Inside Job

De Amerikaanse financiële sector maakte van 1940 tot 1980 een groei door, waarna eind jaren negentig een periode van consolidatie begon. In 2001 barstte de internetzeepbel, doordat investeringsbanken internetbedrijfjes bleven steunen, ongeacht de reële levenskansen van deze ondernemingen. Een wereldwijde lichte recessie was het gevolg. In de jaren 2000 werd de industrie gedomineerd door vijf investeringsbanken (Goldman Sachs, Morgan Stanley, Lehman Brothers, Merrill Lynch en Bear Stearns), twee financiële conglomeraten (Citigroup, JPMorgan Chase), drie gesecuritiseerde verzekeringsmaatschappijen (AIG, MBIA, Ambac) en drie kredietbeoordelaars (Moody's, Standard & Poor's, Fitch). Investeringsbanken bundelden hypotheken met andere leningen en schulden in zogeheten collateralized debt obligations (CDO's), die ze verkochten aan investeerders. Aan veel huiseigenaren werd een lening verstrekt die zij nooit zouden kunnen terugbetalen.

Tijdens de hausse op de Amerikaanse huizenmarkt bereikte de verhouding van het uitgeleende geld van de investeringsbanken ten opzichte van de eigen activa van de bank ongekende hoogten. Goldman Sachs verkocht in de eerste helft van 2006 voor meer dan 3 miljard dollar aan overgewaardeerde obligaties (CDO's). Amerikaanse banken speculeerden met deze CDO's, beleggers werd verteld dat ze van hoge kwaliteit waren.

De economische crisis begon in november 2007, in maart 2008 kwam Bear Stearns contant geld tekort. In september nam de federale overheid Fannie Mae en Freddie Mac over, die op de rand van de afgrond stonden. Twee dagen later stortte Lehman Brothers in.

De top van de noodlijdende ondernemingen ging er met grote geldsommen vandoor. Na het reddende ingrijpen van regeringen bleven deze bedrijven voor miljarden aan bonussen uitdelen. De grootse banken werden groter en machtiger en dwarsboomden hervormingen. Economen hadden decennia voor deregulering gepleit en het beleid vormgegeven. Maar deze economen waren ook tegen een hervorming na de crisis van 2008. Er was een belangenverstrengeling van bedrijven die de crisis analyseerden en tegelijk banken e.d. die deel uitmaakten van de crisis adviseerden.

Tienduizenden Amerikaanse fabrieksarbeiders werden ontslagen. De hervormingen van president Obama waren zwak. Er werd geen doorslaggevende controle ingevoerd op kredietbeoordelaars, lobbyisten et cetera. De leidinggevenden van de betrokken banken werden minister onder Obama. Hoewel Europa pleitte voor bankregulatie, hielden de Verenigde Staten dit tegen.