij veelvuldig in films en op de televisie te zien. In 1961 kreeg zij de Theo d'Or voor haar rollen in Kasteel in Zweden en Joseph in Egypten.
Haar debuut in 1945 maakte zij met een kleine rol in Weekend in Californië, naast onder anderen Ko van Dijk en Mary Dresselhuys. In 2000 stond zij met Verzameld werk voor de laatste maal, samen met Roos Ouwehand, op het toneel. In het voorjaar van 2007 was ze te zien in de televisiefilm De avondboot. Tussen haar eerste rol in Weekend in Californië en haar rol in De avondboot ligt een omvangrijk en veelzijdig oeuvre.
In het theater heeft Vogel in zeer verschillende stukken zeer uiteenlopende rollen gespeeld: van licht tot zwaar, van blijspel tot tragedie, van klassiek tot modern. Haar eerste grote succes oogstte zij als Laura in Glazen speelgoed (1947), maar Claire in In wankel evenwicht (1967) noemt zij een van de heerlijkste rollen die ze ooit gespeeld heeft. Ook de rol van Badeloch in Gijsbrecht van Aemstel, die zij tussen 1957 en 1968 om het jaar speelde, neemt een bijzondere plek in binnen haar repertoire: 'Heel leuk, maar bijna onspeelbaar. Een moeilijke rol, het is een opgave.' (De Gelderlander, 23 november 1968).
Hoewel zij aan het theater voor altijd haar hart heeft verpand, speelde ze ook met veel plezier in succesvolle en zeer uiteenlopende televisieseries als De kleine zielen en Zonder Ernst. Daarnaast trad zij op in een tiental speelfilms.
Bij haar vijftigjarig jubileum in 1995 werd Vogel grande dame van het Nederlandse theater genoemd, een officieuze titel die voorheen was weggelegd voor Mary Dresselhuys.[2] Op zondag 29 november kreeg zij de Blijvend Applaus Prijs 2009 uitgereikt.[3][4]
Ter gelegenheid van haar 85e verjaardag verscheen een website met video- en audiomateriaal en werd het boek Ellen Vogel over haar leven en werk uitgegeven. Het boek was geschreven door Tonko Dop en Anneke Muller.
Ellen Vogel is getrouwd geweest met acteur Hans Tobi, met wie ze in 1946 een zoon kreeg. Na haar echtscheiding van Tobi in 1949 woonde ze tot 1955 samen met regisseur Fons Rademakers. Sinds 1976 was ze gehuwd met Jimmy Münninghoff.[5] Hij stierf in juni 2012 op 86-jarige leeftijd.
Ellen Vogel overleed in 2015 op 93-jarige leeftijd.[6] De crematieplechtigheid vond plaats op Westgaarde in Amsterdam.[7]
Televisie
- 1969: De kleine zielen
- 1975: Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan
- 1982 en 1984: Mensen zoals jij en ik, mevrouw Leeghwater resp. Eugenie Oldeveld
- 1982-1983: Armoede
- 1983: Herenstraat 10
- 1984: Willem van Oranje
- 1992-1998: Zonder Ernst
- 2003: Oude koeien
- 2006: Ellen Vogel, koningin van het toneel (Close Up-documentaire van Jan Fillekers en Henk van der Horst)
- 2009: Bernhard, schavuit van Oranje
- 2012: Beatrix, Oranje onder vuur
- 2013: Doris
- 2013: Sterren op het Doek
Theater
- 1945: Weekend in Californië (debuut)
- 1983-1984: De kersentuin
Film
- 1946: Bezet gebied
- 1960: Makkers, staakt uw wild geraas
- 1961: Het mes
- 1969: Monsieur Hawarden
- 1981: De vergeten zuster
- 1983: Brandende liefde
- 1985: Paul Chevrolet en de ultieme hallucinatie
- 2001: The Discovery of Heaven
- 2002: De tweeling
- 2005: Masterclass
Externe link
- Video- en audiomateriaal Ellen Vogel
- Hanny Alkema, 'Vogel, Ellen Marie Elze', in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.
Bronnen, noten en/of referenties
|