Indonesia calling

De film speelt zich af in de haven van Sydney na de Tweede Wereldoorlog. Indische, Indiase, Australische en Chinese havenarbeiders worden geportretteerd die Nederlandse schepen blokkeren in de haven. Deze schepen (ook wel bekend als de ‘Black Armada’) waren onderweg naar de net onafhankelijk verklaarde Republiek Indonesië en vervoerden wapens en munitie die bedoeld waren om de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging te onderdrukken.

De documentaire is ingesproken door de Engels-Australische acteur en veteraan Peter Finch.

De film is geproduceerd en gefinancierd door Waterside Workers Federation, een Australische vakbond voor maritieme arbeiders. Na Indonesia Calling heeft de vakbond zelf een filmafdeling opgericht die in de jaren '50 verschillende films produceerde. Joris Ivens creëerde met zijn film zodoende ook een vruchtbare bodem voor de Australische filmcultuur.

Ivens was naar Australië gestuurd door de Nederlandse regering in afwachting van de beëindiging van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië gedurende de Tweede Wereldoorlog. Toen deze ten einde kwam was het de bedoeling dat Ivens een film zou maken over Nederlands-Indië direct na de Tweede Wereldoorlog. Toen hij in Sydney aankwam en in gesprek raakte met de havenarbeiders over de Nederlandse invloed in Nederlands-Indië, begon Ivens te twijfelen of hij wel aan de goede kant stond. Uiteindelijk koos hij ervoor om ontslag te nemen bij de Nederlandse regering en zijn eigen film te maken over Nederlands-Indië. Dit werd door Nederland gezien als landverraad. Zijn paspoort werd tijdelijk ingenomen.

Pas in 1985 bood de Nederlandse regering haar excuses aan en kreeg Ivens voor de film een Gouden Kalf, bijna 40 jaar nadat de film uitkwam. Toenmalig minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur Elco Brinkman sprak:

‘Uw stellingname voor het zelfbeschikkingsrecht van Indonesië en uw film Indonesia Calling! brachten u vlak na de oorlog in conflict met de Nederlandse overheid… Het werd u van Nederlandse zijde op velerlei wijze niet gemakkelijk gemaakt uw werk als filmmaker uit te oefenen. Ik constateer dat de geschiedenis u meer gelijk heeft gegeven dan uw toenmalige opponenten. Als minister van Cultuur stel ik voor u thans de hand te reiken en ik hoop dat u deze zult aanvaarden.’[1]

• Gouden Kalf 1985